Κατεστραμμένο βαγόνι από βόμβα του Γερμανικού Ζέππελιν το 1916
Δύο φωτογραφίες από το αρχείο του Γαλλικού υπουργείου πολιτισμού https://www.pop.culture.gouv.fr/ απεικονίζουν το σημείο καταστροφής. Ο συρμός με το βαγόνι βρισκόταν επί της Λεωφόρου Αβέρωφ στο ύψος της σημερινής Αποθήκης Λιμένα 10, ενώ λίγο πιο πίσω διακρίνεται στη γωνία με την οδό Θράκης το παλιό κτήριο του Οθωμανικού Χρέους. Στα αριστερά της πρώτης φωτογραφίας διακρίνεται το δυτικότερο των τετραώροφων δίδυμων κτηρίων της Μπαρτισόλ επί της οδού Σαλαμίνος, όπου στεγαζόταν κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου το Γαλλικό Αρχηγείο της Στρατιάς της Ανατολής, ενώ στα δεξιά διακρίνεται η γωνιακή πλευρά του Τελωνείου. Το βαγόνι το οποίο περιείχε φαρμακευτικά είδη και πτύελα, ανεφλέγη και καταστράφηκε εντελώς.
Η πρώτη φωτογραφία δημοσιεύθηκε κάποιες μέρες αργότερα και στο εξώφυλλο του αγγλικού περιοδικού “The Sphere” στις 26 Φεβρουαρίου 1916.
Την νύχτα της 1ης Φεβρουαρίου 1916 στις 02:45 το Γερμανικό Ζέππελιν LZ 85 ξεκίνησε τον βομβαρδισμό της Θεσσαλονίκης. Ευρισκόμενο στην περιοχή του λιμανιού αρχικά έριξε δύο βόμβες κατά του Ρωσικού καταδρομικού Askold καθώς και δύο βόμβες κατά άλλων πλοίων του στόλου, χωρίς να τα πετύχει. Μετέπειτα έριξε μια φονική βόμβα στην προκυμαία, μπροστά από το κτήριο του Τελωνείου, σκοτώνοντας αρκετούς στρατιώτες και εργάτες, που εργάζονταν στην εκφόρτωση ενός Αγγλικού μεταγωγικού, θρυμματίζοντας παράλληλα τα τζάμια του τελωνείου.
Αλέξανδρος Σαββόπουλος
Το κατεστραμένο βαγόνι επί της Λεωφ. Αβέρωφ. Στα αριστερά η Αποθήκη Λιμένα 10, στο βάθος το δυτικότερο από τα δύο τετραώροφα κτήρια Μπαρτισόλ, ενώ στα δεξιά η γωνία του Τελωνείου.
Φωτογραφία του βαγονιού από την απέναντι πλευρά. Διακρίνεται στο μέσο το παλιό κτήριο του Οθωμανικού Χρέους και δεξιά η Αποθήκη Λιμένα 10.
Η πρώτη φωτογραφία δημοσιευμένη στο εξώφυλλο του αγγλικού περιοδικού “The Sphere” στις 26 Φεβρουαρίου 1916.
Τα σημεία συσχέτισης και προσδιορισμού των δύο φωτογραφιών με βάση την γνωστή αεροφωτογραφία της Α. Γερολύμπου: 1) Το κτήριο του Οθωμανικού Χρέους, 2) Η σημερινή Αποθήκη Λιμένα 10, 3) Το Τελωνείο, 4) Το δυτικό κτήριο της Μπαρτισόλ, x) Η θέση του βαγονιού.