Προσεγγίζοντας τα Τελάλικα, στην αγορά ανάμεσα Μπεζεστένι και Μεγ. Αλεξάνδρου
Προσεγγίζοντας τα Τελάλικα, την περιοχή της αγοράς ανάμεσα στο Μπεζεστένι και την Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Από την Μάρα Νικοπούλου
Εκεί ήταν και η οδός Delalar (Κηρύκων) που έδινε το όνομα στην αγορά αλλά και στο μικρό τζαμί Αχμέτ Πασά.
Μέχρι στιγμής, για την περιοχή με τα σχετικά μπλεγμένα στενάκια, υπάρχουν ελάχιστες, και μακρινές, αποτυπώσεις.
Εδώ χρωματίζουμε τον χάρτη του Δημητριάδη και την γνωστή αεροφωτό [από το Χρονικό της Μεγάλης Πυρκαγιάς της Α. Γερόλυμπου] για καλύτερη κατανόηση. Με κίτρινη βούλα, το Μπεζεστένι ως σημείο αναφοράς.
Σύμφωνα με τον Δημητριάδη (σ.329), παλιότερα εκεί πρέπει να ήταν η περιοχή των Καρεκλοποιών, καθώς έτσι προσδιοριζόταν η θέση του τζαμιού το 1835. «Στο τέλος όμως του 19ου αι. το συναντάμε με την ονομασία Τζαμί των Τελάληδων», γράφει.
Κι αυτό το τζαμί πρέπει να ήταν σε λειτουργία το 1917 καθώς περιλαμβάνεται στην λίστα της Μουφτείας με τα καμένα κτίρια της κοινότητας.
Στη φωτογραφία το σχετικό απόσπασμα της χειρόγραφης λίστας από την έκθεση «Μνημεία στις Φλόγες» στο Μπέη Χαμάμ (Δεκ.2017)
Μένοντας στον Δημητριάδη βλέπουμε ότι το τζαμί αναφέρεται επίσης εκεί που περιγράφει την λεωφόρο Yali Kapi (δηλαδή την Μεγάλου Αλεξάνδρου-άσχετα που στον χάρτη σ’ εκείνο το σημείο λέγεται Mπελεντιγιέ).
Αυτό λογικά σημαίνει ότι υπήρχε εύκολη πρόσβαση στο τζαμί και από την Μεγ. Αλεξάνδρου.
Αριστερά, η φωτογραφία ν.1460 από την συλλογή του P. Albarel δίνει ίσως την καλύτερη εικόνα της περιοχής . Δεξιά, απόσπασμα αεροφωτογραφίας από την έκθεση του ΜΙΕΤ. Πράγματι, βλέπουμε ότι την Κηρύκων με τη Μεγ. Αλεξάνδρου την συνδέουν δυο «κανονικοί» δρόμοι (η Κολόμβου=μπλε και η Δημοσθένους=πράσινο). Ανάμεσά τους υπάρχει και ένα στενό που –μάλλον λανθασμένα- στον χάρτη του Δημητριάδη αναφέρεται ως Ορφέως. Και πιο κοντά στην Κολόμβου, στον χάρτη του Εμπράρ σημειώνεται με διακεκομμένες γραμμούλες ένα ακόμα πιο μικρό στενό. Στοά, μονοπατάκι ή ακόμα ένα «σκεπαστό» της περιοχής;
Σκεπαστό μεγάλο σίγουρα υπάρχει επί της οδού Δημαρχίας, από την Κολόμβου προς την Εγνατία –σημειωμένο με μωβ σε όλες τις φωτό που είδαμε.
Το τζαμί πρέπει να ήταν στη σειρά των ελαφρώς λοξών κτιρίων που φαίνονται στις φωτογραφίες. Με δεδομένο ότι έχουμε δει μικρούς μιναρέδες πάνω σε κτίρια (π.χ. Τζαμί της Αγοράς, Τεκές της Πύλης, Θεοφίλου), πιθανότατα αυτό που διακρίνεται εδώ να είναι μια τέτοια περίπτωση.
Σχετικά με την έκταση που κάλυπτε η αγορά Τελάλικα δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι. Πάντως στην γνωστότατη διαφήμιση του 1916 με τους κηλεπίδεσμους Παπαποστόλου, αναφέρεται «Οδός Τελάλικα 67, (στο σκεπαστό)». Άγνωστο αν πρόκειται για το σκεπαστό που φαίνεται στις φωτό. Άγνωστο επίσης, αν σε κάποια φάση έλεγαν οδό Τελάλικα και το ύψος εκείνο της Κολόμβου.