YMCA. Πραγματική και πολύτιμη η προσφορά της ΧΑΝ στα πρώτα χρόνια ενεργοποίησης της στην Θεσσαλονίκη.
Με την επιλογή κατάλληλων ανθρώπων στις κατάλληλες θέσεις ανακούφισαν τον τοπικό πληθυσμό τους στρατιώτες τους πυροπαθείς και τους πρόσφυγες στα δύσκολα χρόνια μετά τον ΑΠΠ την Πυρκαγιά και την Μικρασιατική καταστροφή.
Είχε προηγηθεί η Χ.Α.Ν. Βρετανίας που ήρθε στη Θεσσαλονίκη από την αρχή του πολέμου. Για μεγάλο διάστημα η βάση της ήταν στον Κήπο του Μπες Τσινάρ. Εκεί άλλωστε βρισκόταν το βρετανικό στρατόπεδο της φρουράς Θεσσαλονίκης. Η καντίνα της ΧΑΝ στεγαζόταν σε αντίσκηνο και κάποιες άλλες εγκαταστάσεις σε ένα από τα κιόσκια του κήπου αυτό για τις μουσικές εκδηλώσεις. Αργότερα, προς το τέλος του πολέμου, εγκαταστάθηκε στην Ευζώνων μαζί με την Αμερικάνικη ΧΑΝ. Ένας από του επιφανείς ενοίκους εκεί ήταν ο συνθέτης Gustav Holst. Ήρθε στην πόλη το 1918 ενώ είχε μόλις τελειώσει τους “Πλανήτες”.
Tο 1918 εθελοντές αμερικανικών YMCA φτάνουν στην πόλη για να οργανώσουν τα “Σπίτια του Στρατιώτη”. Η έννοια της φιλανθρωπίας είχε εκείνα τα χρόνια πραγματικό νόημα. Ανεξάρτητα από την πιθανή “προπαγάνδα”, που προφανώς ήθελαν να περάσουν, το ζεστό αμερικάνικο χρήμα, η επιμονή τους στο κοσμικό περιβάλλον των αθλοπαιδιών, της μελέτης, του κινηματογράφου, της διασκέδασης και της σίτισης των ευεργετούμενων ήταν ουσιαστικά καλοδεχούμενη. Όλοι τους ήταν σπουδαγμένοι στα καλύτερα πανεπιστήμια. Από μια κοινωνία που πολιτισμικά βρισκόταν χρόνια μπροστά σε νέες παιδαγωγικές μεθόδους.
Αρχικά κάλυψαν τις ανάγκες σίτισης και ψυχαγωγίας των ελληνικών και συμμαχικών στρατιωτικών δυνάμεων που πολεμούσαν στο Μακεδονικό Μέτωπο. Επακολούθησε το 1922. Τότε ενεργοποιούνται στην περίθαλψη των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής. Συνδρομή είχαν από ικανότατους Έλληνες που έσπευσαν να βοηθήσουν την προσπάθεια. Ήταν δύσκολα χρόνια, η δουλειά της ΧΑΝΘ έδινε αισιοδοξία. Εισάγουν το θεσμό των φροντιστηρίων ξένων γλωσσών και λογιστικής. Φτιάχνουν βιβλιοθήκες σε όλα τα σπίτια του Στρατιώτη. Μαθήματα γιά τα προσφυγόπουλα. Μέριμνα γιά τα ορφανά. Αθλοπαιδιές όλων των ειδών στην ημερήσια διάταξη. Μουσική εκπαίδευση ανώτατου επιπέδου.
Το 1923 ξεκινάει η πρώτη παιδική κατασκήνωση στο Μεγάλο Έμβολο. 1924 η πρώτη θρυλική κατασκήνωση στον Αϊ Γιάννη του Πηλίου.
