Σε προηγούμενη ανάρτηση
(https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0tsNHrrp2L3ajbK3VBt6eGJDg3wrdKs3VSjsmMYnTVBZBkpCwrtQ299Tzozpr8BnJl) είδαμε την εξέλιξη της βορειοανατολικής πλευράς του Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού. Εδώ παρουσιάζεται η νοτιοδυτική πλευρά. Μετά την κατασκευή του κτιρίου (1872-1873) έγινε μια επέκταση δυτικά που κατασκευάστηκε μεταξύ 1873 και 1899 και εμφανίστηκε στο τοπογραφικό εκείνης της χρονιάς.
Δεν έχουν εντοπιστεί εικόνες ή φωτογραφίες που να δείχνουν το κτίριο χωρίς αυτήν την επέκταση. Η πιο σημαντική και προφανής αλλαγή στην δυτική όψη είναι στην πινακίδα με το όνομα της πόλης. Αρχικά είναι στα γαλλικά και τουρκικά με αραβική γραφή (ως το 1912-3), μετά είναι ελληνικά και γαλλικά (1912-3 ως την κατοχή 1941;),ύστερα στα γερμανικά στην κατοχή. Δεν έχουμε εικόνα του κτιρίου μετά την κατοχή ως την κατεδάφισή του την δεκαετία του 1950.
Θόδωρος Νάτσινας
Facebook:
https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0ZEnPdx5E4t2RcmLuRArBT3qvrp5C6X3RsZc8hBEJUK4XDiH9SH1ERDbMyUddUFaAl
Η άφιξη του πρώτου τρένου από την κεντρική Ευρώπη με επίσημους επιβάτες. Το κτίριο των επιβατών του σταθμού είναι αναγνωρίσιμο αλλά η εικόνα δεν προσφέρει άλλα στοιχεία. Απλά επιβεβαιώνει ότι το κτίριο προϋπήρχε του 1888.
Πηγή: Die Eröffnung des Orientbahn, γερμανική εφημερίδα Schorers Familienblatt, Μάιος 1888, https://el.travelogues.gr/item.php?view=52505
Η παλιότερη φωτογραφία του σταθμού από αυτήν την πλευρά με την δυτική προσθήκη και την πινακίδα στα γαλλικά και στα τουρκικά με αραβική γραφή. Σημεία που φαίνονται ή αλλάζουν σε επόμενες εικόνες είναι οι δύο στύλοι φωτισμού (με γκάζι), τα τέσσερα φωτιστικά στους τοίχους και το μικρό κτίριο ανατολικά του σταθμού με την δίχρωμη όψη.
http://sultanabdulhamid.yildiz.edu.tr/ii-abdulhamid/ulasim-kronolojisi/?fbclid=IwAR0gnXhdn0FEOPdvwIqpVoKD6UWex8HpEOiGwj_axjNe_w_pIvV8t9EsGJw
Η εικόνα δείχνει την μεταφορά τραυματιών στον ΠΣΣ, κατά τον πόλεμο του 1897. Καθώς δεν είναι φωτογραφία μπορεί να μην απολύτως σωστή. Φερ’ ειπείν η πινακίδα του σταθμού που φαίνεται να είναι μόνο στα τουρκικά μάλλον δεν είναι σωστή. Ωστόσο οι άλλες λεπτομέρειες είναι πειστικές, όπως η επέκταση και το φωτιστικό αερίου. Εμφανίζονται για πρώτη φορά ένας στύλος που μοιάζει να είναι ηλεκτρικού αλλά πρέπει να είναι τηλεγραφικών γραμμών. Επίσης φαίνεται ένα μικρός δενδράκι.
http://www.servetifunundergisi.com/?s=selanik
Σε σχέση με την προηγούμενη φαίνεται να έχει σχεδόν όλα τα στοιχεία κοινά: ο στύλος του τηλεγράφου, τα δενδράκια ίσως λίγο μεγαλύτερα. Τα φωτιστικά συνεχίζουν να υπάρχουν. Επίσης μικρά κτίρια στην ανατολική πλευρά. Η πινακίδα είναι η γνωστή δίγλωσση. Εμφανίζονται και δύο από τα συστήματα αλλαγής των ψαλιδιών για την κίνηση των συρμών στις σωστές γραμμές.
Ο σταθμός πριν το 1900 (βάσει της χρονολογίας που σημείωσε ο αποστολέας). Δεν είμαι σίγουρος ποια είναι η χρονολογική σειρά της φωτογραφίας αυτής σε σχέση με την προηγούμενη. Κυριότερος λόγος που την θεωρώ πιο πρόσφατη είναι τα δένδρα που φαίνεται ότι έχουν μεγαλώσει. Ωστόσο δεν φαίνονται τα συστήματα για τα ψαλίδια που δημιουργεί μια αμφιβολία.
Αν ισχύει ότι είναι μεταγενέστερη της προηγούμενης εκείνη πρέπει να χρονολογηθεί μεταξύ 1897 και 1900. Αυτή η φωτογραφία κλείνει την ομάδα από την οθωμανική περίοδο.
