Μία αταύτιστη ακόμη κρήνη
Δυο φωτογραφίες μιας βρύσης που, αντίθετα με αυτήν την Ξηροκρήνης, δείχνει να έχει μπόλικο νερό, σε σημείο που δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί. Η πρώτη φωτό κυκλοφορεί χρόνια με χειρόγραφη λεζάντα «εκεί που παίρνουν νερό». Η δεύτερη είναι πρωτοεμφανιζόμενη και, παρόλο που είναι σε χαμηλότερη ανάλυση, δίνει ίσως περισσότερες πληροφορίες γιατί δείχνει πιο ψηλά τον τοίχο. Και η τωρινή εκδοχή της βρύσης με το Αθάνατο Νερό που της «μοιάζει», αλλά τα στοιχεία δεν είναι αρκετά για να ταυτιστεί. Αναζητώντας περισσότερα και για τις δύο…
Μάρα Νικοπούλου
Βλέπουμε μια βρύση ‘νεότερης τεχνοτροπίας’, σε τοίχο που φαίνεται σαφώς μεγαλύτερος από μια απλή μάντρα σπιτιού, και στην αριστερή μεριά της στέψης της ένα κομμάτι σωλήνα. Πολλές γυναίκες, κυρίως κοπέλες, Χριστιανές αν κρίνουμε απ’ τα ρούχα πιτσιρικάς και ένας ενήλικας που δείχνει παράταιρος με το πλήθος.
Η ύπαρξη δυο φωτογραφιών του ίδιου σημείου απομακρύνουν το ενδεχόμενο να μην είναι στη Θεσσαλονίκη. Εδώ βλέπουμε τον τοίχο μέχρι πιο ψηλά και μάλλον και το τέλος του. Αν ναι, τότε έχει περίπου 3,5 μέτρα ύψος. Λίγο παρακάτω υπάρχει κάτι που μοιάζει με οριζόντιο σωλήνα. Το ύψος του τοίχου θυμίζει περίβολο νεκροταφείων, νοσοκομείων και τοίχους αντιστήριξης… Σαν αυτούς που βλέπουμε σε διάφορες φωτογραφίες γύρω απ’ την Ευαγγελίστρια [Πηγή φωτό: Delcampe Item n° #1724343328]
Η ίδια η κρήνη θυμίζει αυτήν που διαμόρφωσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης στην Ευαγγελίστρια, στην μικρή πλατεία παραδίπλα από την συμβολή Γρηγ. Αυξεντίου με Κύπρου, σε αντικατάσταση παλαιότερης. Ο Γ. Ταμιωλάκης στην Ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης (Α’ έκδοση University Studio Press, 1985. H φωτογραφία εδώ -αριστερά- από την επανέκδοση ΕΥΑΘ, 2021) αποκαλεί την κρήνη αυτή «βρύση με το αθάνατο νερό». Έτσι την αποκαλεί και ο Γ. Αρτόπουλος (Οι κρήνες αφηγούνται, 2016, σελ.217-219), που μάλιστα βάζει και μια φωτογραφία της παλιότερης εκδοχής της, ό,τι είχε απομείνει στη δεκαετία του ’70 (δεξιά). Και στις δύο, ο τοίχος πίσω είναι χαμηλότερος από αυτόν των δύο προηγούμενων φωτογραφιών. Ωστόσο, ο κ. Αρτόπουλος θυμάται ότι «τη δεκαετία του 1950 ήταν μια κατασκευή με επίχρισμα στο ανώτερο τμήμα της οποίας δημιουργούταν απλό αέτωμα. Από το μέσον της όψης της κρήνης εξερχόταν ο κρουνός από τον οποίο έτρεχε το νερό που προφανώς ανέβλυζε από μια τοπική πηγή. Για να φτάσει κανείς τον κρουνό ανέβαινε ένα-δύο σκαλοπάτια. Αργότερα το έδαφος γύρω της ανυψώθηκε με αποτέλεσμα η κρήνη να ‘χαμηλώσει’» (σ.218) Και οι δυο βέβαια μιλάνε για πηγαίο νερό, οπότε ο σωλήνας που φαίνεται στις παλιές φωτογραφίες δημιουργεί αμφιβολίες για το αν οι δυο εκείνες δείχνουν την Βρύση με το Αθάνατο Νερό -για την οποία πάντως, ο κ. Αρτόπουλος, αναφέρει ότι «ίσως μάλιστα να είχε μετακινηθεί από την αρχική της θέση που ήταν πιο κοντά στον αυλόγυρο των κοιμητηρίων». Όπως και να έχει, θα ήταν ενδιαφέρον να αναζητηθεί η παλιά εικόνα του «Αθάνατου Νερού» και η θέση της κρήνης που βλέπουμε στις δυο παλιές φωτό, είτε αυτά ταυτίζονται, είτε όχι.