Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Κατεβαίνοντας την Σθένωνος μετά από μια επίσκεψη στον Καφετζίδη. Λήψη του 1977, από το αρχείο του Π. Ζορμπά.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0AtuevDNUC4rpXmqPzVXHqu2oSzYJMHSxzhb3CwGrnavdEBU2eaqnyPK9pwFNC9RAl

Με την ευκαιρία της κατασκευής του αλιευτικού καταφυγίου στην Ν. Κρήνη, μια γρήγορη ματιά σε άλλες κατασκευές όπου χρησιμοποιήθηκαν τα “περίφημα” μπλόκια στην παραλία της Θεσσαλονίκης: Λιμάνι, παραλία Λ. Πύργου, νέα παραλία, μαρίνα Αρετσους.

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02n8mtdvLTCPayfebKEcbDGgqwkxFByTWAnURYAvJcjZsCVAEPBEE9PGNGqQLebqJSl

Τα μπλόκια στην σειρά για να κατασκευαστούν οι προβλήτες στο αλιευτικό καταφύγιο.

Το εργοτάξιο, βρίσκεται μπροστά στην ταβέρνα του Χάρκα. Το κτίριο με τις τέντες είναι η Ρέμβη

Κατασκευή του Λιμανιού, τέλη 19ου-αρχές 20ου αιώνα. Πηγή έκδοση ΟΛΘ «Στη γραμμή των οριζόντων»

Κατασκευή της παραλίας μπροστά από τον Λ. Πύργο και το Βασιλικό Θέατρο, δεκαετία του 1950. Ανάρτηση ΠΦΘ, κ. Σεραφίδης, πηγή getty images

Νέα παραλία, δεκαετία 1950 Ανάρτηση ΠΦΘ, κ. Νικόπουλος

Η μαρίνα της Αρετσούς, δεκαετία 1970, προσωπική συλλογή.

Πέρασαν κιόλας 7 χρόνια από ένα αφιέρωμα-ποταμό που είχαμε κάνει στα σπίτια της Βασ. Γεωργίου (όσα είχαν μέτωπο σ' αυτήν αλλά και σε όσα βρίσκονταν κάτω από την λεωφόρο) με αφορμή την εξαιρετική φωτογραφία συλλογής Μ. Δρεστηλιάρη, που τα περιέχει όλα και την βλέπετε εδώ: https://www.facebook.com/photo/?fbid=225414417948199&set=a.225413304614977

Τότε δεν είχαμε ακόμη στην διάθεσή μας τον χάρτη και αρκεστήκαμε απλώς να αριθμήσουμε στην παρουσίαση τα σπίτια αυτά από τον χείμαρρο Λύτρα και ανατολικότερα. Θα ξανατοποθετηθούν σιγά σιγά επάνω στη σημερινή ρυμοτομία για να βρούν όλα τους την θέση τους ακριβώς στον χάρτη και με την αρίθμηση που θα είχαν σήμερα.

Αφορμή για την σημερινή ανάρτηση και την μικρή αυτή αναδρομή ένα σπίτι που δεν είχαμε λήψη από κοντά, το ν.16 με την τότε αρίθμησή μας,. Πάνω απ' αυτό το σπίτι ανοίχτηκε αργότερα η Αετοράχης εκεί που συναντά την Γεωργίου.

Εξαντλώντας τις πράξεις τακτοποίησης του Δήμου και το ανεκτίμητο βιβλίο του Βασ. Κολώνα για την Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών είχαμε δει και το ιδιοκτησιακό καθεστώς όλων αυτών των σπιτιών. (https://www.facebook.com/photo/?fbid=225417054614602&set=a.225413304614977) Αυτή η πρώτη μεγάλη ανάρτηση βρίσκεται και εδώ: https://archive.saloni.ca/55.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0fXSxTn7g3zdfBQrGxCqoq6JGHGKRHMvFZuQzwBiRikFMU9dREFUin2FjC8E41iMtl

Το σπίτι λοιπόν αυτό ήταν ιδιοκτησίας Τιάνο, όπως και το διπλανό του ανατολικά, στην Γεωργίου 37, που συνεχίζουμε να αγνοούμε φωτογραφικά. Κατοχική φωτογραφία, φυσικά επιταγμένο.

Αριστερά φαίνονται λεπτομέρειες από το τριώροφο κτίσμα του Γιακό Σιμχά του 1906 (σύμφωνα με τον Β. Κολώνα “ Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών , εικονογραφία της συνοικίας των εξοχών” σ. 235, απ όπου και οι επόμενες δύο φωτογραφίες).

Βασ. Γεωργίου 35, γωνία με Αετοράχης.

Φωτογραφίες της οικίας Σιμχά γύρω στα 1970. Θα αντικατασταθεί στα τέλη της ίδιας δεκαετίας από πολυκατοικία.

Δεξιά, με την παλιά αρίθμηση του αφιερώματός μας, οι οικίες με τους αριθμούς 15 (Σιμχά) και 16 (Τιάνο).

