Τα σπίτια στη νότια πλευρά της Αγίας Σοφίας με αφορμή το προσκύνημά του Μεχμέτ Ρεσάτ Ε
Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον απόσπασμα αρκετών δευτερολέπτων της κινηματογράφησης της επίσκεψης του Σουλτάνου Μεχμέτ Ρεσάτ Ε’ στην Θεσσαλονίκη το 1911 από τους αδελφούς Μανάκη, αφορά το προσκύνημά του στην Αγία Σοφία. Ο οπερατέρ είχε στηθεί στην πλατεία Αγίας Σοφίας, λίγο πριν το πρόπυλο της Αγίας Σοφίας και κινηματογράφησε την έξοδο του Σουλτάνου και της συνοδείας του με κατεύθυνση προς τα νοτιοανατολικά. Με ένα κολάζ διαφόρων καρέ μπορούμε να αναπαραστήσουμε εν μέρει, φωτογραφικά την σκηνή της εξόδου και να απεικονίσουμε την διαμόρφωση των σπιτιών στην νότια πλευρά της Αγίας Σοφίας. Διακρίνουμε το οθωμανικό πρόπυλο (1) μια αψίδα του προστώου στο βάθος (2), ενώ μόλις και εμφανίζεται αριστερά σε κάποιο καρέ η χαρακτηριστική οθωμανική φιάλη (3). Αυτό που δεν συμπεριλαμβάνεται στο κάδρο του είναι ο μιναρές της, ενώ διακρίνονται στην σειρά οι οικίες στην νότια πλευρά της Αγίας Σοφίας (4), (5), (6) και (7). Τo μεσημέρι της Παρασκευής 9 Ιουνίου 1911 Σουλτάνος Μεχμέτ Ρεσάτ Ε’ με τέθριππου άμαξα εν μέσω αίγλης και μεγαλοπρέπειας μετέβη στο τότε τέμενος της Αγίας Σοφίας, όπου πραγματοποίησε προσκύνημα. Αυτό υπήρξε το πρώτο προσκύνημα Σουλτάνου στην Θεσσαλονίκη μετά το από αυτό του Μουράτ του Β’ το 1431. Στην τελετή παρίσταντο εκτός των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών της Θεσσαλονίκης, Πρόξενοι αλλά και οι Κρητικοί και Σμυρναίοι εκδρομείς, στους οποίους μάλιστα παραχωρήθηκαν τιμητικές θέσεις. Η Αγία Σοφία είχε υποστεί εκτεταμένες ζημιές στην καταστροφική πυρκαγιά του 1890. Την αποκατάσταση των ζημιών του τεμένους κατά τα έτη 1907-1909, ανέλαβε ο βυζαντινολόγος Κάρολος Ντηλ. Να σημειωθεί επίσης ότι ο Βέλγος πρόξενος κ. Cuipers διευθυντής της Οθωμανικής Εταιρίας των υδάτων, υπήρξε επιβλέπων μηχανικός στην επισκευή και την διακόσμησή της. Η συνολική δαπάνη της επισκευής της ανήλθε περίπου στις τρεις χιλιάδες λίρες. Το ένα τρίτο του κόστους απορροφήθηκε από τις εργασίες στο εσωτερικό της καθώς και για τις ζωγραφιές στον προναό.
Το απόσπασμα από το βίντεο εδώ:
Αλέξανδρος Σαββόπουλος
Το απόσπασμα της κινηματογράφησης της επίσκεψης του Σουλτάνου Μεχμέτ Ρεσάτ Ε’ στην Θεσσαλονίκη το 1911 από τους αδελφούς Μανάκη εδώ:
Το σημείο λήψης της κινηματογράφησης της εξόδου του Σουλτάνου από την Αγ. Σοφία.
Συνολική παράθεση των σημείων ενδιαφέροντος: Το πρόπυλο (1), το προστώο (2), η φιάλη (3) καθώς και τα σπίτια της νότιας πλευράς της Αγίας Σοφίας επί της οδού 17ης Ιουνίου (4), (5), (6) και (7)
Τα σπίτια της νότιας πλευράς της Αγίας Σοφίας επί της οδού 17ης Ιουνίου (5), (6) και (7), καθώς και το προστώο (2) και η φιάλη (3).
Το σημείο κινηματογράφησης της εξόδου της σουλτανικής πομπής επί της πλατείας Αγίας Σοφίας με κατεύθυνση την νοτιοδυτική πλευρά της.
Η καταπληκτική αυτοχρωμική φωτογραφία της Αγίας Σοφίας από τα αρχεία του Albert Kahn , που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το προστώο (2), την φιάλη (3) καθώς και το ακριανό σπίτι (4) στην νότια πλευρά της.