Συμμαζεύοντας τις φωτό από την «Βρύση των Γύφτων».
Το όνομά της προφανώς το πήρε από το οθωμανικό όνομα της οδού Διονυσίου (Κιπτιγιάν/των Γύφτων).
Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο ποιος αποκάλεσε έτσι τη βρύση και πώς έφτασε ως εμάς βαφτισμένη έτσι. Σίγουρα όχι ο Β. Δημητριάδης που αναφέρει απλώς: «Υπήρχε κι ένας άλλος λοξός δρόμος που ένωνε το δρόμο Manastir [Ηγουμένου] με το δρόμο Kemal Bey [άνω τμήμα Ακροπόλεως] και λεγόταν Κiptiyan (=Γύφτων) (Διονυσίου). Σ’ αυτόν υπήρχε μια βρύση, που σώζεται ακόμη» (σελ. 72)
Παρόλο που πολύ λίγα μέτρα παραπάνω έχουμε δει πολυπληθείς ομάδες τσιγγάνων, είτε της κλασικής παρέας με τα τσιγγανόπουλα, είτε σε γλέντια -όπως αυτή που είδαμε πρόσφατα-, στις (λίγες) φωτογραφίες της ίδιας της βρύσης, δεν απαθανατίζεται κάτι τέτοιο.
Εδώ, η πιο γνωστή της φωτογραφία. Αριστερά της ίσα που φαίνεται η κακοτράχαλη νυν οδός Ηρακλείου (τότε Διονυσίου, παλιότερα Κιπτιγιάν/Γύφτων). Το σχεδόν μονοπάτι που ανεβαίνει στα δεξιά είναι η οδός Δημοκρίτου.
Κι εδώ η πιο όμορφη: μια αυτοχρωμική του Leon Busy του 1918, από το Μουσείο Albert Kahn.
Στη διδακτορική διατριβή της Ε. Γκαλά-Γεωργιλά (2015), η βρύση σημειώνεται στον χάρτη, χωρίς κωδική ονομασία, πάνω στη διαδρομή του κλάδου Η2Α (που με διάφορες διακλαδώσεις εκτεινόταν από την Βλατάδων ως τον Λ. Πύργο).
Η πίσω πλευρά της σε πανοραμική φωτογραφία του 1916, τραβηγμένη από ψηλότερα στη Δημοκρίτου. Τα σπίτια δεξιά είναι στο ανατολικό πεζοδρόμιο της Ηρακλείου, ανάμεσα στην Ηγουμένου (πάνω) και την Κάστορος (κάτω). [Αναρτήθηκε από Αθ. Νικόπουλο στις ΠΦΘ]
Αρκετά χρόνια μετά, κάπου στη δεκαετία του ’60, η εικόνα της βρύσης από γωνία Κάστορος με Ηρακλείου [ από ανάρτηση Χρ. Κηπουρα – ΠΦΘ]
Η Ηρακλείου από ψηλά, από την Ακροπόλεως, διακρίνεται αριστερά χαμηλά η πίσω όψη της βρύσης