Ο Αθανάσιος Κωνσταντινίδης (1863-1917) και η Σχολή Κωνσταντινίδου

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0f5fNUq1toMmNktHSpx86xbCYDak9NE8f4MuMk6gTghuyAzjo3yuPnJTe18UkDCB7l

Τελειόφοιτοι και καθηγητές της Ελληνογαλικής Εμπορικής και Πρακτικής Σχολής του Αθανάσιου Κωνσταντινίδη, τη σχολική χρονιά 1908-9. Στη μέση της πρώτης γραμμής των καθισμένων ο Αθ. Κωνσταντινίδης (κίτρινο βέλος) και λίγο πιο αριστερά, με γαλάζιο βέλος, ο Ιωάννης Μέλφος. Η φωτογραφία είναι μπροστά στην είσοδο της οικίας του Χασάν Πριστινα (σημ. Σχολή Τυφλών), η οποία τότε και μέχρι το 1935 στέγαζε τη Σχολή Κωνσταντινίδου.

[Η φωτογραφία είναι από τη μεταπτυχιακή εργασία “Εφαρμογή αναλυτικών τεχνικών σε φωτογραφίες των αρχών του 20ου αιώνα από το αρχείο της οικογένειας Μέλφου στη Θεσσαλονίκη” της Ελένης Ζ. Παπαλουκά, Τμήμα Χημείας, ΑΠΥ, 2021, σελ. 15]

Η οικία του Χασάν Πριστινα (σημ. Σχολή Τυφλών), η οποία στέγαζε, όπως φαίνεται, από τη σχολική χρονιά 1908-9 (μέχρι το 1935) τη Σχολή Κωνσταντινίδου.

[Η φωτογραφία είναι από το άρθρο “Η εν Θεσσαλονίκη Ελληνογαλλική Σχολή” στο Εθνικόν Ημερολόγιον Κ.Φ. Σκόκου, 1910, σελ 285]

Ο Αθανάσιος Κωνσταντινίδης (1863-1917) σε δύο διαφορετικές ηλικίες. Γεννήθηκε στη Λούβρη της επαρχίας Βοΐου της Δυτικής Μακεδονίας. Σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη και στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Συνεργάστηκε με τον ιερομόναχο Στέφανο Νούκα, αρχικά στο Γυμνάσιο Τσοτυλίου στα τέλη του 19ου αιώνα, ως εκπαιδευτικός. Μετά το 1895, που ιδρύθηκε από τον Στέφανου Νούκα το Ελληνογαλικό Εμπορικό και Πρακτικό Λύκειο στη Θεσσαλονίκη, έγινε ο στενότερος συνεργάτης του και κάποια στιγμή ανέλαβε τη θέση του Λυκειάρχη. Το 1907, όμως, αποχώρησε από το Λύκειο του Νούκα. Πιθανότατα λόγω της κατακραυγής για τη σκλήρη τιμωρία, το 1906, 10 οικοτρόφων μαθητών για ασήμαντο παράπτωμα, που αποβλήθηκαν για 10 ημέρες “στερούμενοι στέγης και μέσων διατροφής”. Ήταν ένα γεγονός που προκάλεσε “αλγεινήν εντύπωσιν εις την κοινωνία της Θεσσαλονίκης”. Έτσι τη χρονιά εκείνη ίδρυσε την Ελληνογαλική Εμπορική και Πρακτική Σχολή, που στεγάστηκε για 1-1½ χρόνο σε κτίριο της πλατείας σιντριβανιού (εκεί που σήμερα είναι το ξενοδοχείο ABC).

[Η αριστερή φωτογραφία αναρτήθηκε σε σχόλιο του κ. “Viron Papadopoulos”, ΠΦΘ, 27-11-2013 η δεξιά φωτογραφία είναι από το βιβλίο της κας Π. Αγραφιώτου-Ζαχοπούλου “Σχολεία της Θεσσαλονίκης”, Ιανός, 1997, σελ. 122]

Η αρχική θέση της Ελληνογαλλικής Εμπορικής και Πρακτικής Σχολής του Αθανάσιου Κωνσταντινίδη Αξίζει να σημειωθεί η “πολιτική” επιλογή του Αθανάσιου Κωνσταντινίδη για τη Σχολή του, ορίζοντας την εξής Επιτροπή Εποπτείας της: τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Αλέξανδρο, ως πρόεδρος, τον Κλέωνα Χατζηλαζάρου, διευθυντή του υποκαταστήματος της Τράπεζας Ανατολής, τον Γεώργιο Χρυσάφη, διευθυντή του υποκαταστήματος της Τράπεζας Αθηνών, τον Μάρκο Θεοδωρίδη, “εκ των διαπρεπών αυτόθι δικηγόρων”, τον Κωνσταντίνο Χονδροδήμο, “εκ των προκρίτων της πόλεως”, και τους εμπόρους Δημήτριο Σερέφα και Αθανάσιο Μακρή.