Από την ταινία Ό,τι λάμπει είναι χρυσός του 1966, απομονώνουμε κάποιες εικόνες για να μπουν στον χάρτη.

Τα αποσπάσματα στην ταινία με την πόλη, τα είχαμε δει εδώ:

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid038GLgCeCzPzRYAayETq5vz656E26wistGmZXQfWvYmD4zyNEMS4HbJc92f7D1Dde9l

Βενιζέλου από Νίκης και προς τα πάνω. Μπαράκια

Τάσκου Παπαγεωργίου τα μονά νούμερα από την είσοδο του ξενοδοχείου Ολύμπια και πιο ψηλά.

Κοδριγκτώνος έξω από το ΑΧΕΠΑ, βλεποντας την πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη

Πάλι έξω από το ΑΧΕΠΑ τότε με την χαμηλή βλάστηση έβλεπες το αστεροσκοπείο

Βενιζέλου 1957, φωτογραφία Γ. Κυριακίδη, με τίτλο “Σιωπηλή διαμαρτυρία” Το 1954, 3 χρόνια πριν την φωτογραφία, είχαν αφαιρεθεί οι γραμμές του τραμ από την Τσιμισκή και από την αναστροφή της γραμμής Βενιζέλου-Αγ. Μηνά-Ι. Δραγούμη. Ωστόσο, το 1957 το ίχνος της γραμμής (το μπάλωμα με την καινούρια άσφαλτο) ακόμα είναι ορατό στο οδόστρωμα. (Από την έκδοση Ματιές στην Πόλη του Μουσείου Φωτογραφίας, επιμ. Σ. Καράβατος)

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid03SKy4gWGm2Xstbh9iEKtqHc5eUUxxrbzr5T9g6VBEMukf8rvr9s5Xqr22s1e1TPkl

Το 1980 από την Νέα Εγνατία έβλεπες την Λαμπράκη και το νοσοκομείο Λοιμωδών. Τα σπιτάκια αυτά βρίσκονταν στο τρίγωνο Κ. Καραμανλή, Νευροκοπίου, Λαμπράκη.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02i4SiFM6ACoSHPUZgPp6CRsA4jE34UCGQe5YgayYypSsWDYuZ2tqGRP7B2vtotqWMl

Το Λοιμωδών, η δυτική όψη του, φαίνεται στο κέντρο στο βάθος.

Το σπιτάκι παρέμεινε ακόμη και στη δορυφορική λήψη του Bing. Το από πίσω της αρχικής λήψης έχει ήδη αντικατασταθεί από την διπλανή πολυκατοικία.

Στη λήψη του Google maps 2014, έχει αντικατασταθεί και αυτό από πολυκατοικία.

Ο σταθμός Salonique-ville αρχίζει να λειτουργεί σήμερα, λέει η ανακοίνωση στην Journal de Salonique της 13ης Ιουλίου 1896. Ο σταθμός θα εξυπηρετεί την γρήγορη μετακίνηση προς τους άλλους σταθμούς της γραμμής για ταξιδιώτες, αποσκευές και ... σκύλους. Η ονομασία αναφέρεται ως προσωρινή, αλλά μάλλον διατηρήθηκε. Από την ανακοίνωση καταλαβαίνω ότι κυκλοφορούσε μόνο ένα τρένο την ημέρα. Και στην παρένθεση μαθαίνουμε ότι η ώρα Θεσσαλονίκης είχε 28 λεπτά διαφορά από την ώρα της ανατολικής Ευρώπης! Ο σταθμός βρισκόταν στην διασταύρωση των οδών Αναγεννήσεως και 26ης Οκτωβρίου και έχει παρουσιαστεί στο https://archive.saloni.ca/737 και στο https://archive.saloni.ca/2193

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid032knedkjdGijVmS6ijmHMSpiY39KFDpeCr9cWGZttgvcFsBhPSBYULkGh3L6EwdvSl

Στην χθεσινή ανάρτηση είδαμε την γειτονιά στο οικ. τετράγωνο Παπάφη-Νευροκοπίου-Λαμπράκη-Συμεωνίδη με κόκκινες γραμμές, σε αεροφωτογραφίες από το 1938 και μετά.. Την αντικατάσταση των χαμηλών σπιτιών από πολυκατοικίες και το πώς επηρεάστηκε από την χάραξη της λεωφόρου Κ. Καραμανλή.

