Η οδός Καβακίων, ένα υπέροχο σπίτι και τα προβλήματα του χάρτη
Αναφερόμενη άλλοτε ως ‘Καβάκια’ και άλλοτε ως ‘Καβακίων’, η τελευταία οδός πριν το ρέμα που μετά επιχωματώθηκε και έγινε η Πατριάρχου Κύριλλου, είχε στην νότια άκρη της ένα σπίτι εφάμιλλο με την περίφημη βίλα Πετρίδη. Μπροστά του βρισκόταν ένα από τα γεφυράκια που ένωναν την Αναγεννήσεως με την (Παλαιού) Σταθμού.
Μάρα Νικοπούλου
Στην κάρτα σημειώνεται ως «μια νέα γειτονιά στo προάστιο του Βαρδάρη», αλλά αυτό δεν πρέπει να μας μπερδέψει με τον Συνοικισμό Χιρς με τον οποίο συνόρευε χωρίς όμως να είναι μέρος του. Και τα δύο σπίτια της αρχής της, που εδώ τα βλέπουμε τραβηγμένα από απέναντι -την οδό Σταθμού-, επέζησαν για πολλές δεκαετίες, αλλά τελικά δεν γλίτωσαν..
Σε απόσπασμα της φωτό από την συλλογή Albarel που είδαμε τις προάλλες (https://archive.saloni.ca/2411), οι κάτοικοι του σπιτιού έχουν βγει να παρακολουθήσουν την πομπή. Χωρίς να είναι σίγουρο, μου φαίνεται ότι οι κυρίες στο υπέροχο στρογγυλό μπαλκονάκι είναι ντυμένες με την παραδοσιακή εβραϊκή φορεσιά.
Στην νότια και την ανατολική πλευρά (ίσως και στην δυτική, αλλά δεν φαίνεται καθαρά) υπήρχε ένα περίεργο διακοσμητικό που δεν θυμάμαι να έχουμε ξαναδεί αλλού. Αν ήταν μόνο ένα, θα υπέθετα ότι ήταν κάποιο παράξενο, περίτεχνο αλεξικέραυνο, αλλά δεν νομίζω να είναι αυτή η περίπτωση.
Δεκαετίες αργότερα, με εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης, και τα δυο γωνιακά σπίτια υπήρχαν ακόμα, όπως βλέπουμε σε φωτογραφία που ανέβασε ο Dimitris Aggidis στις ΠΦΘ. Το γεφυράκι υπήρχε επίσης.
Στην αεροφωτογραφία του 1944, όταν πια ο Συνοικισμός Χιρς έχει ισοπεδωθεί, σημειώνεται η Καβακίων, το αρχοντικό της γωνίας της και το κτίριο του ΟΣΕ που μεταφέρθηκε (το είδαμε τις προάλλες).
Και το αντίστοιχο απόσπασμα απ’ τον χάρτη του 1919 -με ένα βασικό πρόβλημα: η Καβακίων ‘δεν υπάρχει’, και στην θέση της σημειώνεται η οδός Φιντίου, ενώ ο δρόμος που ξέρουμε σήμερα ως Φιντίου (εδώ με μπλε) σημειώνεται ως Σειρήνων, το όνομα που είχε από την Μοναστηρίου καιπάνω. Ίσως πρόκειται για λάθος, δικαιολογημένο καθώς η επιτροπή που σχεδίασε την εικόνα της πόλης πριν τη φωτιά του 1917 είχε να φέρει εις πέρας ένα τιτάνιο έργο. Ίσως πάλι, το Καβάκια/Καβακίων επικράτησε αυτού που είχαν βάλει αρχικά και τους έκανε να μεταφέρουν τη Φιντίου λίγο πιο ανατολικά…. Όπως και να ‘χει, στους οδηγούς του Μεσοπολέμου, δίνονται λεπτομέρειες για την θέση των δρόμων και έτσι ξέρουμε ότι η τότε Καβακίων/Καβάκια αντιστοιχεί με την σημερινή.
Όπως και να ‘χει, στους οδηγούς του Μεσοπολέμου, δίνονται λεπτομέρειες για την θέση των δρόμων και έτσι ξέρουμε ότι η τότε Καβακίων/Καβάκια αντιστοιχεί με την σημερινή. Καλύτερο παράδειγμα, ο ‘Μέγας Οδηγός Θεσσαλονίκης και Περιχώρων’ του 1932 (από ανάρτηση του κ. Μπασαγιάννη), απ’ όπου αντιγράφουμε πώς προσδιορίζονται οι διάφορες κάθετοι στην Αναγεννήσεως, και οι δύο παράλληλοί της που εμφανίζονται στον προηγούμενο χάρτη. Το λοξό κομμάτι που ξέρουμε τώρα ως Αναγεννήσεως, από την Δάμωνος ως την Γιαννιτσών, δεν σημειώνεται με όνομα στον παλιό χάρτη, ούτε ορίζεται με κάποιον τρόπο στους οδηγούς. Μένει να δούμε πότε ονομάστηκε έτσι.