Tο κλείσιμο του κολπίσκου ανατολικά του Πύργου στα τέλη του 19ου αιώνα
Πρόσφατα κοιτάζοντας την γνωστή φωτογραφία του Paul Zepdji με τον ασπρισμένο Λευκό Πύργο και τα ξύλα μπροστά του, πρόσεξα την κατασκευή στο μέσο περίπου της φωτογραφίας (μεγέθυνση στην 2η εικόνα), κατασκευή που πρέπει να είναι για την επέκταση της προκυμαίας από τον Λ. Πύργο προς την σημερινή οδό 3ης Σεπτεμβρίου, δηλαδή για το 2ο μεγάλο μπάζωμα της πόλης, του κλεισίματος του κολπίσκου ανατολικά του Πύργου.
Το μπάζωμα αυτό είχε συζητηθεί τουλάχιστον από το 1887, όπως φαίνεται από την δημοσίευμα του Φάρου (3η εικόνα) και κάποια στιγμή μεταξύ 1889 και 1898 είχε ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό (όπως φαίνεται από τους δύο χάρτες της 4ης εικόνας).
Τα ξύλα μπροστά από τον Λ. Πύργο έχουν αναφερθεί ως «καυσόξυλα». Δεν γνωρίζω ποια μέθοδος χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της προκυμαίας εδώ, αλλά μια πανάρχαια περιλάμβανε την κατασκευή και βύθιση ξύλινων κιβωτίων γεμάτα με θαλάσσιο σκυρόδεμα ή πέτρες (διάγραμμα της μεθόδου στην 5η εικόνα). Αν έτσι κατασκευάστηκε το έργο εδώ, τότε έχουμε και μια άλλη πιθανότητα της χρήσης των ξύλων, δηλαδή να είναι για την κατασκευή της προκυμαίας.
Θόδωρος Νάτσινας
Η φωτογραφία του Paul Zepjdi, αρχές της δεκαετίας του 1890.
Η κατασκευή στην προέκταση της προκυμαίας.
Φάρος της Μακεδονίας, φύλλο 1174, 2/9/1887
Ο κολπίσκος ανατολικά του Λ. Πύργου μεταξύ του 1889 (αριστερά απόσπασμα χάρτη Καμπανάκη) και του 1898 (απόσπασμα χάρτη Δήμου Θεσσαλονίκης).
Μέθοδος ξύλινων κιβωτίων για την κατασκευή προκυμαίας ή προβλήτας. Από chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.ancientportsantiques.com/wp-content/uploads/Documents/AUTHORS/AdG/AncientStructures.pdf?fbclid=IwY2xjawFayTJleHRuA2FlbQIxMAABHaOErIfseA3cSVIsD7tkqGzsnDpRPztd3M_kmymTassCxi1YimZ2QxTZ_A_aem_23gqS8TLEYiU_hkm2PMxjw
Μάρα Νικοπούλου: Νομίζω ότι η σύγκριση με άλλες φωτογραφίες του σημείου ενισχύει αυτή την εκδοχή -σαν να παρακολουθούν την πορεία των εργασιών, ας πούμε. Για παράδειγμα, με τη φωτογραφία αριστερά (προγενέστερη της εδώ αρχικής) που μας είχε απασχολήσει 10 χρόνια πριν για το κτίριο με τις αντηρίδες. Το οποίο κτίριο, στο δεξί απόσπασμα της αρχικής, φαίνεται πλέον πίσω από τον σωρό με τα ξύλα, καθώς η κατασκευή έχει προχωρήσει. Και μάλιστα -στο κόκκινο τετράγωνο- φαίνονται πάσσαλοι που σαν να οριοθετούν, τετραγωνίζοντάς το, το κομμάτι που επιχωματώνεται εκείνη την εποχή.