Saloni.ca Archive

Μια φωτογραφία από την συλλογή του Πωλ Αλμπαρέλ, πλέον μπορούμε να την τοποθετήσουμε με αρκετή ασφάλεια. Από την Μάρα Νικοπούλου Φωτογραφία σε χαρτί που συνέλεξε ο Paul Albarel. Βρίσκεται στην Mediatheque du Grand Narbonne, με αρ. AD11- 1486 photo ramenée par Paul Albarel – Médiathèque du Grand Narbonne AD11- 1486 tirage papier Από το αφιέρωμα: ο Joseph Pigassou στην Θεσσαλονίκη

Η φωτογραφία ν. 1486 από την Συλλογή Αλμπαρέλ. Όταν την είχε αναρτήσει ο Βernard Maurice στις ΠΦΘ, είχε αναφερθεί ότι δεν είναι στη Θεσσαλονίκη, αλλά πιθανόν να είναι στην Έδεσσα (Βοδενά). Αυτή η πρόταση δεν βρήκε τίποτα που να την στηρίζει Ας δούμε πρώτα δυο άλλες φωτογραφίες που δείχνουν το ίδιο σημείο –μεταξύ τους αλλά και με την αρχική. Η κάρτα αριστερά έχει αναρτηθεί παλιότερα στις ομάδες. Η λεζάντα της, «Συνοικία Χιρς στη Θεσσαλονίκη», έχει θεωρηθεί ως μία ακόμα λάθος λεζάντα. Η φωτογραφία δεξιά προέρχεται από άλμπουμ με φωτογραφίες γάλλου στρατιώτη πριν την πυρκαγιά του ’17. Περιέχει λήψεις κυρίως από Θεσσαλονίκη, αλλά και από άλλα μέρη, τα οποία σημειώνει (π.χ. Φλώρινα, Κιλκίς). Η σύγκριση των δυο φωτό επιβεβαιώνει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πρόκειται για την ίδια περιοχή. Απλώς οι φωτογράφοι στέκονταν σε λίγο διαφορετικό σημείο και ο ένας μας δίνει καλύτερη εικόνα της αρκετά διαμορφωμένης κοίτης και της γέφυρας με τους σιδερένιους ελκυστήρες. Η φωτό της συλλογής Albarel δίνει πρόσθετα στοιχεία για τον δρόμο: φαρδύς για την εποχή, με φορτωμένους αραμπάδες, έφιππους, στρατιωτικούς, μαγαζιά. Επίσης διακρίνονται κολωνάκια (με πορτοκαλί). Υπόθεση εργασίας: Πρόκειται για την Μοναστηρίου, δυτικά του ΝΣΣ, και πολύ κοντά (λίγο πιο πάνω, δηλαδή) από τον Συνοικισμό Χιρς που αναφέρει η κάρτα. Δυστυχώς το υλικό από εκείνα τα μέρη είναι ελάχιστο. Στην σύνθεση μιας φωτό [The Missionary Herald, 1918, ανάρτηση: Α. Αθάνατος, ΑΘ] και μιας αεροφωτογραφίας πριν την πυρκαγιά [από κάποια τσέχικη έκδοση που βγήκε σε δημοπρασία] βλέπουμε ότι στην περιοχή υπάρχουν και διώροφα κτίρια, δέντρα, ρέματα... Όλα όσα «χρειάζονται», δηλαδή. Στην αεροφωτογραφία σημειώνεται με κόκκινη γραμμή η οδός Ταντάλου, και με πράσινο κύκλο το «προτεινόμενο» σημείο των φωτογραφιών, πάνω από τον συνοικισμό Χιρς. Αν και η ανάλυση είναι χαμηλή, διακρίνεται ένα ρέμα από το οποίο η Μοναστηρίου περνούσε από πάνω. Αντίθετα, το ρέμα αυτό έκοβε την Γιαννιτσών. Σε αεροφωτογραφία του ΕΚΧΑ (με και χωρίς ονόματα δρόμων) που χρονολογείται περίπου στο 1945, σημειώνεται το κάπως λοξό σημείο συμβολής του ρέματος με την Μοναστηρίου. Οι δυο πράξεις τακτοποίησης δείχνουν επίσης καθαρά ότι εκεί υπήρχε ισόπεδη γέφυρα. Αντίστοιχη υπήρχε και λίγο πιο δυτικά από την νυν Αγίων Πάντων, εκείνη όμως δείχνει να μην ταιριάζει τόσο. Πάντως, πιθανότατα και οι δυο φτιάχτηκαν την δεκαετία του 1890 όταν γάλλοι μηχανικοί άνοιξαν κανάλι για να εκτρέψουν τα νερά του Δενδροπόταμου που ως τότε μαζί με αυτά του Egri Dere (Λοξός Λάκκος) «χύνονταν στην πεδιάδα έξω από τα δυτικά τείχη της πόλης σχηματίζοντας εκεί βάλτους και έλη» [Β. Δημητριάδης, σ. 221]. Εδώ, παρότι έχουν περάσει κοντά 20 χρόνια, το σχήμα των σπιτιών μοιάζει με αυτό των τριών φωτογραφιών. Με δεδομένο μάλιστα ότι η έρευνα σε όλες τις άλλες πόλεις από τις οποίες υπάρχουν φωτογραφίες στην συλλογή του Αλμπαρέλ και το άλμπουμ του Γάλλου (Γουμένισσα, Γιαννιτσά, Φλώρινα, Κιλκίς κ.ά.) δεν απέδωσε, μπορούμε να τις τοποθετήσουμε με αρκετή ασφάλεια στη Μοναστηρίου 87 (περίπου) [Διόρθωση: Σύμφωνα με τον κ. Achilleas Doumplios, το ρέμα περνούσε δυο οικόπεδα πιο ανατολικά, στο ύψος της Μοναστηρίου 83]. Κάτω από την Γιαννιτσών, η οδός Πατριάρχου Κυρίλλου ακολουθεί την κοίτη του ρέματος. Μακάρι να βρεθεί και περισσότερο υλικό.