Η συμβολή της ΧΑΝΘ στο αθλητικό κομμάτι, ήταν για την Ελλάδα πρωτόγνωρη. Στην Θεσσαλονίκη παίχτηκε βόλεϊ, χάντμπολ και μπάσκετ γιά πρώτη φορά πανελλαδικά. Οι σύλλογοι της πόλης ευεργετήθηκαν με αθλητικό υλικό πρώτης διαλογής απευθείας από τη Αμερική.
Από τα αρχεία της ΧΑΝΘ το περισσότερο φωτογραφικό υλικό.
Από τον Δαυίδ Μπράβο
Facebook:
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1033417507147882&id=204212503401724
Το νέο κτήριο της ΧΑΝΘ. Ξεκίνησε να κτίζεται τον Φεβρουάριο του 1926. Ολοκληρώθηκε το 1934.
Το καλοκαίρι του 1933 ή 1934 η φωτογραφία. Το 1935 διαμορφώθηκε το πάρκο της ΧΑΝΘ, πίσω.
Νωρίτερα, τέλη της δεκαετίας του 1920, την ΧΑΝΘ την περιτριγύριζε η προσφυγική συνοικία της “Κάτω” Αγίας Φωτεινής. Εκεί που είναι σήμερα το Πάρκο, το Αρχαιολογικό Μουσείο και η Έκθεση υπήρχαν παράγκες προσφύγων.
Τα Σπίτια του Στρατιώτη. Όλα σχεδόν δωρεάν. Κουρείο, Αλληλογραφία, Εστιατόριον, Καραγκιόζης, Κινηματογράφος, Σφαιριστήριον ... μεγάλη ανακούφιση γιά τους φαντάρους.
Υπεύθυνος προμηθειών εστιατορίου και μπουφέ, ο στρατιώτης Καραγάπης. Τον ... αγάπησαν όλοι. Έκανε άψογη δουλειά.
![]()
Ακριβώς από κάτω, στην οδό Βασ. Γεωργίου, το καλοκαίρι.
YMCA. 28 Σπίτια του Στρατιώτη στην Θεσσαλονίκη του 1920.
Οι τοποθεσίες που είχε γραφεία η ΧΑΝ το 1920 σημειωμένες στον χάρτη.
Ο πρώτος διευθυντής της Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης Ιούλιος Λ. Έυμος. Ulius Louis Amoss (1895-1961).
Με πανεπιστημιακή μόρφωση πάνω στις Καλές Τέχνες. Έκανε εξαιρετική και απόλυτα αξιολογική επιλογή των Ελλήνων συνεργατών του. Άνθρωπος με βαθειά κουλτούρα και γνήσιο ανθρωπισμό.
Ιούλιος Λ. Έυμος. Ulius Louis Amoss (1895-1961)
Πρώτος διευθυντής της Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης
2ος στην κάτω σειρά.
Το 1921 ιδρύεται η ΧΑΝ Θεσσαλονίκης.
Ονόματα φωτογραφίες και εξειδικεύσεις του Ανώτερου Διευθυντικού Προσωπικού της ΧΑΝΘ το 1923. Εδώ και στην επόμενη φωτογραφία.
Ονόματα φωτογραφίες και εξειδικεύσεις του Ανώτερου Διευθυντικού Προσωπικού της ΧΑΝΘ το 1923. Εδώ και στην προηγούμενη φωτογραφία.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΑΝΘ το 1923. Εδώ και στην επόμενη φωτογραφία. Ανάμεσα τους και ο πατέρας του Κλείτου Κύρου, πρόεδρος της επιτροπής Αθλητικού τμήματος
Ο Κύρου δίνει αναλυτική αναφορά των αθλητικών δραστηριοτήτων γιά έναν μήνα του 1923. Εντυπωσιακή η αντιμετώπιση των νέων αθλητών. Θα την ζήλευαν μερικά σημερινά σωματεία. Στίβος, βόλευ, μπέιζμπολ, τέννις, κολύμπι μερικές από τις δραστηριότητες. Στις εγκαταστάσεις τις ΧΑΝΘ κολύμπησαν τον μήνα Ιούλιο πάνω από 9.000 φαντάροι.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΑΝΘ το 1923. Εδώ και στην προηγούμενη φωτογραφία.
