Τσιμισκή παλαιά ή Παλιά η οδός Τσιμισκή στις αρχές του 20ου αιώνα
Στον χάρτη ρυμοτομίας της πόλης το 1919, πριν η πυρκαγιά του 1917 επιφέρει ριζικές μεταβολές στον πολεοδομικό ιστό, υπήρχε η οδός Τσιμισκή, ένας από τους μεγάλους εμπορικούς δρόμους της πόλης. Το δυτικό της κομμάτι, μέσα στην καρδιά της αγοράς με τα πολυάριθμα χάνια και τα κοινοτικά καταστήματα του Αγίου Μηνά και της στοάς του βρισκόταν παράλληλα και βόρεια της σημερινής ομώνυμης οδού. Στον επανασχεδιασμό καταργήθηκε και μόνο ένα μικρό της τμήμα παρέμεινε να μας τη θυμίζει, η σημερινή οδός Αγίου Μηνά.
Ο φωτογράφος μέσα από μια σπάνια λήψη αναδεικνύει το τμήμα πριν τη σημερινή πλατεία Εμπορίου. Ο δυτικός προσανατολισμός μας προσφέρει τις προσόψεις των κτιρίων στο νότιο μέτωπο κοντά στην αρχή της οδού. Τα φορτωμένα γαϊδουράκια, αγαπημένο θέμα των φωτογράφων, εντυπωσιάζουν και αποθανατίζονται. Μια φωτεινή πόλη, δραστήρια με τους ανθρώπους να χαμογελούν στον φακό. Τίποτα δεν θυμίζει ότι βρισκόμαστε στα μέσα του Μεγάλου Πολέμου (Α΄Π.Π.)
Η φωτογραφία βρίσκεται στη συλλογή του Bernard Maurice “A Joseph Pigassou de Paul Albarel”, απόγονου του Joseph Pigassou, ιατρού, στρατευμένου στην υπηρεσία της Γαλλικής Στρατιάς της Ανατολής και ερασιτέχνη φωτογράφου με την τοπογραφική πληροφορία “Gumendjé?” δηλαδή “Γουμένισσα;“και με κωδικό αναφοράς AD11O28Dv0761618. Σήμερα, η συλλογή είναι ιδιοκτησία της “Médiathèque du Grand Narbonne”.
Στάθης Ασλανίδης
Η λήψη από τον μιναρέ του Hamza Bey ταυτίζει τα κτίρια που βλέπουμε στην αναζητούμενη και την τοποθετεί στην παλαιά οδό Ιωάννου Τσιμισκή. Η χρονική διαφορά των δύο φωτογραφιών και οι φθορές που υπέστησαν τα κτίρια από την καταστροφική πυρκαγιά δεν προβληματίζουν δίνοντας λύση στη συσχέτιση των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών και στις μεταξύ τους γεωμετρικές σχέσεις, όγκων και παραθύρων.
Η λήψη από το ύψος της παλαιάς καταργημένης οδού Συναγωγής. Δεξιά, δεν φαίνεται η νότια είσοδος από τη στοά του Αγίου Μηνά με τον φακό να προσπερνά την Πλατεία Εμπορίου και να τερματίζει αμυδρά στην Εδέσσης με Βίκτωρος Ουγκώ. Το παλαιό οικοδομικό τετράγωνο 174 έχει υποστεί σημαντική μεταβολή με την απόφαση της ρυμοτόμησης για τη διάνοιξη της Ίωνος Δραγούμη και τα κτίρια που βλέπουμε πλέον να ανήκουν στο παρελθόν και σχεδόν στο σύνολό τους, στο νέο οδόστρωμα. Στον κίτρινο κύκλο η θέση του φωτογράφου και με το βέλος η κατεύθυνση της λήψης