Το πετρέλαιο και η εταιρεία πετρελαίων Μοντάσιωφ της Ρωσίας
Το πετρέλαιο και ιδίως το φωτιστικό, ήταν από τα πρώτα είδη ανάγκης τον περασμένο αιώνα [δηλ. τον 19ο αι., Ν.Κ.], όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά και για την ύπαιθρο κι αποτελούσε το μοναδικό μέσο φωτισμού.
Μια από τις πρώτες εταιρείες που άρχισαν να φέρνουν πετρέλαιο στη Θεσσαλονίκη ήταν και η εταιρεία πετρελαίων Μοντάσιωφ της Ρωσίας. Η εταιρεία είχε τις εγκαταστάσεις της στο χώρο που δημιουργήθηκε μετά το γκρέμισμα των τειχών από την Κελεμεριέ Καπουσού και μέχρι την Πύλη του Γιαλού, δηλ. τη σημερινή Φιλικής Εταιρείας….
Ένα μέρος του μισογκρεμισμένου τείχους κοντά στο Λ. Πύργο, όπου σήμερα βρίσκεται το πίσω μέρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, χρησιμοποιήθηκε από την εταιρεία πετρελαίου για τη σύσταση των αποθηκών της, και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αμέσως με τη λειτουργία της, γύρω στη δεκαετία του 1870, άρχισε η αντικατάσταση των λυχναριών που έκαιγαν λάδι για φωτισμό, με λάμπες πετρελαίου. Γι’ αυτό και το πετρέλαιο ήταν όχι μόνο περιζήτητο, αλλά κι απαραίτητο.” [Από το βιβλίο “Η Ζωή των Θεσσαλονικέων πριν και μετά το 1912” του Γ.Ν. Σταμπουλή, εκδ. Διόσκουροι, 1984, σελ. 80]
Γι’ αυτή την πρώτη περίοδο του πετρελαίου στη Θεσσαλονίκη δεν γνωρίζουμε τίποτα περισσότερο. Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι στις αρχές του 20ου αιώνα η ρουμάνικη εταιρεία πετρελαίων STEAUA είχε εγκαταστάσεις στην 26ης Οκτωβρίου προς το Φίξ. Στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου οι αποθήκες της επιτάχθηκαν και έγιναν μηχανουργείο για τις ανάγκες των Συμμάχων. Συνέχισε τη λειτουργία τους μετά τον πόλεμο, ενώ το 1941 ανατινάχθηκαν από τους Άγγλους κατά την αποχώρησή τους από την πόλη. Μετά την Κατοχή η εταιρεία συνέχισε τη λειτουργία της μέχρι την απορρόφησή της από την εταιρεία Anglo Iranian (η μετέπειτα ΒΡ). Η BP εμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1951. [βλ. τα σχόλια του κ. Α.Ε. Νικόπουλου και του κ. Ι. Νικολακάκη, ΠΦΘ, 25-6-2015]
Επιμέλεια παρουσίασης Νίκανδρος Καστανίδης
Οι διαθέσιμες σχετικές απεικονίσεις: