Τρίπτυχο που πιάνει όλο το αρχικό συγκρότημα της Σχολής, γύρω στο 1890. Η χρονολόγηση εξάγεται από τις υπόλοιπες φωτό από την ίδια πηγή [όπως το νεόκτιστο Σιντριβάνι που ανάρτησε ο κ. Σεραφίδης στις ΠΦΘ]
Η πρώτη αναφορά της JdS γίνεται στο 8ο μόλις φύλλο της, τον Δεκέμβριο 1895. «Ο βαλής Χασάν Φεχμή Πασάς, εκτός από τις επισκέψεις τους στα ελληνικά, βουλγαρικά και εβραϊκά σχολεία, τίμησε με την παρουσία του και την Γεωργική Σχολή». Εξέφρασε την πλήρη ικανοποίησή του στον συμπαθή διευθυντή Βιτάλη Στρούμζα και, προκειμένου να δώσει μεγαλύτερη σημασία στο ίδρυμα που μέλλει να γίνει ο πιο αγαπημένος προορισμός των εκδρομέων, διέταξε να φυτευτούν μουριές και στις δυο πλευρές του δρόμου από το Ντεπό ως εκεί που σε 4-5 χρόνια θα προσφέρουν τη σκιά τους. Η JdS δίνει σημασία στις λεπτομέρειες: τα δέντρα θα φυτευτούν ανά 5 μέτρα, η απόσταση είναι 7,5 χιλιόμετρα, άρα θα χρειαστούν 3.000 δέντρα. Θα τα παρέχει το αγρόκτημα της Σχολής, το φύτεμα θα το αναλάβει ο Δήμος.
Τον Ιούνιο του 1899, ο διευθυντής Βιτάλης Εφέντης Στρούμζα παραδίδει τα ηνία της διεύθυνσης. Η JdS μάς έχει ενημερώσει ήδη δυο μήνες πριν ότι καθώς διορίστηκε γενικός επιθεωρητής Γεωργίας, δεν θα μπορούσε να παραμείνει στη θέση του την οποία θα αναλάβει ο Σαάντ Μπέη, πρώην καθηγητής στην Σχολή. Τώρα, η JdS πλέκει το εγκώμιό του και με την ευκαιρία μαθαίνουμε ότι ήταν διευθυντής 10 χρόνια, από την ίδρυσή της.[ Άρα ιδρύθηκε το 1889-1890.] Η μεταμόρφωση του ερημότοπου σ’ αυτήν την όαση ήταν όνειρο και έργο του Στρούμζα. Όλοι έχουν περάσει απ’ τον χώρο: βαλήδες, υψηλοί αξιωματούχοι της πολιτικής και της στρατιωτικής ζωής, πρόξενοι, προύχοντες κλπ. Ο αποχαιρετισμός ήταν συγκινητικός.
Ο Σαμ Λεβύ, σε ξεχωριστό άρθρο, αναφέρεται στα επιτεύγματα της Σχολής –άρα του Στρούμζα: τους πάνω από 60 απόφοιτούς της. Ένας τους μάλιστα διευθύνει τη Γεωργική Σχολή στα Άδανα.
Πράγματι η Σχολή είναι αγαπημένος τόπος ημερησίων εκδρομών και πικ-νίκ τα επόμενα χρόνια, μερικά από τα οποία ειναι οργανωμένα επίσημα, όπως αυτό της Γερμανικής Λέσχης.
Ένα κιόσκι στον κήπο της.
Έχει επίσης ποδηλατικό αγώνα με το όνομά της. Οι συμμετέχοντες μπορούν να επιλέξουν αν θα σταματήσουν εκεί, ή στο Σέδες ή στα Βασιλικά.
Το 1903 ανακοινώνεται ότι θα προστεθούν καινούργια κτίρια, στα παλιά θα κάνουν επισκευές και θα τα βάψουν.
Στη φωτό η πίσω πλευρά της Σχολής.
Το 1904, η JdS προσπαθεί να αποδείξει «με λογικά επιχειρήματα» ότι η συνοικία των Εξοχών που εδώ και 25 χρόνια εκτείνεται από τον Λευκό Πύργο ως το Αλλατίνι, μοιραία θα επεκταθεί και θα πιάσει από το Ντεπό μέχρι την Γεωργική Σχολή. Την ίδια χρονιά, μαθαίνουμε ότι η Αυτοκρατορική Γεωργική Σχολή [πρώτη φορά τη γράφουν με τόση επισημότητα] πουλάει μεταξόσπορο που έφτιαξε στο Παράρτημα Σηροτροφίας. Ακολουθήθηκαν οι οδηγίες του Παστέρ, και ο μεταξόσπορος είναι εκλεκτός, απαλλαγμένος από αρρώστιες. [Από δημοσίευμα του 1909 επιβεβαιώνεται ότι το Τμήμα Σηροτροφίας άνοιξε όντως το 1904] Το καλοκαίρι του 1905, ο γνωστός έμπορος Χασδάι Εζράτι θα προσφέρει στο Τμήμα μια συλλογή με δείγματα απ’ όλα τα στάδια του μεταξοσκώληκα που θα είναι πολύ χρήσιμη στη διδασκαλία.
Η αυλή της Σχολής από πιο κοντά, με τα διάφορα “μηχανήματα” σε παράταξη.
Τα χρόνια περνάνε, οι εκδρομές συνεχίζονται, οι ποδηλατοδρομίες επίσης, η Σχολή δείχνει να πηγαίνει καλά, το δε Τμήμα Σηροτροφίας παράγει πλέον τα 2/3 του μεταξόσπορου που χρειάζεται η περιφέρεια. Και ξαφνικά, τον Δεκέμβριο 1909, ανακοινώνεται ότι θα μεταφερθεί γιατί το τωρινό σημείο έχει άθλιες συνθήκες υγιεινής. Αποφασίστηκε να μεταφερθεί στο Nταούτ Μπαλί (Ωραιόκαστρο) και η Επιτροπή Γεωργίας έχει διαθέσει τα απαραίτητα.
Ένα μόλις μήνα μετά, τον Ιανουάριο του 1910, η εφημερίδα μάς ενημερώνει για μια δωρεά που θα γίνει στην νέα σχολή: η «Εckert» θα προσφέρει ένα βαγόνι εργαλεία με τα αξεσουάρ τους. «Βασιλικό δώρο», το αποκαλεί η JdS. Δυο μέρες μετά επανέρχεται: ο σπουδαίος ουγγρικός οίκος “Alam Vasutak” θα προσφέρει μια αλωνιστική μηχανή. Δεν ξέρουμε πότε (και αν) έγινε η νέα σχολή στο Ωραιόκαστρο και οι δωρεές. Έγινε όμως νέα ανωτέρα γεωργική σχολή στην ίδια περιοχή με την παλιά -σήμερα εκεί βρίσκεται η Ανωτέρα Σχολή Πολέμου και, καθώς μοιάζει αρκετά με τα κτίρια του Ποζέλι, πιθανολογείται ότι είναι δικό του έργο.
Προς το παρόν, ας δούμε κάποια από τα μηχανήματα που είχε η Σχολή το 1890.