Λάζαρος Χαλυβόπουλος (περ.1917-1946)

Ένας μαθηματικός-φροντιστής της Θεσσαλονίκης που αγωνίστηκε με αυταπάρνηση για την ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02AbH4xAjkjg4tJxj5BMaxzyzhmmBZgEn6Z2JmnHXifxnWk6hKZs3TxM3ZKH4x9vDYl?_rdc=1&_rdr

Γεννήθηκε το 1917 περίπου στην Τραπεζούντα. Ο πατέρας του Επαμεινώνδας ήταν έμπορος και λογιστής στις επιχειρήσεις Καπαγιαννίδη. Η μητέρα του ήταν η Μελπομένη το γένος Καπαγιαννίδη. Η οικογένεια του ήταν εύπορη και συγγενής από τη μεριά της μητέρας του με την πολύ πλούσια οικογένεια Καπαγιαννίδη. Η γιαγιά του από τη μεριά του πατέρα του ήταν το γένος Υψηλάντη, από την ιστορική οικογένεια των Υψηλάντηδων. Η οικογένεια του ήταν συγγενείς, από τη μεριά της μητέρας του, με τη γνωστή οικογένεια της Θεσσαλονίκης, την περίοδο του μεσοπολέμου, του οφθαλμίατρου Θεοφύλακτου Θεοφυλάκτου. Το 1934 πέρασε στο Τμήμα Μαθηματικών της Θεσσαλονίκης και πήρε πτυχίο στις 20-4-1939 με λίαν καλώς. Το 1936 ήταν μέλος της ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος) και συμμετείχε ενεργά στην μεγάλη κινητοποίηση των φοιτητών της Θεσσαλονίκης, το Μάρτιο του 1936. Είχε, μάλιστα, τα καθήκοντα της συνεργασίας με τους μαθητές της πόλης που κινητοποιήθηκαν στην φοιτητική αυτή απεργία. Στα χρόνια της κατοχής συμμετείχε στο ΕΑΜ και ήταν δραστήριο μέλος του.

Στον εμφύλιο πόλεμο συμμετείχε με τον ΔΣΕ (Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος), γνωστό ως Ε.Λ.Α.Σ. Ήταν από τους πρώτους που σκοτώθηκε, το 1946, στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης.

Τον Ιούλιο του 1935 δημιουργήθηκε το φροντιστήριο “Ευκλείδης” από τον Ιορδάνη Στεργίου και το Λάζαρο Χαλυβόπουλο. Ο Ιορδάνης Στεργίου, που ένα χρόνο πριν είχε δημιουργήσει με τον Νικόλαο Μπαγανά ένα φροντιστήριο χωρίς επιτυχία, ήταν τότε τριτοετής φοιτητής του Τμήματος Μαθηματικών Θεσσαλονίκης κι ο Λάζαρος ήταν δευτεροετής φοιτητής του ίδιου Τμήματος.

Τσιμισκή τη δεκαετία του 1930

Με το κίτρινο βέλος η Τσιμισκή 63, η θέση του φροντιστηρίου “Ευκλείδης”, το 1935.

Το 1937 το φροντιστήριο “Ευκλείδης” μετακόμισε στη Βασ. Σοφίας 10 και πήρε τη θέση του φροντιστηρίου “Αθηνά”, που λειτουργούσε εκεί από το 1935. Υπήρξαν αλλαγές στο φροντιστήριο “Ευκλείδης”: προσωρινά μετονομάστηκε “Επιστήμη” και προστέθηκε ο Εμμανουήλ Οικονομίδης στους δύο αρχικά συνέταιρους, Στεργίου και Χαλυβόπουλο. Τότε, ενσωματώθηκε στο διδακτικό του προσωπικό κι ο Κωνσταντίνος Τομανάς.

Η Βασ. Σοφίας (σημ. Εθνικής Αμύνης) γύρω στο 1937. Με κίτρινο κύκλο επισημαίνεται η κατοικία της οικογ. Κότσιανου, στη Βασ. Σοφίας 10, όπου λειτούργησε το 1937 το φροντιστήριο “Επιστήμη”.

Ο φροντιστηριακός συνεταιρισμός Στεργίου-Χαλυβόπουλου-Οικονομίδη αναπτύχθηκε τα επέμενα χρόνια με τη συνέχιση του φροντιστηρίου “Επιστήμη” και με το φροντιστήριο “Ευκλείδης” στην Εγνατία 319. Το 1941 έγινε μια ανακατάταξη με το φροντιστήριο “Ευκλείδης” στη θέση του Φροντιστηρίου “Επιστήμη”, στην Βασ. Σοφίας 10 και το φροντιστήριο “Επιστήμη” ως παράρτημα στην Φιλελλήνων 12. Έτσι πιθανότατα λειτούργησαν την περίοδο της κατοχής μέχρι το 1946.

Η θέση του φροντιστηρίου “Ευκλείδης” το 1939 σε αεροφωτογραφία του 1945.

Αναμνηστικές αναφορές στον Λάζαρο Χαλυβόπουλο

Μια ιδιαιτερότητα από την παιδική ηλικία του Λάζαρου Χακυβόπουλου. Όταν ήταν μικρός πήγαινε θερινές διακοπές με τη μητέρα του και την αδελφή του στην περίφημη βίλα του θείου του Κ. Καπαγιαννίδη, που ήταν στην εξοχική περιοχή Σοούκ Σου (Soğuksu, Κρυονέρι) της Τραπεζούντας [κάτι σαν το Πανόραμα της Θεσσαλονίκης]. Μετά το διωγμό των Ελλήνων έγινε “Περίπτερο Ατατούρκ” κι έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα.

Η θέση της εξοχικής περιοχής Σοούκ Σου (Soğuksu, Κρυονέρι) της Τραπεζούντας

Η θέση της περίφημης βίλας του Κ. Καπαγιαννίδη στην εξοχική περιοχή Σοούκ Σου (Soğuksu, Κρυονέρι) της Τραπεζούντας

Μια εικόνα από τη φοιτητική απεργία στη Θεσσαλονίκη, τον Μάρτιο του 1936, όπου συμμετείχε ο Λάζαρος Χαλυβόπουλος