Saloni.ca Archive

Από τον Νίκανδρο Καστανίδη. Τρεις ρωμαϊκές τοποθεσίες της Θεσσαλονίκης συνδέονται με τον Άγιο Δημήτριο. Η πρώτη είναι η Χαλκευτική Στοά, όπου ο Άγιος κατηχούσε και δίδασκε. Η δεύτερη είναι οι υπόγειες “καμάρες” παρά του ρωμαϊκού θεάτρου-σταδίου που γειτόνευε με το δημόσιο λουτρό (δηλ. στη στοά του Αγίου Ιωάννη, δίπλα στο ναό της Αγίας Σοφίας) όπου φυλακίστηκε και εκτελέστηκε. Η θέση αυτή συνδέεται με το υπόγειο “βαπτιστήριο” (που αποσυνδέθηκαν το 1922) του ναού της Αγίας Σοφίας και με την υπόγεια στοά κάτω από το ιερό του ναού του Αγίου Δημητρίου. Και τρίτη είναι η “κρύπτη” (δηλ. εκεί που αρχικά θάφτηκε ο Άγιος) κάτω από το ιερό του ναού του Αγίου Δημητρίου. Η “κρύπτη” ήταν μέρος του ρωμαϊκού λουτρού που υπήρχε δίπλα (προς τη βορινή πλευρά) του σημερινού ναού του Αγίου Δημητρίου. Άξιο απορίας είναι ότι φυλάκισαν τον Άγιο στις υπόγειες “καμάρες” του ρωμαϊκού λουτρού κι όχι σε κανονικές φυλακές, σαν να μην υπήρχαν φυλακές στη Θεσσαλονίκη την ρωμαϊκή περίοδο...

Ο Άγιος Δημήτριος (χωρίς σπαθιά και λόγχες) σε ψηφιδωτό του ομώνυμου ναού της Θεσσαλονίκης Η χαλκευτική στοά στη ρωμαϊκή αγορά της Θεσσαλονίκης Η θέση που βρέθηκαν οι υπόγειες “καμάρες”, εκεί που σήμερα είναι το”αγίασμα” του Αγίου Ιωάννη (δίπλα στην Αγία Σοφία), το 1921-22 Η “κρύπτη”, κάτω από το ιερό του Αγίου Δημητρίου, λίγα χρόνια μετά το 1917 Ένα τοπογραφικός χάρτης της περιοχής του ναού του Αγίου Δημητρίου, όπου σημειώνονται δύο τοποθεσίες σχετικές με τη βιογραφία του Αγίου Δημητρίου. (Από το βιβλίο Ιστορία της Θεσσαλονίκης, 316 π.Χ.-1983, του Απ. Ε. Βακαλόπουλου, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 91) Τοπογραφικός χάρτης γύρω από τις υπόγειες “καμάρες” (δηλ. γύρω από το σημ. “αγίασμα” του Αγίου Ιωάννη) με τις θέσεις των ρωμαϊκών κτισμάτων. Με την ευκαιρία των επισημάνσεων των ρωμαϊκών λουτρών που συνδέονται με τη βιογραφία του Αγίου Δημητρίου, αξίζει να αναφερθεί το ρωμαϊκό λουτρό που βρέθηκε, το Δεκέμβριο του 2018 με τις εργασίες για την κατασκευή του Μετρό, στη διασταύρωση Εγνατίας με Αγίας Σοφίας. Ήταν ένα λουτρό κοντά στο λουτρό που υπήρχε στη θέση του Αγίου Ιωάννη, όπως και στην Αχειροποίητο όπου υπήρχε, επίσης, ρωμαϊκό λουτρό. Έτσι εξηγούνται οι πολλές υπόγειες στοές που υπήρχαν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.