Το προσωπικό της ΧΑΝΘ το 1923. Ανάμεσα τους και 2 γυναίκες ... πάλι καλά.
Οι κυρίες Ν. Παπαδοπούλου και Φ. Καλλία και εδώ. Στα τότε γραφεία της ΧΑΝ στην οδό Ευζώνων.
Αθλοπαιδιές όλων των ειδών σε χαρακτηριστική φωτογραφία. Στάλθηκε στα κεντρικά της YMCA γιά να δείξει την πληθώρα των ενασχολήσεων με σπορ σαν δραστηριότητες στην Θεσσαλονίκη. Ολίγον και από μουσική εκπαίδευση δεξιά.
Μουσική τάξη στην ΧΑΝΘ. 1923.
Στην αυλή της τωρινής ΧΑΝΘ. “Αθλοπαιδιαί” με ένα τεράστιο τόπι. Πίσω η Αρμένικη Εκκλησία και η “Τσιμισκή”. Η οδός Διαλέττη, που δεν είχε επηρεαστεί από την μεγάλη πυρκαγιά, ανεβαίνει δίπλα στην εκκλησία.
Μπάσκετ την δεκαετία του 20. Στην αυλή της ΧΑΝΘ.
Το μπάσκετ “εφευρέθηκε” το 1891 από την YMCA στην Μασαχουσέτη. Πρώτη φορά στην Ελλάδα το “δίδαξαν” εδώ στην Θεσσαλονίκη, από το 1918.
Αγώνες δρόμου στο Πεδίο του Άρεως. Πίσω από τα παλιά γραφεία της ΧΑΝΘ στην Ευζώνων. Επάνω το Λυσέ.
Υπαίθριος κινηματογράφος. Δωρεάν γιά τους φαντάρους στα 28 σπίτια του στρατιώτη που έστησε η YMCA σε όλη την πόλη, αλλά και γενικά γιά όλο το κοινό στο Πεδίο του Άρεως κάτω από το ΓΣΣ.
Εναλλακτικά παιζόταν Καραγκιόζης αντί για ταινία.
Σχολείο γιά προσφυγόπουλα.
Μάθημα Αγγλικών.
Συνέντευξη του Ιούλιου Έυμος. Γιά το σπίτι του Στρατιώτη δίπλα στον Λευκό Πύργο.
3 φορές την εβδομάδα κινηματογράφος, τις υπόλοιπες Καραγκιόζης ή κονσέρτα.
Τζάμπα ξύρισμα, θεάματα τύπου μποξ, γεμάτο το αναγνωστήριο και η βιβλιοθήκη, τάβλι, ντόμινο, σκάκι.
Δωρεάν χαρτική ύλη γιά αλληλογραφία, καντίνα με εξευτελιστικές τιμές και ρεστωράν με “βάζια γεμάτα λουλούδια”. Καθαρότερη κουζίνα της πόλης με τιμές της φτήνιας.
“Πλουσιόταται μερίδες, εντράδες με μιάμιση δραχμή” φασολάδα 0,60.”
“Πλουσιόταται μερίδες, εντράδες με μιάμιση δραχμή, μακαρόνια 0,50, φασολάδα 0,60.”
Διθυραμβικά σχόλια γιά την δράση της ΧΑΝ και τον διευθυντή της.
μετά τους στρατιώτες στράφηκαν στην εκπαίδευση και μόρφωση παιδιών.
Εκτός από τα πρωτοεμφανιζόμενα στην Ελλάδα αθλήματα του μπάσκετ, χαντμπόλ και βόλευ πολλοί Θεσσαλονικείς έμαθαν κολύμβηση με την συμβολή της ΧΑΝ.
Μαθήματα κολύμβησης αλλά και σχολή που έδινε πτυχίο Ναυαγοσώστη την δεκαετία του 1920. Πρωτοπόρα και σε αυτό η ΧΑΝ. Στην φωτογραφία οι 15 πρώτοι ναυαγοσώστες στην Ελλάδα.
