Η Αστική Σχολή Αναλήψεως στους Πύργους
Η Αστική Σχολή Αναλήψεως στους Πύργους. Το σημερινό 81ο Δημ Σχολείο στην Δελφών
Πολύ πιθανόν σε σχέδια του Ξενοφώντα Παιονίδη, εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο 1911 ως Αστική Σχολή Πύργων. Μια 6μελής επιτροπή ανέλαβε τον έρανο για την συγκέντρωση των χρημάτων και ο θείος του Παύλου Μελά, Βασίλης, συνεισέφερε άλλα τόσα για να γίνει δυνατή η αποπεράτωσή του. Κτίστηκε σε οικόπεδο που παραχωρήθηκε από τον Παναγ. Κεχαγιά. Ήταν η πέμπτη αστική σχολή που ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Αρχίζοντας με 500 μαθητές και μαθήτριες, το 1922 αριθμούσε 722 και το 1925 τους 1000. Το 1930 μετονομάστηκε σε 12ο Δημοτικό σχολείο Επιτάχτηκε από τους Γερμανούς και το 1954 μετονομάστηκε σε 4ο δημ. σχολείο.Το 1965 έγιναν εκτεταμένες εργασίες ανανέωσής του. Συστέγασε αρκετά δημοτικά και νηπιαγωγεία με αρκετές διασπάσεις λόγω πληθώρας μαθητών. Σήμερα φιλοξενεί το 81ο Δημ Σχολείο
Αναλυτική παρουσίαση της ιστορίας του σχολείου στην σελίδα της Παράλαξης https://parallaximag.gr/ena-scholio-apce84ta-palia-sta-karagatsia-9035., με συνεισφορά του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Δημοτικού. Άλλες πληροφορίες από το έργο του Βασ. Κολώνα “Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών”
Φωτογραφία του Βασ. Κολώνα που περιέχεται στο βιβλίο του “Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών” σε λήψη του ιδίου.
Φωτογραφία του εγγονού του Αντ. Νάστου, Kostas Gkovedaros, που αναρτήθηκε στις ΠΦΘ.
“Στην πρώτη σειρά κάτω δεύτερος από αριστερά ο παππούς μου Αντώνιος Νάστος εκ των ιδρυτών και πρώτος διευθυντής του σχολείου”
Από το αφιέρωμα της Παράλλαξης
Φωτογραφία που ανάρτησε ο Μιχ. Τρεμόπουλος στις ΠΦΘ από γυμναστικές επιδείξεις του σχολείου. Απέναντι φαίνεται η, σε πρώτη χρήση, νηματουργία Τορνιβούκα η οποία κάηκε γύρω στα 1970 (λειτούργησε από το 1924).
Από το αρχείο του Θωμά Νεδέλκου 1960 ή 1961, πάλι στο βάθος το εργοστάσιο. Σήμερα είναι ο χώρος όπου στεγάζεται το 4ο Δημοτικό σχολείο
Ήδη από το 1968 ο χώρος προοριζόταν για την ανέγερση δημοτικού.
Το 1973 το οικόπεδο παραχωρείται στην σχολική εφορεία για να κτιστεί το σχολείο, το 4ο Δημοτικό.
Από λήψη του 1939 με κόκκινο η Αστική Σχολή. Από το 1937 ονομαζόταν 12ον Δημοτικόν Σχολείον Α΄ Περιφερείας.
Με πράσινο το υφαντουργείο.