Το Ολύμπια στην παραλία, οι ονομασίες του, οι χρήσεις του και οι καλλιτεχνικοί διευθυντές του.
Από το Σπύρο Αλευρόπουλο και τη Μάρα Νικοπούλου
Η παλιότερη μορφή του Ολύμπια που γνωρίζουμε
To Olympia υπάρχει από τα 1895 στις σελίδες του JdS με εκδηλώσεις χορού και αναφέρεται ως μπυραρία.
Από τις πρώτες ειδησεογραφικές αναφορές του, έχουμε περιγραφές χορών που διεξάγουν διάφοροι σύλλογοι στις αίθουσές του. Αριστερά ο χορός από την ιταλική αποικία της πόλης. Είναι αξιοσημείωτος ο πληθυντικός: salons de l' Olympia. Αυτη η ονομασία θα επαναφέρεται σχεδόν σ' όλα τα χρόνια λειτουργίας του. Επώνυμες παρουσίες, χορός, τραγούδι, χαρά, φαγητό το οποίο σερβίρεται στις μία το πρωί, το διαλύουν γύρω στις 5 το πρωί.
Μελαγχολικές τρυφερότητες της εποχής.
Ο υπογραφόμενος γράφει σε μια δεσποινίδα που ήταν στο χορό. Ήταν παρούσα, την πρόσεχε, ήταν αφηρημένη. Ίσως το μυαλό της σε κάτι άγγλους αξιωματικούς, ιδίως σ' έναν με τον οποίο χαριεντιζόταν ένα βράδυ. Κάποια στιγμή, ο Sam που υπογράφει και παρουσιάζει τον εαυτό του ως λεβαντίνο, την προσκάλεσε να χορέψουν μερικές στροφές βάλς. Αυτή αρνήθηκε, ο Sam πληγώθηκε.
Μα δεν καταλαβαίνει ότι μόνον άντρες σαν αυτόν είναι άξιοι εμπιστοσύνης για σοβαρή σχέση με επιθυμητή κατάληξη; Οι ναύτες έρχονται και φεύγουν.
Μπορεί βέβαια να ναι και επινοημένο, για να γεμίσει σελίδες η εφημερίδα.
Οικογενειακός χορός μασκέ για το καρναβάλι. Οι μητέρες μπορούν να εμπιστευτούν τα παιδιά τους χωρίς κίνδυνο, αυστηρός έλεγχος στην είσοδο.
Φυσικά είχε επιτυχία. Να πούμε για την δ. C την κίτρινη μπαλαρίνα, την δ. S που ντύθηκε ανθισμένος κήπος, την δ. Β ντυμένη τσιγγάνα, τον κ. Bensussan ως Λουδοβίκο 14ο κλπ.
Η εφημερίδα παροτρύνει τους ιδιοκτήτες να κάνουν καλύτερη διαφήμιση.
Χθες το βράδυ παρά το καλό πρόγραμμα 15 έως 20 θεατές. Ποιος φταίει; η διεύθυνση που δεν το διαφημίζει.
Αναφορά σε κινηματογράφο που λειτουργεί στο περίπτερο αριστερά. Κατά περίπτωση χρησιμοποιείται και για χορούς.
Ο Διονύσης Λάππος αναλαμβάνει καλλιτεχνικός Ο Διονύσης Λάππος αναλαμβάνει καλλιτεχνικός διευθυντής. Μετονομάζει το Olympia σε αυτό που λειτουργούσε την προηγούμενη επιχείρησή του: Orpheum. Το ανακοινώνει στις 15/9/1898 (παραλείπεται το όνομα προφανώς από λάθος).
Για κάποιο διάστημα θα χρησιμοποιούνται και τα δύο ονόματα Olympia-Orpheum, σπάνια μόνο το δεύτερο. Αλλά το Olympia είναι πολύ ισχυρότερο στη συνείδηση του κοινού, και συνήθως χρησιμοποιείται μόνον αυτό, μέχρι την αποχώρηση του Λάππου από την διεύθυνση το 1904.