Ένα από τα 28 Σπίτια του Στρατιώτη στη Θεσσαλονίκη του 1920.
Αναγνωστήρια στο “Σπίτι του Στρατιώτη”.
Το 1922 εισάγουν τον θεσμό των οργανωμένων κατασκηνώσεων στην Αγία Τριάδα. Το 1924 η πρώτη Πανελλήνια Κατασκήνωση στον Αη Γιάννη του Πηλίου.
Στον Αη Γιάννη του Πηλίου.
1.000.000 άτομα επισκέφτηκαν τις εγκαταστάσεις την ΧΑΝ περηφανεύεται δίκαια ο Ulius Amoss. Γράμμα του το 1921 προς την Αθηναική ΧΑΝ.
Δείχνει την προσωπική του ευαισθησία με την φράση “καλύτερο από όλα είναι η αγάπη του μέσου συνηθισμένου φαντάρου που όμως όταν τον συναντήσεις ιδιωτικά δεν είναι καθόλου “συνηθισμένος”.
Ελλάδα και Γαλλία αναγνωρίζουν την ευεργετική συμβολή στο ηθικό των στρατευμένων των “Σπιτιών του Στρατιώτη”, ήδη από το 1920.
Ο Ulius Amoss μιλάει γιά τους εξαιρετικούς Έλληνες συνεργάτες του με τα καλύτερα λόγια.
Ο Amoss ψείριζε τα βιογραφικά των συνεργατών του ψάχνωντας να βρεί πάντα τους καταλληλότερους. Εδώ για την επιλογή στελεχών αναφέρει έναν έναν τους λόγους γιατί ήταν κατάλληλοι γιά τις θέσεις που τους προσφέρθηκαν.
1923. 68760 επισκέπτες πέρασαν μόνον από την κεντρική Λέσχη (και όχι τα παραρτήματα). Στην Βιβλιοθήκη 14180.
Κινηματογράφο μαζί με τις παραστάσεις στο Πεδίο του Άρεως παρακολούθησαν κοντά 20000.
Δημιούργησαν ορχήστρα και τμήμα εκμάθησης μουσικής.
Οι άπειρες αθλητικές εκδηλώσεις της ΧΑΝ έναν κάποιον μήνα του 1923.
Οι Αθλητικοί Σύλλογοι της πόλης και τα σχολεία επωφελήθηκαν από τις παροχές της ΧΑΝ σε αθλητικό υλικό πρώτης ποιότητας απευθείας από Αμερική.
“Δίδασκαν” αθλήματα σε όποιον έδειχνε ενδιαφέρον. Εδώ αναλύουν τους κανόνες που παίζεται το βόλευ.
1923. Η πρώτη κατασκήνωση της ΧΑΝ. Στην Αγία Τριάδα.
Από οικογενειακό άλμπουμ του Theodoros Natsinas φωτογραφία στην κατασκήνωση.
Πήλιο 1924. Κατασκήνωση μετά μουσικής.
Υπεύθυνος μουσικής εκπαίδευσης στην ΧΑΝΘ του 1920 ο Α. Πολύτιμος.
Προσωπικό κατασκήνωσης της ΧΑΝΘ στο Πήλειο τέλη της δεκαετίας του 1920.
Ο Συμεών Μαυροσκούφης υπεύθυνος στα αθλητικά.
Ήταν ο πρώτος Έλληνας στο Ηall of Fame του μπάσκετ γιά την γενική του συνεισφορά στο άθλημα. Αθλητής, προπονητής, διεθνής διαιτητής, καθηγητής σωματικής αγωγής, υπήρξε ένας από τους εκπροσώπους των οκτώ χωρών που συνυπέγραψαν το Μάιο του 1932 στη Γενεύη την ιδρυτική διακήρυξη της FIBA.
Ιδρυτής του πρώτου ιδιωτικού Γυμναστήριου στην Βόρειο Ελλάδα στην οδό Αγίας Σοφίας.