Καρτ ποστάλ της εποχής.

Το κτήριο όπως ήταν το 1959 πριν ανεγερθεί στη θέση του το ξενοδοχείο ABC

Πηγή αρχείο Βαγγέλη Καβάλα και σχόλιο του ιδίου

Και το 1960 με μια τεραστια διαφήμιση επανω του

Πηγή αρχείο Βαγγέλη Καβάλα και σχόλιο του ιδίου

Ενδεικτικό της Σχολής του 1909

Η φωτογραφία είναι από το Μουσείο Παιδικών Αναμνήσεων Βαβάτσης https://www.mpav.gr

Ενδεικτικό της Σχολής του 1910

Η φωτογραφία είναι πάλι από το Μουσείο Παιδικών Αναμνήσεων Βαβάτσης https://www.mpav.gr

Ενδεικτικό της Σχολής του 1910

Η φωτογραφία είναι από το Μουσείο Μπενάκη https://www.benaki.org/index.php?option=com_collectionitems&view=collectionitem&id=122308&Itemid=&lang=el

Η επιτύμβια στήλη στο μνήμα του Αθανάσιου Κωνσταντινίδη στα κοιμητήρια της Ευαγγελίστριας

Η φωτογραφία είναι από την Έκθεση Τεκμηρίων “ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΒΙΟΣ-ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ_2014” της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης, 2014, σελ. 91

Μετά το θάνατο του Αθανάσιου Κωνσταντινίδη τη διεύθυνση της Σχολή ανέλαβε ο γιος του Ιωάννης και το 1935 η Σχολή μεταφέρθηκε στη Βασ. Όλγας, παραδίπλα από το Α’ Γυμνάσιο. Να σημειωθεί ότι τα βιογραφικά στοιχεία, ακόμη και τα πιο στοιχειώδη, του γιού του Ιωάννη Αθ. Κωνσταντινίδη δεν είναι γνωστά, εκτός του ότι είχε τη διεύθυνση της Σχολής από το 1918 μέχρι το 1955, το όνομα της συζύγου του, Ναυσικά και τη χρονιά θανάτου του, το 1955.

Πηγή δημοπρασία ebay

Η Σχολή παρέμεινε σ’ αυτό το κτίριο από το 1935 μέχρι το 1963.

Η πρόσοψη του κτιρίου που στέγασε τη Σχολή από το 1935 μέχρι το 1963

[Η φωτογραφία αναρτήθηκε από τον κ. Iordanis Vlachopoulos, ΠΦΘ, 10-4-2015]

Ο Αθανάσιος, Ι. Κωνσταντινίδης (1924-1988), εγγονός του ιδρυτή της Σχολής. Σπούδασε Φυσική στο Παν. Θεσσαλονίκης, απ’ όπου πήρε πτυχίο το 1950. Το 1955, μετά το θάνατο του πατέρα του, Ιωάννη Αθ. Κωνσταντινίδη, ανέλαβε τη διεύθυνση της Σχολής και τη διατήρησε μέχρι το 1988. Υπήρξε ενεργό μέλος, για πολλά χρόνια, στο Δ.Σ. της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, του Ιστορικού Αρχείου της Μακεδονίας, του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα και του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης.

Η φωτογραφία είναι από το “Χρονικό 1937-2007” της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, των κ. Ν.Ι. Μέρτζου και Κ.Ν. Πλαστήρα, 2007,σελ. 173

Το 1963 μεταφέρθηκε η Σχολή στο ιδιόκτητο σχολικό συγκρότημα, στη σημ. Εθνικής Αντιστάσεων 191, μεταξύ των περιοχών Βότση και Φοίνικα, εκεί που σήμερα είναι το νοσοκομείο Άγιος Παύλος. Παρέμεινε σ’ αυτή την τοποθεσία μέχρι το 1966-67, γιατί, τότε, κατασχέθηκε από το ΙΚΑ λόγω διογκωμένων οφειλών για “ασφαλιστικές εισφορές”. Ως ιδιοκτησία του ΙΚΑ λειτούργησαν οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, αρχικά, για διοικητικές υπηρεσίες του και στη συνέχεια για νοσηλευτική περίθαλψη.

[Η φωτογραφία αναρτήθηκε από τον κ. Νίκο Κοτσαπουικίδη, ΠΦΘ, 10-4-2015]

Μετά το 1967 συνέχιζε να λειτουργεί η Σχολή σε κτιριακή μονάδα της Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 129, διπλά στα αγροκτήματα του ΑΠΘ.

Η φωτογραφία είναι από Google maps

Η Σχολή μετά το 1988 πέρασε στην ιδιοκτησία της δισέγγονης του ιδρυτή της, Αμαλία Κωνσταντινίδου-Σπηλιάκου και λειτούργησε μέχρι το 1994 με τη διεύθυνση του φιλόλογου Ιορδάνη Βλαχόπουλο.

“Μακεδονία”, 24-8-1980, σελ. 5