Το παλιό Orpheum ονομάζεται πια Orpheum-Lyra. Σχετικά είχαμε μιλήσει εδώ:
https://archive.saloni.ca/967
Ο Λάππος ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής στο La Turquie το 1896, στο Orpheum μέχρι το 1898, στο Ολύμπια μετά μέχρι το 1904, ενδιάμεσα το 1903 αναλαμβάνει και το Chateau mon Bonheur, επανεμφανίζεται συνεργαζόμενος με τον Noah το 1907 (στο ζαχαροπλαστείο ο πρώτος, καλλιτεχνικός διευθυντής ο δεύτερος)
26/12/1898
Δεσποινίδες την Τετάρτη βράδυ θα τα σπάσουμε όλα, δεν θ αφήσουμε τίποτα όρθιο.Οι τοίχοι του Ολύμπια θα τρέμουν σαν τα φύλλα στον άνεμο
Ο κ. Λάππος έχει προετοιμάσει το θερινό Orpheum (Ολύμπια)
30-1-1899 Ένας θίασος κάνει δρομολόγια με τη βάρκα ανάμεσα στο Ολύμπια και το Orpheum-Lyra. Μετά από κάποιες παραστάσεις στο Ολύμπια επιστρέφουν στο Orpheum (εννοώντας το Orpheum-Lyra.
Είναι δύσκολο να ξεφύγεις από τις παραδοσιακές ονομασίες των κέντρων διασκέδασης).
30-3-1899 Το Ολύμπια και πάλι κινηματογράφος
12-4-1900 και πάλι κάποιες γκρίνιες σχετικά με την προσέλευση κόσμου στο Ολύμπια, παρόλο που ο κ. Λάππος είναι άνθρωπος με γούστο και με νεωτερικές ανησυχίες.
Ταμπλό βιβάν στο Ολύμπια στα 1900.
Καλλιτέχνες σε στατικές, εντυπωσιακές, κυρίως ενδυματολογικά, συνθέσεις.
Συναντούμε τον όρο Σινεμα Λουμιέρ. Κινηματογράφος με ταινίες συγκεκριμένης προέλευσης.
12/12/1901 Συμβουλές στον Λάππο για τα συμβόλαια των καλλιτεχνών. Να μην ξεπερνούν τις 15 παραστάσεις.
Ίσως μια έμμεση αναφορά για το ότι κάτι δεν πάει καλά με τις επιλογές του.
19/12/1901 Μια ακόμη αναφορά ως Olympia-Orpheum. Επιδείξεις στη δεξιοτεχνία ποδηλάτου.
Τον Δεκέμβριο του 1902 από τον ελληνικό θίασο Νέα Σκηνή η Άλκηστη του Ευριπίδη.
Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε σε παλιότερες εφημερίδες αν έχει προηγηθεί ανέβασμα άλλου αρχαίου δράματος στην πόλη.
Οι καλοσυνηθισμένοι στα θεάματα συμπολίτες μας, κάθονται βαριεστημένα στα τραπέζια του Ολύμπια. Δεν έχει θεάματα αυτήν την εποχή.
27/3/1902 Aναφέρεται ως Olympia-Orpheon (sic)
12/2/1903 Πάνω από 500 άτομα στριμωγμένα. Έστω κι έτσι μαθαίνουμε τη χωρητικότητα του Ολύμπια
Υπήρξαν κάποιες αμφιβολίες αν η ονομασία Olympia αναφερόταν πάντα στο γνωστό χώρο. Εδώ εντοπίζεται ως άμεσα γειτνιάζον στο Imperial.
Η τελευταία επιτυχία του Λάππου ήταν να εξασφαλίσει τον Jo-Jo, τον άνθρωπο με την τριχοφυία στο πρόσωπο, τον άνθρωπο σκύλο, ο οποίος πέθανε μετά από μια σύντομη ασθένεια τον επόμενο μήνα στην πόλη μας. Η JdS την ημέρα του θανάτου είχε και τη νεκρολογία του.
12/9/1904 Αναφέρεται ότι καλλιτεχνικοί διευθυντές αναλαμβάνουν ο γνωστός Noah και ο Λεωνίδας. που διεύθυνε το παλιό Αλάμπρα.
Ένα χρόνο αργότερα διευθυντής είναι ο Abramico, μαζί με τον Λεωνίδα. (Ο πρώτος είχε διατελέσει και διευθυντής του Imperial από 1899-1903. Μικρόσωμος και πολύ δραστήριος κατά την JdS).
5/3/1906 Στο Ολύμπια έχει εγκατασταθεί ένας κινηματογράφος τεράστιος, ο οποίος τον επόμενο μήνα αναφέρεται ως αμερικάνικος bioscope.
Κάποια στιγμή εμφανίζεται ο Ρώμπαπας ως διευθυντής της μπρασερί Ολύμπια. Πρέπει να το ανέλαβε αυτός ο πολυπράγμων διευθυντής και ιδιοκτήτης του Splendid, μετά τους Λεωνίδα και Abramico.
Στην ανακοίνωση της JdS 24/9/1908 αναφέρεται ότι ο υιος Μισραχή θα εγκαταστήσει έναν ηλεκτρικό κινηματογράφο Πατέ, που όμοιό του δεν έχουμε δει μέχρι τώρα στο Olympia.
