Ο φωτογράφος Jean Leitmair
Για τον Leitmair ξέραμε ελάχιστα. Ο δισέγγονός του, Dimitri Laitmer, είχε την καλοσύνη να μοιραστεί μαζί μας τα στοιχεία που γνωρίζει και το υλικό που βρήκε στις έρευνές του. Ελπίζουμε με την πάροδο του χρόνου να εμπλουτιστεί. Ο Leitmair έγινε γνωστός κυρίως από τις ένθετες “επιγραφές” σε τοίχους, στις κάρτες του Varsano, όπου φέρεται ως καλλιτέχνης, φωτογράφος, καλλιτεχνικός φωτογράφος, μεγεθυντής φωτογραφιών. Είναι άγνωστη μέχρι στιγμής η σχέση που είχε με τον Varsano, δηλαδή αν ήταν ο φωτογράφος ή/και ο γραφίστας.
Επιμέλεια από τον Σπύρο Αλευρόπουλο
Μια φωτογραφία από το στούντιο του Jean Leitmair. Προς το παρόν η μοναδική γνωστή. Η πίσω όψη της φωτογραφίας, με τη σφραγίδα του.
Οι κάρτες του Varsano που αναφέρονται στη Θεσσαλονίκη. Έχει βγάλει και μιαν άλλη παρόμοια στο στυλ σειρά με θέματα του Αγίου Όρους. Λϊγα λόγια για τον βιβλιοπώλη εκδότη Varsano:
“Το βιβλιοπωλείο του Γιουδά Βαρσάνο ήταν λίγο πιο παλιό από του Μόλχο του 1888. Κάηκε στην πυρκαγιά του 1917. Βρισκόταν νότια της Εγνατίας Οδού και των «Σκεπαστών» επί της ανατολικής κι αυτό πλευράς της οδού Βενιζέλου και βόρεια της οδού Ερμού”.
Από την εργασία του φοιτητή του Τμήματος Βιβλιοθηκονομίας Σταμάτη Γιαννουλάκη “Βιβλιοπωλεία με άποψη-πρόταση-πρότυπο” 2005 Φωτογραφία με τίτλο “Δρόμος της Πυρκαγιάς”, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, η οποία δεν έχει εντοπιστεί ακόμη, με τα διαφημιστικά στοιχεία εκδότη και φωτογράφου. Η γραφιστική αντίστοιχη κάρτα Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, η αλλαγή στους δύο ανθρώπους ανάμεσα στις δύο εκδόσεις. Δεξιά το Ξενοδοχείο Αίγυπτος και δίπλα αριστερά του το Γκράν Οτέλ επί της Εγνατίας, κοιτώντας προς τον Βαρδάρι, κοντά στην Αντιγονιδών.. Η γραφιστική αντίστοιχη κάρτα Βενιζέλου πάνω από την Εγνατία, στο ύψος της Πτολεμαίων, και το όνομα του Leitmair, περίπου σαν το κυνήγι του χαμένου θησαυρού στην κάρτα. Η γραφιστική αντίστοιχη καρτ ποστάλ Βενιζέλου με Αγ. Μηνά. και η αντίστοιχη κάρτα της Βουλγαροκτόνου, με την ιταλική σχολή Casa D' Italia “Dante Alighieri” δεξιά και η αντίστοιχη γραφιστική κάρτα της Ο Jean Leitmair τo 1903 συνεργάζεται με τον , θεατράνθρωπο Πλούταρχο Ιμπροχώρη για να ανοίξουν την πρώτη κινηματογραφική αίθουσα στα Βαλκάνια, το κίνημα Ολύμπια. Ο Leitmair πήγε στην Ευρώπη και έφερε μηχανήματα προβολής. Τα στοιχεία και η φωτογραφία από την σελίδα του Νίκου Θεοδοσίου https://theodosiou.wordpress.com/ Καρτποστάλ με την είσοδο του κινηματογράφου Ολύμπια. Το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Leitmair. Ο George Leitmair, αυστριακής καταγωγής, γεννημένος το 1850 στην Κωνσταντινούπολη, Σύμφωνα με John Karatzoglou “The Imperial Ottoman Bank in Salonica : the first 25 years, 1864-1890”, σ. 22 Αριστερά το παρακλάδι με τον Jean Leitmair Ο George Leitmair το 1906 σε φωτογραφία στο στούντιο του Albert F. Baubin, στη Θεσσαλονίκη Παρμένη από αυτό εδώ το άλμπουμ στο ψηφιακό αρχείο της Οθωμανικής Τράπεζας στο http://saltonline.org/en/99/ottoman-bank-museum Η σελίδα του άλμπουμ με το προσωπικό. Κάτω, δεύτερος από