Εικοσιπενταετηρίδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1951

Εορτασμός της εικοσιπενταετηρίδας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στις 13 και 14 Μαΐου 1951

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/1164350110721287

ΕΜΠΡΟΣ, 15/5/1951, σελ.1

Σχόλιο Χάρη Βάρβογλη:

Ομιλεί ο βασιλιάς Παύλος. Κάτω οι συγκλητικού και οι πρυτάνεις. Ακριβώς κάτω από τον Παύλο ο πρύτανης Νικολαος Εμπειρίκος, καθηγητής πειραματικής φυσικής της Φυσικομαθηματικής Σχολής. Αριστερά του ο προπρύτανης Κωνσταντίνος Καραβάς, καθηγητής εμπορικού δικαίου της Νομικής Σχολής. Δεξιά του ο αντιπρύτανης Κωνσταντίνος Λιβαδάς, καθηγητής της ανατομίας και φυσιολογίας των αγροτικών ζώων, αρχικά της Φυσικομαθηματικής, στη συνέχεια της Γεωπονοδασολογικής και τέλος (νομίζω) της Κτηνιατρικής Σχολής. Τέρμα δεξιά μάλλον ο συγκλητικός Ιωάννης Ξανθάκης, καθηγητής Αστρονομίας της Φυσικομαθηματικής Σχολής. Τη δεύτερη μέρα, 14-5-1951, έγιναν , τα αποκαλυπτήρια του μνημείου των πεσόντων φοιτητών. Τον λόγο εκφώνησε ο Νικόλαος Εμπειρίκος , τότε πρύτανης του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Με τη στήλη αυτή τιμάται η μνήμη των φοιτητών και φοιτητριών που θυσιάστηκαν στη γερμανική κατοχή. [Συνολικά κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής καταγράφηκαν ονομαστικά 66 νεκροί φοιτητές και φοιτήτριες του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (22 της Νομικής σχολής, 16 της Γεωπονικής, 8 της Ιατρικής, 7 της Φιλοσοφικής, 7 της Φυσικομαθηματικής, και 6 της Δασολογικής, μεταξύ αυτών ήταν και τρεις φοιτήτριες ), που εκτελέστηκαν ή πέθαναν από βασανιστήρια. Επιπλέον, δεκάδες είναι οι αγνοούμενοι και εκατοντάδες οι τραυματίες και φυλακισμένοι φοιτητές και φοιτήτριες αυτήν την περίοδο.] Το μνημείο είναι έργο του Κ. Ξενάκη.

Χάρης Βάρβογλης: Αυτός που ομιλεί πάντως δεν είναι ο Εμπειρίκος, ο οποίος είχε κάτασπρα μαλλιά. Μου μοιάζει για τον Ξανθάκη, που ήταν εκείνη την ακαδημαϊκή χρονιά κοσμήτορας της Φυσικομαθηματικής Σχολής.

Το μνημείο των πεσόντων φοιτητών στον αύλειο χώρο της παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής (και βρίσκεται εκεί μέχρι σήμερα). Το κείμενο που αναγράφεται στο συγκεκριμένο μνημείο Η θέση του εν λόγω μνημείου Ο Νικόλαος Εμπειρίκος (1903-1964). Στο λόγο που εκφώνησε μεταξύ άλλων επισήμανε: “Όμως, την ιερή ώρα του νεανικού ρεμβασμού, όταν ο ήλιος θα στέλνει από τα Πιέρια τις τελευταίες του ακτίνες και η αύρα του Θερμαϊκού θα σαλεύει τούτα τα φύλλα που σας σκεπάζουν, θα ησυχάσουν οι χαρούμενες φωνές, ο στοχασμός θα συγκεντρώνεται και το νεανικό μάτι θα αναπαύεται στην αγνή λευκότητα του μαρμάρου που συμβολίζει τη θυσία σας. Κι’ από τη στήλη αυτή βουβό, όμως ακαταμάχητο, θα σταλάζει στις νεανικές ψυχές που ήρθαν εδώ για να διδαχθούν, ένα, το υψηλότερο δίδαγμα: πως η ζωή κατακυρώνεται με τη θυσία και πως μοίρα του ανθρώπου και μοίρα του Ελληνισμού είναι: Το δένδρο της ελευθερίας να ποτίζεται με αίμα ανθρώπινο-με αίμα νεανικό.”