Η υπόθεση της αρχειομαρξίστριας ωραίας Ωραιοζήλης

Από τον Σπύρο Αλευρόπουλο

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/1078497779306521

Όπως είδαμε, τον Ιανουάριο του 1931 η αστυνομία ανακάλυψε ένα μυστικό προπαγανδιστικό σχολείο, γιάφκα θα την λέγαμε σήμερα, στην Αγία Φωτεινή. Ανάμεσα στις νεαρές που βρέθηκαν εκεί ήταν και μια κατά δήλωσή της 16χρονη, η Άννα Κότση. Αυτήν την άφησαν ελεύθερη και την παρακολούθησαν. Άθελά της τους οδήγησε σε ένα αδιέξοδο δρομάκι της Αρριανού, στο σπίτι ενός γνωστού αρχειομαρξιστή του Σούντα. Εκεί βρέθηκαν πολλά βιβλία και έγραφα, που θεωρήθηκαν ως τα αρχεία και η αλληλογραφία του κόμματος. Βρέθηκαν και όπλα. Η εφημερίδα συνηγορεί η νεαρή Άννα να μην εγκλειστεί στην φυλακή. 20-1-1931

Έχουμε και μια φωτογραφία του μικρού παράδρομου της Αρριανού όπου και η ανακάλυψη. 21-1-1931 Για την Άννα Κότση συνταρακτικές αποκαλύψεις αύριο. Από τα αρχεία φαίνεται ο σημαντικός ρόλος του Δημ, Σούντα ο οποίος ακόμη διαφεύγει. Η οργάνωση διαμαρτυρήθηκε για την σύλληψη καθώς και για την ερμηνεία που δόθηκε στα αρχεία και τις σημειώσεις που κατασχέθηκαν. 21-1-1931 22-1-1931 Και επιτέλους τα αποκαλυπτήρια. Η συλληφθείσα Άννα Κάτση είναι η εβραία Ορεοζίλ Λεβή, 19 ετών , κόρη του αθηναίου εργοστασιάρχη και εμπόρου κομβίων Λεών Λεβή. Περιζήτητη νύφη με προίκα και μόρφωση γνώρισε τον πολωνοεβραίο Όσκαρ Ροζινοβάιν, ο οποίος ως δάσκαλος βιολιού της νεαρής, την κατήχησε στις ιδέες του αρχειομαρξισμού. Αν και είχε συλληφθεί μια φορά σε επεισόδια, εν τούτοις συνέχισε την δράση της παρά τις προσπάθειες της οικογένειάς της. Έρχεται στην Θεσσαλονίκη όπου δουλεύει ως εργάτρια στο κεραμοποιείο Αλλατίνη. Κατόπιν στην Υφανέτ όπου πάντα συνεχίζει να προπαγανδίζει τις ιδέες της. Έφερε το ψευδώνυμο Ασημακοπούλου. Φεύγει από την Τούμπα και πηγαίνει στην Αγ. Φωτεινή. Το κόμμα θέλει να την παντρέψει με τον Πολωνεβραίο μουσικό, υπό τον όρο όμως, η προίκα που θα έπαιρνε από τον πατέρα της να κατέληγε στα ταμεία του κόμματος. Από μια φωτογραφία, ξεχασμένη, γιατί είχε φροντίσει να τις καταστρέψει όλες πριν φύγει από την οικογενειακή εστία, αναγνωρίστηκε. Βοήθησε και το γεγονός ότι από το ένα μάτι ήταν αλλοίθωρη. Αν και αναγνωρίστηκε αφέθηκε ελεύθερη και οδήγησε την Αστυνομία στην Αρριανού και τον Σούντα. Επανενώθηκε με την οικογένειά της. Φαίνεται να έχει μετανιώσει πικρά γις τις επιλογές της. Την επήραν και ανεχώρησαν για την Αθήνα. Το κόμμα είχε προμηθεύσει την Ωραιοζήλη με πλαστά πιστοποιητικά γέννησης και βάφτισης από την Κωνσταντινούπολη. Η Ωραιοζήλη φαίνεται να έχει μετανιώσει. Μέσα στην ψείρα, ντυμένη με κουρέλια, όπως ήταν όταν προπαγάνδιζε στα εργοστάσια τον αρχειομαρξισμό, καθαρίστηκε, ένας κουρέας την περιποιήθηκε, ευπρεπή τουαλέτα ενδύθηκε. Απέκτησε την προτέραν την όψη. Ο εισαγγελέας δικαιολογήθηκε για την μη προφυλάκισή της λέγοντας ότι ο φάκελλος από την αστυνομία δεν του έχει ακόμη παραδοθεί. 23-1-1931 Στο ίδιο περίπου πνεύμα και ο Καλοχριστιανάκης, διευθυντής της αστυνομίας, δήλωσε ότι επειδή η προανάκριση θα έπαιρνε πολλές μέρες, δεν δικαιολογούνταν η κράτησή της από τα υπάρχοντα στοιχεία. 24-1-1931 Ο ανακριτής Μεταξάς που ανέλαβε την υπόθεση λέγεται ότι θα είναι αμερόληπτος. Θα ασχοληθεί μάλιστα με το γεγονός ότι ενώ οι 3 μαθήτριες παραπέμφθηκαν σε δίκη, η Ωραιοζήλη, μετανοημένη, αναχώρησε στην Αθήνα ελεύθερη. 25-1-1931 Ο Καλοχριστιανάκης έβγαλε και ανακοίνωση: δεν συνέτρεξαν οι όροι του επ αυτοφώρω αδικήματος για να προσαχθεί αμέσως σε δίκη. 27-1-1931 Οι γονείς των μαθητριών, που είδαμε ότι συνελήφθησαν στην Αγ. Φωτεινή,με επιστολή τους διαμαρτύρονται για την άδικη και άνιση μεταχείριση των παιδιών τους, που πέρασαν αυτόφωρο. 27-1-1931 Στο μεταξύ συνελήφθη και ο καπνεργάτης Σιούντας. Κρυβόταν στην οδό Ευδόξου κοντά στο Εσκή Ντελίκ. Από την κατάθεσή του θα κριθεί και η δικαστική μεταχείριση της Ωραιοζήλης. 20-2-1931 7-3-1931 Ο Μεταξάς την καλεί να απολογηθεί στην Θεσσαλονίκη 11-3-1931 Η Ωραιοζήλη, απ' ό,τι φαίνεται αν μετάνιωσε για τις ιδέες της αυτό θα ήταν είτε προσωρινό είτε κατευθυνόμενη δημοσιογραφία. Θρασύτατη εμφανίστηκε στον ανακριτή. Ούτε μετάνιωσε ούτε αλλαξοπίστησε. Ε τι να κάνει κι αυτός, την προφυλάκισε. Φθάνουμε στον Ιούλιο για να μάθουμε τι απέγινε η Ωραιοζήλη. Όταν άρχισε να απολογείται στο δικαστήριο, επιχείρησε να κάνει κομμουνιστική προπαγάνδα. Η Ωραιοζήλη θα εκτίσει 1μιση χρόνο φυλακισμένη και 2 χρόνια εκτοπισμένη στην Σαντορίνη, ενώ ο Σούντας άλλο τόσο στη Γαύρο (μάλλον Γαύδο εννοεί) στην Κρήτη. 1-7-1931 Τον Σεπτέμβριο φαίνεται να έχει αλλάξει η ποινή της. 1 έτος φυλάκιση και 1 έτος εξορία, η ποινή θα εκτιθεί στις φυλακές Αβέρωφ. 19-9-1931