Σήμερα μια λήψη κατοχική από το Παπάφειο, επιταγμένο νοσοκομείο Victoria τότε. Μια γεύση πώς ήταν αυτή η γειτονιά με δέντρα σχεδόν σε κάθε οικόπεδο, μια όαση σκιάς και ανθρώπινης γειτονίας.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0GDRWRdjtHDMtJHRR2M8k8XphJaPmdiip2BgoMqPcRZbpaG9JcpEKj2PMPrdvi99Hl

Αεροφωτογραφία 1938 Στην λήψη περιέχεται το τετράγωνο με τις πράσινες γραμμές: Αριστογείτονος-Κορυτσάς-Λαμπράκη-Συμεωνίδη)

Το 1980 από το μπαλκόνι της πολυκατοικίας σήμερα Κ. Καραμανλή 4 (τότε Ν. Εγνατίας 162) έβλεπα ένα σπίτι που ζούσε στην δικιά του εποχή. Το τελευταίο από τα τελευταία της γειτονιάς. Με αφορμή αυτό το σπίτι παρακολουθούμε από τις διαθέσιμες αεροφωτογραφίες την εξέλιξη αυτής της γειτονιάς, δηλ. την σταδιακή εξαφάνισή της. Το σπίτι αυτό με την μικρή αυλή του βρισκόταν στην γωνία Νευροκοπίου και Νέας Εγνατίας τότε, σήμερα Κ. Καραμανλή 8.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid022kF1kjDpDqmrcZfZ2a9Dt1TqpixMJ7N9QTQ28oomjdL3Jhunc5gYApa5oVFyK3YTl

1938. Σε όλες αυτές τις λήψεις σημείωσα με κόκκινο τετράγωνο το σπίτι και με κίτρινο την Νευροκοπίου από την Παπάφη μέχρι εκεί απ όπου σήμερα περνάει η Κ. Καραμανλή. Τότε ένα σπιτάκι μέσα στα πολλά. Δεξιά φυσικά ξεχωρίζει το Παπάφειο.

1962 Δενδροφύτευση στην Κονίτσης, σήμερα Λαμπράκη.

1974 Οι πολυκατοικίες εδώ και κάποια χρόνια αντικαθιστούν συστηματικά τα σπίτια και τις αυλές τους.

1982 Ακόμη επιβιώνει. Στον δρόμο του είναι μοναχικό. Λίγο δεξιότερα μια συστάδα μονοκατοικιών ακόμη ξεχωρίζει, μέχρι να τα πάρει κι αυτά η λεωφόρος.

1990 Η περιοχή, με την πολυκατοικία πλέον στην θέση του σπιτιού, έχει ήδη πάρει τον χαρακτήρα που γνωρίζουμε σήμερα.

Μέσα στον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο φέτος (2024) κατεδαφίστηκε ένα σπιτάκι που είχε είσοδο από την Εγνατία, απέναντι από το πολυτεχνείο και ίσως ήταν το τελευταίο που είχε απομείνει από τα σπίτια του συνοικισμού της Αγ. Φωτεινής. Η πρώτη φωτογραφία από το αρχείο του ΑΠΘ, δείχνει την πανεπιστημιούπολη με την Αγ. Φωτεινή σε μεγάλο ποσοστό ακόμα διατηρημένη. Δεν έχει διανοιγεί η προέκταση της Εγνατίας – μπροστά από το πολυτεχνείο δεν υπάρχει δρόμος. Από το σιντριβάνι προς τα Ανατολικά ξεκινούσε η οδός Κονίτσης (σημερινή Λαμπράκη). Mετά, για το τμήμα της Αγ. Φωτεινής που έμεινε μεταξύ νέας Εγνατίας και Λαμπράκη τρεις φωτογραφίες, από το google earth (2006), το bing(μάλλον 2020 – δεν δίνει ημερομηνίες) και το google earth (Αύγουστο 2024), με όλο και μικρότερο αριθμό κτιρίων μέχρι που έμεινε μόνο ένα. Η τρίτη φωτογραφία, προχθές (6/10/24), στο ίδιο σημείο, δεν έχει μείνει πλέον κανένα. Προς το παρόν ο χώρος που έμεινε χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ. Ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει εκφράσει την πρόθεση να εντάξει όλη αυτήν την απομένουσα περιοχή της Αγ. Φωτεινής στο πάρκο που θα συμπεριληφθεί στην ανάπλαση της ΔΕΘ. Μέχρι τότε μάλλον πάρκινγκ. Στο τέλος μια παράθεση αποσπάσματος της εικόνας από το ΑΠΘ και της φωτογραφίας από το bing μήπως μπορεί να ταυτισθεί το τελευταίο κτίριο με αυτό στο πλαίσιο από τα παλιότερα. Δίπλα τους, ότι καλύτερο μπορούσα να βρω στο street view από την πρόσοψη του κτιρίου.

Θόδωρος Νάτσινας Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02xgg7aMMnJ5YSnHrpgWvcUahE8KNeR6yPxozXPmHoHzDtdqtb3a4J1T8aKQiePn3El

Αεροφωτογραφία από το αρχείο του ΑΠΘ. Αγ. Φωτεινή και ΑΠΘ συνυπάρχουν – δεν έχει κατασκευαστεί η νέα Εγνατία.

Η έκταση της Αγ. Φωτεινής, μεταξύ Εγνατίας και Λαμπράκη, μπροστά από το παλέ, σε τρεις στιγμές τα τελευταία 20 χρόνια με συνεχώς μειούμενα τα παλιά σπίτια.

6/10/2024 – όλα τα παλιά σπιτάκια έχουν κατεδαφιστεί.