Ο Γκάλης παραμένει ο πρώτος και μοναδικός αθλητής-καλαθσφαιριστής που εντάχθηκε στο Ηall of Fame.
Παρακολούθηση αγώνων την “μπελ επόκ ” στο νέο γήπεδο. Σαν να βλέπεις ταινία της εποχής του μεσοπολεμικού Χόλυγουντ.
Δεκέμβριο του 1926 το άρθρο. Έργα κατασκευής του Νέου κτηρίου. Ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 1926 ίσως και λίγο νωρίτερα. Το κτήριο τελείωσε το 1934.
Μαρίνος Δελλαδέτσιμας ο μηχανικός-αρχιτέκτονας. Άλλο έργο του στην Θεσσαλονίκη το ξενοδοχείο Μεντιτερανέ.
Διευθυντικά στελέχη της ΧΑΝΘ γύρω στο 1930.
“Υπό Ανέγερσιν” τέλη δεκαετίας του 20.
Μπιλιάρδο μέσα στο παλιό κτήριο της Ευζώνων.
Στα πρώτα γραφεία της YMCA στην Οδό Ευζώνων 19, γωνία με Βελισσαρίου, έμεινε το 1918 ο Βρετανός συνθέτης Gustav Holst. Κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Θεσσαλονίκη παίχτηκαν γιά πρώτη φορά γιά το κοινό οι “Πλανήτες” στο Λονδίνο.
Το ιστορικό της θητείας του Gustav Holst στην Θεσσαλονίκη το 1918. Πρόλαβε να δει την πρεμιέρα των “Πλανητών” στο Λονδίνο παιγμένη όμως σαν πρόβα για τους “ειδικούς”. Στο κοινό η Συμφωνία παρουσιάστηκε όσο ήταν στην Ελλάδα.
Ο Βρετανός συνθέτης Gustav Holst (κάτω αριστερά) με συναδέλφους του στην ΧΑΝ στην οδό Ευζώνων.
Τα πρώτα γραφεία της YMCA στην Θεσσαλονίκη. Οδός Ευζώνων 19, γωνία με Βελισσαρίου. Το κτήριο κτίστηκε σαν κατοικία του Ιακώβ Ρουμπέν. Στέγασε την ΧΑΝ από το 1918 μέχρι το 1933
Προσωπικό της ΧΑΝ έξω από το κτήριο της Ευζώνων το 1920. Ανέβηκε στο δίκτυο από τον Nikandros Kastanidis
Ο Συμεών Μαυροσκούφης (αριστερά) αναλαμβάνει υποδιευθυντής φυσικής αγωγής της ΧΑΝΘ με διευθυντή του τον Αμερικάνο Lewis W. Reiss (δεξιά), απόφοιτο του Κολλεγίου του Springfield Μασσαχουσέτης, όπου επινοήθηκε το μπάσκετ το 1891.
Ο Reiss είναι ο βασικός υπεύθυνος για την διάδοση και εξέλιξη του μπάσκετ στην Ελλάδα. Εκτιμώντας τα προσόντα, τον χαρακτήρα και τον ενθουσιασμό του Συμεών Μαυροσκούφη, κατάφερε να του εξασφαλίσει υποτροφία για σπουδές στην Φυσική Αγωγή και Παιδαγωγική στο Ινστιτούτο Ζάν-Ζάκ Ρουσσώ ( Institute Jean-Jacques Rousseau ) του Πανεπιστημίου της Γενεύης.
Τα φαντάρια παίζουν τάβλι, ντάμα, σκάκι και άλλα επιτραπέζια. Άλλοι ρεμβάζουν μπροστά στο κύμα, φαίνεται και ένα πλεούμενο. Τραπεζάκια έξω. Οι περισσότεροι πάντως έχουν έρθει γιά την μουσική. Σπίτι του Στρατιώτη. Βασιλέως Γεωργίου, στην ευθεία του Λευκού Πύργου.
DJing in Thessaloniki. 100 χρόνια πριν ! 🙂