αριστερά ο George Leitmair. Κάτω δεξιά, ο Antoine Saridaki, αδελφός του προπάππου του Jean Pierre-Francois (αυστριακής μάλλον καταγωγής κι αυτός). Όλες οι φωτογραφίες στο στούντιο του Albert F. Baubin, επίσης αυστριακής καταγωγής Φωτογραφία του προσωπικού της Οθωμανικής Τράπεζας στην οδό Φράγκων, στα σκαλοπάτια της εισόδου του παλιού κτιρίου, το 1895. Ο George Leitmair στην πρώτη σειρά αριστερά. Ο οικογενειακός τάφος με το οικόσημο και το όνομα de Choch, συζύγου του George Leitmair, στο καθολικό νεκροταφείο από: http://www.rizes.altervista.org/images/stories/cimitero_stpaul/IMG_0302.JPG?fbclid=IwAR2XrViibIOWxrpEqKJTuPyM6BOj7H7zJhcwKastCDpXH1RvdqHW56bLd6I Για να υπάρχουν μαζεμένες, μια φωτογραφία που αναρτήθηκε πρόσφατα από την Έφη Σταθοπούλου στις ΠΦΘ. Την έχουμε ξαναδεί, αλλά νομίζω ότι ήταν με μικρότερο κάδρο και “κομμένη” την υπογραφή που εδώ φαίνεται καθαρά. Και ακόμη μια αναφορά του Jean Leitmair πάνω σε καρτ ποστάλ, αυτή τη φορά σαν υπογραφή της φωτογραφίας,πάλι από τον Dimitri Laitmer. Η αντίστοιχη γραφιστική κάρτα: 11/6/1903 Journal de Salonique: Παρασημοφόρηση του Georges Leitmair, διευθυντή του καταστήματος της Τράπεζας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με το μετάλλιο 4ης τάξης του Τάγματος Μετζιτιέ, πιθανώς μετά την καταστροφή του αρχικού κτιρίου της τράπεζας την 29η/4/1903
Κάποια ακόμη πρόσθετα στοιχεία από τον Dimitri Laitmer Οι de Choch προέρχονταν από τη Βενετία και ήταν αυστριακοί πολίτες. Ο Pietro Choch έφτασε στη Θεσσαλονίκη γύρω στο 1754 με την γυναίκα του και τα δύο πρώτα τους παιδιά, ενώ κατείχε το αξίωμα του Πρόξενου της Βενετίας στη Θεσσαλονίκη. Η οικογένεια έκανε ακόμα εννέα παιδία, κατά πάσα πιθανότητα στο Urendjik (Ρετζίκι) όπου υπήρχε η παροικία των προξένων των δυτικών κρατών. Το όνομα της οικογένειας αναγράφεται στα αρχεία της καθολικής εκκλησίας της Άμωμου Συλλήψεως στη Θεσσαλονίκη εκτός από «Choch» και ως «Kok» και «Koch». Το πρόθεμα «de» και ο τίτλος ευγενείας του Κόμη εμφανίζεται στους τους 2 γιούς του Pietro, τον Joseph de Choch, που γεννήθηκε το 1762, και τον Antonio Luigi de Choch, που γεννήθηκε το 1766. Ο Joseph διετέλεσε Πρόξενος της Βενετίας το 1789, Πρόξενος της Επτάνησου Πολιτείας, Υποπρόξενος της Πρωσίας το 1801 και Πρόξενος της Αυστρίας στην Ανγκόνα το 1820. O Antonio Luigi διετέλεσε Chancelor του Προξενίου της Βενετίας στη Θεσσαλονίκη. Οι γιοί του Joseph, Pietro Francesco de Choch, που γεννήθηκε το 1790, και Domenico de Choch, 1801-1884, διατηρούν τον τίτλο του Kόμη και είναι Πρόξενοι της Αυστρίας στη Θεσσαλονίκη. Η κόρη του Domenico, Maria Concetta de Chοch,1854-1905, παντρεύεται τον Georges Leitmair το 1874 και κάνουν έξι παιδιά, τρία από τα οποία πεθαίνουν βρέφη. Ο πρώτος τους γιός, Joannes Domenico Francesco (Jean), γεννιέται το 1874. 18/5/1889 Journal de Salonique: Αγοράζεται ποδήλατο σε καλή κατάσταση, ή ανταλλάσσεται με καινούρια κάμερα 9*12, πληροφορίες J. Leitmair περιοχή Φράγκων 20/11/1905 Journal de Salonique: η κηδεία της Marie de Choch, συζύγου του Georges Leitmair, που πέθανε την προηγούμενη ημέρα σε ηλικία 47 ετών