Εγκαταστάθηκε αυτός o νέος κινηματογράφος στο Ολύμπια.
To 1909 το Ολύμπια ταυτίζεται με τις προβολές (των αδελφών) Πατέ. Δεν έχει κτιστεί ακόμη η Νέα Ισραηλιτική Λέσχη που θα φιλοξενήσει το Frères Pathé.
Το 1910 φιλοξενεί διαλέξεις και συνέδρια, ακόμη και της Νέας Λέσχης,που δεν έχει ακόμη τη δική της γνωστή έδρα
Tο 1910 επίσης, η σχέση Ρώμπαπα Ολύμπια φαίνεται και από δω. Ο θερινός κινηματογράφος δίπλα στο Splendid, ονομάζεται Olympia-Splendid
Περί τα τέλη του 1912 ο κινηματογράφος άλλαξε πρόσοψη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις διαφημίσεις του 1913 αναφέρεται ως Μέγας Κινηματογράφος Ολύμπια.
Από μία δικαστική υπόθεση μαθαίνουμε ότι ιδιοκτήτης του Ολύμπια εκείνη την εποχή είναι ο Σαλβατώρ Μπενσουσάν
Μακεδονία 22/9/1912
Διαφήμιση στη Μακεδονία 9-4-1913 του Quo Vadis.
Το έργο είχε πρωτοπροβληθεί στην Ουγγαρία τον Μάρτιο αλλά οι περισσότερες χώρες στην Ευρώπη και την Αμερική το πρόβαλαν τον Απρίλιο και το Μάιο του 1913. Ο συγχρονισμός εντυπωσιακός.
https://www.imdb.com/title/tt0002445/releaseinfo?ref_=tt_ov_inf&fbclid=IwAR1aLGgG5BbN6MpryazbNakAOA5RKtwUNAs_d8CgmCHtjr_DHsVXddXDlBE
Οι λήψεις από τον Auguste Léon χρονολογημένες 14/5/1913. Το Ολύμπια με αλλαγμένη την πρόσοψη.
Την ίδια μέρα.
Από αυτή τη μέρα της λήψης της αυτοχρωμικής φωτογραφίας έχουμε σχεδόν το πλήρες πρόγραμμα των κέντρων ψυχαγωγίας σ' αυτό το κομμάτι της Νίκης.
Στο Splendid τραγούδια ελληνικά και τούρκικα, δίπλα στον κήπο, στο θερινό Ολύμπια έργα και επίκαιρα.
Και παραπέρα στο ισόγειο της Ν. Ισρ. Λέσχης έργα Πατέ.
Προγράμματα από τον θερινό κινηματογράφο Olympia-Splendid. Δεξιά μάλιστα προσδιορίζεται ακριβώς και πού βρισκόταν. Στο αμφιθέατρο παραπλεύρως του Splendid.
Είχαμε δει σχετικές φωτογραφίες στο αφιέρωμά μας για τον κήπο το Splendid εδώ:
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=798552537301048&id=204212503401724&__tn__=-R
Φωτογραφία με ημερομηνία λήψης:
21/9/1913 (ή 22/9). Ο δολοφονήσας άνθρωπος.
Από τη στιγμή που η Pathé είχε τη δική της αίθουσα στην πόλη, το Ολύμπια συνεργάστηκε με την Gaumont, όπως φαίνεται και από τη φωτογραφία.
H εταιρεία Gaumont ήταν παλιότερη (1894) ακόμη και από την Pathé (1896)
Νέα Αλήθεια 8/2/1914.
Ο τρόπος που προωθείται η ταινία είναι αξιοσημείωτος
Μακεδονία 5/1/1916
31/5/1916 η διαφήμιση έχει προχωρήσει αρκετά. Μέσω του ενδιαφέροντος που εκδηλώνει για την ασφαλή εγκυμοσύνη των γυναικών και την ασαφή απαγόρευση προς τα μικρά παιδιά, ο τίτλος είναι αρκετά θελκτικός για τους “τολμηρούς” θεατές που αρέσουν φιλμ αγωνίας ή και τρόμου (αναλογικά για την εποχή φυσικά).
Μετά την πυρκαγιά η ονομασία του κινηματογράφου δεν χάθηκε.
Μακεδονία 30/11/1917
Και πιο συγκεκριμένα στον κήπο του Λευκού Πύργου
21 Ιανουαρίου 1918 Νέα Αλήθεια
Αλλά και αργότερα ένας μάλλον πρόχειρα στημένος κινηματογράφος επί της Μοναστηρίου 85, σε οικογενειακό κέντρο-καφεζυθοπωλείο.
Μακεδονία 24/5/1924