1967: Το κλίμα των ημερών μέσα από τα πρωτοσέλιδα της Μακεδονίας
1967: Το κλίμα των ημερών, μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά, μέσα από τα πρωτοσέλιδα της Μακεδονίας της 20ής, 21ης, 25ης και 26ης Απριλίου. Τις ενδιάμεσες μέρες η εφημερίδα ίσως δεν κυκλοφόρησε -ή έστω δεν υπάρχει διαθέσιμη στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Αυτά τα 4 όμως αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, καθώς η προγραμματισμένη ομιλία του Γ. Παπανδρέου στην Θεσσαλονίκη και η σχετική κινητοποίηση που είχε ένθερμα υποστηρίξει η εφημεριδα υπήρξε μια από τις δικαιολογίες των χουντικών για την «επέμβασιν του στρατού».
Την Πέμπτη 20 Απριλίου 1967, το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας εστιάζει στην επικείμενη άφιξη του Γ. Παπανδρέου και την συγκέντρωση που θα γίνει την Κυριακή στην Πλ. Αριστοτέλους. Παράλληλα, επισημαίνει το «κλίμα οξύτητος» που επιδιώκει η δεξιά με διώξεις πολιτικών. Στα άλλα θέματα του πρωτοσέλιδου: ο θάνατος του Αντενάουερ και η 69η συνέχεια του ιστορικού αφιερώματος.
Η κεντρική γελοιογραφία στηρίζεται στο κυριολεκτικό κλίμα της εποχής: Προχωρημένος Απρίλιος κι όμως χιόνισε. Σύμφωνα με τον γελοιογράφο, η ΕΡΕ τρέχει κυνηγημένη από τη χιονοστιβάδα της Ένωσης Κέντρου.
Παρόμοιου στυλ και το πρωτοσέλιδο του φύλλου της 21ης Απριλίου, που προφανώς είχε γραφτεί και τυπωθεί πριν βγούνε τα τανκς στους δρόμους. Συν ένα μεγάλο αεροπορικό δυστύχημα στην Κύπρο -με μακάβρια περιγραφή και φωτογραφία που τώρα θα απαγορευόταν. Συν την ανακοίνωση για τον ξαφνικό θάνατο της αδελφής του εκδότη Ι. Βελλίδη. Βλέποντάς τον εκ των υστέρων, ο τίτλος της 70ής συνέχειας του ιστορικού αφιερώματος -«Το κίνημα της Θεσσαλονίκης»- φαντάζει ειρωνικός.
Στο πρωτοσέλιδο της 25ης Απριλίου δεν υπάρχει χώρος για ιστορικό αφιέρωμα. Ιστορικό είναι από μόνο του -και για την εμφανέστατη αλλαγή της εφημερίδας. Η συγκέντρωση που με τόσο πάθος υποστήριζαν τώρα εμφανίζεται ως αφορμή για «αιματοκύλισμα» το οποίο «απεσόβησεν η επέμβασις του στρατού» και «η αναλήψις υπ’ αυτού της εξουσίας». «Η χώρα έχει επανέλθει εις τον κανονικόν της ρυθμόν». Οι συλληφθέντες θα κριθούν από δικαστήρια -φτιάχνονται και έκτακτα στρατοδικεία σε 10 μεγάλες πόλεις, παράλληλα με τα πολιτικά… Ο πρόεδρος της εθνικής κυβερνήσεως «επαγγέλλεται ισοπολιτείαν, δικαιοσύνην και στοργήν προς όλους». Η πρωτοσέλιδη ανακοίνωση θανάτου της ημέρας αφορά Ρώσο αστροναύτη.
26 Απριλίου και ο «ρυθμός της ομαλότητας» οδηγεί σε ανατίμηση των αξιών του χρηματιστηρίου. Ανακοινώνονται μεγάλα έργα και αύξηση αγροτικών συντάξεων. «Το μπαχτσίσι και το ρουσφέτι θα εκριζωθούν». Ο βασιλέας δίνει το «παρών». Τα θανατικά της ημέρας αποτελούνται από φρικιαστικές λεπτομέρειες που αφορούν αυτά των προηγούμενων ημερών και μια μικρότερη ανακοίνωση για 50 νεκρούς από χιονοθύελλα στις ΗΠΑ. Κατά τα άλλα, το ιστορικό αφιέρωμα εξακολουθεί να απουσιάζει από το πρωτοσέλιδο, όπως και οποιαδήποτε γελοιογραφία. Βρίσκουν όμως τον δρόμο για την α’ σελίδα ειδήσεις όπως μια πινέζα στο λαιμό κοριτσιού στις… Φιλιππίνες και τα βραβεία των «Λιζ και Μπάρτον», σημάδι «ομαλής» λειτουργίας της εφημερίδας. Και φυσικά, βασική θέση κατέχει ότι η περιφορά των επιταφίων και η τελετή της Αναστάσεων θα γίνουν «εις υπαιθρίους χώρους, όπως κατ’ έτος» «άνευ ουδεμιας μεταβολής». Η μεταβολή είναι σαφής όσον αφορά την στάση της εφημερίδας…
… όπου το μόνο που θα μπορούσε να έχει ‘διπλή ανάγνωση’ είναι ένα χαρακτικό που εμφανίζεται δυο μέρες μετά, Μεγάλη Παρασκευή πια. Ίσως αυτό το «τετέλεσται», καμουφλαρισμένο πάνω από την σταύρωση, να είχε και άλλη έννοια.