Το επόμενο σετ προέρχεται από την περίοδο του Α’ Βαλκανικού (1912-1913). Άφιξη του Βενιζέλου, λίγο μετά την κατάληψη της πόλης από τον ελληνικό σταθμό, Η πινακίδα συνεχίζει να είναι στα γαλλικά και στα τουρκικά.
Παρόμοιας περιόδου και αυτή με την άφιξη του πρίγκιπα Νικολάου.
Στρατιώτες στον σταθμό – η φωτογραφία μας δείχνει ότι έχει τοποθετηθεί και ένα μεγάλο ρολόι τοίχου.
Από το βιβλίο «Τα τραίνα στο Βορειοελλαδικό χώρο» του Δ. Παπαδημητρίου
Ο Κωνσταντίνος Α΄ κατά τον Πρώτο Βαλκανικό πόλεμο στην πλατφόρμα. Φωτιστικό φυσικού αερίου, το ρολόι στον τοίχο (δείχνει την ώρα: 10:55; Ταιριάζει με τις σκιές;), δένδρα και φωτιστικά στους τοίχους. Διακρίνεται και ένα κουδούνι, καμπανάκι δεξιά από την πόρτα της επέκτασης. Η πινακίδα μόλις διακρίνεται αλλά είναι γαλλικά-τουρκικά.
Από το βιβλίο «Τα τραίνα στο Βορειοελλαδικό χώρο» του Δ. Παπαδημητρίου
Εποχή της ελληνικής Θεσσαλονίκης πλέον. Η πινακίδα έχει αλλάξει και είναι στα ελληνικά και στα γαλλικά. Συνεχίζουν να υπάρχουν ο στύλος του τηλεγράφου, το φωτιστικό αερίου (μήπως άλλαξε όμως η πηγή της ενέργειας;), το ρολόι στον τοίχο, το κουδούνι και τα δένδρα που έχουν μεγαλώσει πολύ. Στο βάθος διακρίνεται και μια πεζογέφυρα, μπροστά από το μικρό κτίριο) για την οποία υπάρχουν περιγραφές ότι δεν ήταν χρήσιμη μόνο για να περνάς τις γραμμές για άλλη πλατφόρμα αλλά και για να πηγαίνουν οι άνθρωποι στο Μπέτσινάρ, που βρισκόταν σε μικρή απόσταση από την άλλη μεριά της 26ης Οκτωβρίου.
Μεσοπόλεμος
Έχει προστεθεί στέγαστρο ωστόσο φρόντισαν να διατηρήσουν τα δένδρα.
Εδώ φαίνονται καλύτερα και οι λεπτομέρειες του πρώτου ορόφου αλλά δεν φαίνεται τίποτα στο ισόγειο.
Από το βιβλίο «Τα τραίνα στο Βορειοελλαδικό χώρο» του Δ. Παπαδημητρίου
Στην κατοχή η πινακίδα μόνο στα γερμανικά …
Από ανάρτηση στις Παλιές Φωτογραφίες της Ελλάδας
Πάλι από την κατοχή απόσπασμα φωτογραφίας όπου διακρίνεται ότι υπήρξε επέκταση και στην ανατολική πλευρά – κάτι που είχε μείνει με ερωτηματικό στην προηγούμενη ανάρτηση για την βορειοανατολική πλευρά του κτιρίου (https://www.facebook.com/photo/?fbid=511460574361919&set=pcb.511461287695181)
Βρετανική αεροφωτογραφία του Οκτωβρίου 1944, μετά τους βομβαρδισμούς των συμμάχων και την αποχώρηση των Γερμανών. Υπάρχουν αναφορές ότι το κτίριο καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς ή από τους Γερμανούς στην αποχώρησή τους Το κτίριο εδώ δεν φαίνεται ολοκληρωτικά καταστραμμένο, όπως φαίνονται (δεξιά) από την ίδια αεροφωτογραφία τα κτίρια της Μπαρτισόλ στο λιμάνι που πράγματι είχαν καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς. Βέβαια, μπορεί να είχε πάθει ζημιές που δεν είναι δυνατόν να τις δει κανείς σε μια αεροφωτογραφία. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι, λόγω των ζημιών που είχε υποστεί, κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 50 και αντικαταστάθηκε με το κτίριο που υπάρχει ακόμα.
Από την αεροφωτογραφία πάντως φαίνεται ότι υπήρχε «κανονική» επέκταση και στο ανατολικό άκρο του κτιρίου κάνοντάς το πάλι συμμετρικό.
Η αεροφωτογραφία https://blog.copac.jisc.ac.uk/wp-content/uploads/sites/12/2017/08/C7-panorama.jpg?fbclid=IwAR2eWBDGIBeXM19do3MqpteL0PKmqHxbGd1g-8FqnS8xmn2tvNmS2vF9-1E
