Ο αρχειομαρξισμός στην Θεσσαλονίκη. Ένα επεισόδιο το 1931
Ο αρχειομαρξισμός αναγνωρίστηκε από τον Τρότσκι ως η διάδοχη κατάσταση του Σπάρτακου το 1930. Σύμφωνα με την πολιτική του Τρότσκι προσπάθησε να δράσει περισσότερο ως αριστερή αντιπολίτευση στο ΚΚΕ παρά ως αυτόνομο κόμμα. Τα χρόνια ακμής αυτής της οργάνωσης ήταν τα τέλη δεκαετίας του 1920 και αρχές της δεκαετίας του 1930. Οι συμπλοκές αρχειομαρξιστών με κομμουνιστές και αστυνομία συχνά πυκνά απασχολούσαν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Στο εργατικό κέντρο, στις συνελεύσεις των συνδικάτων, σε κινηματογράφους, στους δρόμους, σχεδόν παντού.
Διασπάσεις επί διασπάσεων, και φυσικά η σύγκρουση με το ΚΚΕ, έκαναν τους τροτσκιστές να χάσουν την όποια απήχηση είχαν γνωρίσει τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας.
Μια υπόθεση που αφορά τον αρχειομαρξισμό στην πόλη μας πρωταγωνίστησε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων αρχές του 1931.
16-1-1931 ένα “κόκκινο” σχολείο ανακαλύφτηκε από την αστυνομία στα προσφυγικά της Αγ. Φωτεινής. Συνελήφθησαν εργάτες, μαθητές και μαθήτριες, ανάμεσά τους και μια 16χρονη, η Άννα Κότση.
Την επόμενη μέρα φωτογραφία από τις μαθήτριες και ένα άρθρο του Γιάννη Σαμαρά που αναλαμβάνει να συστήσει στους αναγνώστες τις διαφορές ανάμεσα σε κομμουνιστές και αρχειομαρξιστές. Οι αρχειομαρξιστές είχαν αυτοσυστηθεί όταν κατέβηκαν στις τελευταίες εκλογές με πενιχρά αποτελέσματα, όπως γράφει το άρθρο.
Στις 18-1-1931 γνωστοποιείται ότι καταδικάστηκαν 5 εργάτες και τις 3 μαθήτριες. Η 'Αννα Κότση απουσιάζει. Οδηγούνται στις φυλακές.
21-1-1931 οι αρχειομαρξιστές είναι ένας δημόσιος κίνδυνος, φοβερότερος από τον κομμουνιστικό.
24-1-1931 η Μακεδονία υιοθετεί τα επιχειρήματα της υπεράσπισης στο πρωτοσέλιδό της. Θεωρεί ότι η παραπομπή και καταδίκη των κατηγορουμένων με το ιδιώνυμο του Βενιζέλου (νόμος 4229/25-7-1929) ασκήθηκαν σε υπερβολικό βαθμό. Το βασικό τους επιχείρημα ήταν ότι για να στοιχειοθετηθεί το αδίκημα έπρεπε τα τελεσθέντα να έχουν γίνει σε δημόσιο χώρο. Το δικαστήριο δέχτηκε ότι η οικία, παρ' όλο ιδιωτική, λειτουργούσε σαν ιδιωτικό σχολείο, επομένως ήταν δημόσιος χώρος.
Στις 18-2-1931 εκδικάζεται η έφεση που ασκήθηκε
19-2-1931 Οι ποινές δεν μειώθηκαν αισθητά. Ιδιαίτερος λόγος έγινε για τα κρεβάτια μέσα στο σπίτι. Πώς μπορεί να αποδειχτεί ότι ήταν δημόσιος χώρος ή σχολείο με κρεβάτια μέσα; Η απάντηση απλή. Ήθελαν να ξεγελάσουν τις Αρχές. Ο εισαγγελέας στις ερωτήσεις του επέμενε για την χρήση των κρεβατιών. Έγινε και λόγος περί πορνείας, για το Διδασκαλείο του Κουντουρά στο οποίο φοιτούσε η Δελή, μια από τις μαθήτριες,
για τις πεποιθήσεις τους περί ανατροπής του υφιστάμενου καθεστώτος.
Η πρωτόδικη ποινή μειώθηκε κάπως. Τρεις μήνες φυλακή σε όλους
Σχολεία παρόμοια ξεφύτρωσαν και σε άλλα μέρη της πόλης. Στο Ντεπώ, Βαρώνου Χιρς, στα χωράφια της Πυλαίας.