“Η αρχή της πυρκαγιάς στη Θεσσαλονίκη”
Το 1917, τη μέρα που το ημερολόγιο έγραφε 5 Αυγούστου (δηλ. στις 18 Αυγούστου με το τωρινό ημερολόγιο) ένας Γάλλος φωτογράφισε την αρχή της μεγάλης φωτιάς, και στο άλμπουμ που έφτιαξε μετά έβαλε και την σχετική λεζάντα: “Η αρχή της πυρκαγιάς στη Θεσσαλονίκη”.
Ταύτιση από τη Μάρα Νικοπούλου
Εκτός από το πρώτο ίσως ντοκουμέντο της φωτιάς, η φωτογραφία του Γάλλου στρατιώτη έδωσε τη δυνατότητα να ξεκλειδώσουμε και την παρακάτω φωτογραφία που κατά καιρούς μάς είχε απασχολήσει πολύ καθώς η λεζάντα “η κινστέρνα των Αγίων Αποστόλων” που της είχε βάλει ο Απ. Βακαλόπουλος στην Ιστορία της Θεσσαλονίκης είχε αποκλειστεί εύκολα. Είχαν όμως αποκλειστεί και διάφορες απόπειρες να ταυτιστεί με κάποιο από τα γνωστά πρόπυλα.
Χάρη στην αρχική φωτογραφία και με τη βοήθεια μιας αεροφωτογραφίας του 1918 (αριστερά) το σημείο εντοπίζεται ανάμεσα στην Κασσάνδρου και την Αγ. Δημητρίου, ανατολικά της Ηφαιστίωνος -δηλαδή, σύμφωνα με τον χάρτη του Β. Δημητριάδη (δεξιά), στη συνοικία Χορ-Χορ σου ή Καζάζ Χατζή Μουσταφά τζαμί, εκεί που βρισκόταν και το ομώνυμο τζαμί.