Η πορεία των εργασιών στον Άγιο Δημήτριο απ’ το 1926 μέχρι την Κατοχή
Η πορεία των εργασιών στον Άγιο Δημήτριο από το 1926 μέχρι την Κατοχή. Τις λήψεις από την Βρετανική Σχολή των Αθηνών τις ανέσυρε ο Θόδωρος Νάτσινας από το αρχείο της Σχολής εδώ: http://mao.bsa.ac.uk. και αποδίδονται στον αρχιτέκτονα Γεώργιο Σωτηρίου. Από τον Σπύρο Αλευρόπουλο
Ταυτόχρονα ή λίγο πριν την ανάληψη εργασιών από τον Ζάχο, δηλ. το 1926, πρέπει να άρχισε το ξήλωμα του εναπομείναντος παλιού τμήματος της πρόσοψης του ναού και το κτίσιμο με πέτρες της καινούριας. Λήψη του Paul Collart. Γενικά οι λήψεις του Paul Collart χρονολογούνται στα 1930. Όμως στην ιστοσελίδα του πανεπιστημίου που φιλοξενεί την συλλογή του είναι αχρονολόγητες (http://collart.unil.ch/fmi/webd/collart) Ο Collart ήταν στην Ελλάδα από το 1926 έως το 1938.
Και αυτή του Collart, δυστυχώς δεν βλέπουμε λίγο πιο αριστερά, να δούμε αν έχουν αρχίσει οι εργασίες εκεί. Θα ήταν ενδεικτικό για την χρονολόγησή της. Μάλλον λίγο πριν από τη λήψη Βαφιαδάκη του 1926 που είδαμε χθες. Μετά πρέπει να κουβαλήθηκαν τα υλικά για τις εργασίες στο τέλος του βορινού κλίτους. Ίσως η τελευταία απεικόνιση της παλιάς εισόδου του ναού πριν γκρεμιστεί. Από την Βρετανική Σχολή Αθηνών Η παλιά πρόσοψη του ναού έχει αποξηλωθεί, η νέα λιθοδομή έχει αρχίσει να υψώνεται.Από την Βρετανική Σχολή Αθηνών και αυτή όπως και οι αμέσως επόμενες. Εργασίες ταυτόχρονα στον νότιο τοίχο. Είναι ενδιαφέρον ότι επιχειρείται να διατηρηθεί ο παλιός τοίχος, μαζί με τις αντηρίδες, έχοντας ανοίξει επιπλέον παράθυρα. Αυτά τα ανισοϋψή παράθυρα δεν υπάρχουν στην εκκλησία στο τελικό σχέδιο και φυσικά στην κατασκευή. Σε κείμενό του ο Σωτηρίου αμέσως μετά την πυρκαγιά του 17 είχε κάνει σαφείς τις σκέψεις του. Η εξέλιξη των εργασιών δείχνει ότι κυριάρχησαν άλλες απόψεις σχετικά με το ύφος του ναού. http://media.ems.gr/ems/meli-ds/ems_meli_d-s_plastiras-sotiriou.pdf?fbclid=IwAR3l8wjNza5kqyzikwHK3Ioy89yGlfmXnkj5YW7JGBEFrYaE7GMmXK2eXAM ΝΑ από την εξωτερική πλευρά. Οι εργασίες της πρόσοψης από το εσωτερικό κεντρικό κλίτος. ΝΑ από το εσωτερικό. Οι εργασίες αριστερά του ιερού Υποστηρίγματα αριστερά του ιερού (είδαμε ότι είχαν μπει στα 1926). Ένα αλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το μεσαίο άνοιγμα στο ιερό, δεξιά, είναι απολύτως κενό, μετά τις εργασίες που είδαμε στις προηγούμενες λήψεις από την Βρετανική Σχολή Όπως και εδώ, το κενό στο μεσαίο παράθυρο. Σκαλωσιά εκ νέου στο ΝΑ κομμάτι, διακρίνεται επίσης ένα οριζόντιο ίχνος από σκαλωσιά στο αριστερό ψηλό άνοιγμα του ιερού. Της ίδιας εποχής η φωτογραφία του Λυκίδη και πάντως πριν το 1932. Σκαλωσιά που υπερβαίνει τον ΝΑ τοίχο και άλλη στο εξωτερικό ΒΑ μέρος. Τ0 1932 έχει ως αναφορά την χρονολογημένη αυτήν στερεοσκοπική λήψη. Δεν υπάρχουν σκαλωσιές. Αντίθετα, όσο προχωρούσε η νέα πετρόκτιστη πρόσοψη του ναού, οι σκαλωσιές παρέμεναν μπροστά. Εμφανίζονται τα καινούρια κομμάτια από μάρμαρο για την αναστήλωση. H λήψη αυτή της Αμερικάνικης Σχολής είναι του 1933 http://www3.ascsa.edu.gr/DesktopModules/MultipleDataBasesTesting/read_more_2.aspx?object_id=5273&collection_id=3&lang=en-US&fbclid=IwAR0k7eO_ODxU5ruZC_SH2khh2d2Dz1yUxYx6tHjfuZfSheZE04Y2JcYlQ_A Και αυτή την ίδια περίπου εποχή Στις χρονολογημένες αυτές φωτογραφίες του Φραντζή στο ΕΛΙΑ στα 1934, οι δουλειές συνεχίζονται στο υπόλοιπο μέρος της πρόσοψης. Το νοτιότερο μέρος έχει τελειώσει Φραντζής, 1934 Φραντζής, 1934 Φραντζής, 1934 Φραντζής, 1934 Και σ' αυτήν η αναγραμμένη χρονολογία 1934 πρέπει να είναι σωστή. Μια συνολική ματιά από την πρόοδο των εργασιών. Ο νότιος τοίχος της εκκλησίας έχει πάρει πλέον την λιθόκτιστη μορφή που, όταν μεταπολεμικά θα ολοκληρωθεί, θα είναι η τελική μορφή της εκκλησίας. Κάπου εκεί πρέπει να χρονολογείται και αυτή η λήψη. Όπως και αυτή Φωτογραφία του 1935 Φωτογραφία του 1935 Λήψη Αντώνη Οικονομίδη, αρχείο Κοτζιά στα 1936 στο ΕΛΙΑ Και αυτή εδώ πρέπει να χρονολογείται αυτήν την εποχή ![](Επίσκεψη γερμανών αρχαιολόγων στα 1938, ακόμη υπάρχουν σκαλωσιές στο εξωτερικό μέρος του ναού. σε αναρτηση ΑνναΓιαννης Σμιθ στις ΠΦΘ που είχε αμφιβολίες για την σωστή χρονολογία Αλλά επιβεβαιώνεται από αυτήν εδώ από το αρχείο του κ. Παπαευθυμίου από μια εκδρομή του Ορειβατικού Συλλογου Πατρας, χρονολογημένη στα 1938. Η κατοχή βρίσκει το μνημείο χωρίς σκαλωσιές, ένα τουριστικό αξιοθέατο, κάτι σαν βυζαντινό Παρθενώνα, αλλά με παρεμβάσεις που έχουν αλλάξει σημαντικά την φυσιογνωμία που είχε πριν την πυρκαγιά. Ο Αριστοτέλης Ζάχος, που ουσιαστικά καθόρισε αυτήν την εξέλιξη της αναστήλωσης, πέθανε το 1939.