Τσιμισκή 64
Η σκοτεινή ιστορία της πολυκατοικίας στην Τσιμισκή 64
Σπύρος Αλευρόπουλος
Έδρα της Γερμανικής Μυστικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (GFP). Στον 4ο όροφο βρισκόταν η “αίθουσα ανακρίσεων” και στο υπόγειο τα κρατητήρια. Μετά την απελευθέρωση, αποκαλύφθηκαν δεκάδες ιστορίες ανθρώπων που πέρασαν από το κτίριο.
Να σημειωθεί ότι σε αρκετές ιστοσελίδες, εξαιτίας του μπερδέματος ανάμεσα στην παλιά και την νέα αρίθμηση της Τσιμισκή, ως έδρα της GFP αναφέρεται η πολυκατοικία με τον σημερινό αριθμό 74. Όπως όμως μαρτυρεί η κ. Δώρα Τζαβάρα που έζησε εκεί, αυτό είναι λάθος (https://farosthermaikou.blogspot.com/2017/10/72_28.html) Η φωτογραφία από το voria.gr όπου αναφέρεται ότι: “...η Trastor ΑΕΕΑΠ είχε αγοράσει το εν λόγω ακίνητο από την Εθνική Leasing, στο πλαίσιο πλειοδοτικού διαγωνισμού, με τίμημα ύψους περί τα 8,45 εκατ. ευρώ.” (https://www.voria.gr/article/anixe-to-olokenourgio-pull--bear-stin-odo-tsimiski-foto)
Υπάρχει η πληροφορία, πάλι από την κ. Τζαβάρα, ότι το ακίνητο ανήκε στη Μονή Βατοπεδίου
Το portal του Δήμου δεν αναφέρει έτος οικοδομικής άδειας. Από τις αεροφωτογραφίες συμπεραίνουμε ότι κτίστηκε ανάμεσα 1930-1938
Παραδόξως δεν έχει χαρακτηριστεί (ακόμη) διατηρητέο.
Σε φωτογραφία από το αρχείο Μιχάλη Μπάκα την δεκαετία του 40 σημειώνεται με βέλος.
Ας σημειωθεί ότι βλέπουμε και το διπλανό (Τσιμισκή 62) σε μοναδική σχετικά καθαρή λήψη απ όσο γνωρίζω. Αυτό ήταν ήδη κτισμένο το 1922. Αντικαταστάθηκε το 1966.
Τον καιρό της κατοχής (αρχείο Μ. Δρεστηλιάρη)
Από αφήγηση του Γ. Βαφόπουλου: «Ένα πρωί ξαφνικά τηλεφώνησαν στο γραφείο μου να παρουσιαστώ αμέσως στη διεύθυνση της οδού Τσιμισκή αριθμ. 72. Η είδηση έπεσε πάνω μου σαν κεραυνός. Όλη η Θεσσαλονίκη το γνώριζε πως εκεί ήσαν τα κεντρικά γραφεία της Γερμανικής Γκεστάπο. Ο καθένας που έμπαινε εκεί μέσα, δεν ήξερε βγαίνοντας προς ποια κατεύθυνση θα τραβούσε. Η διαταγή ήταν ρητή κι’ έπρεπε να φύγω αμέσως. Πρόφθασα στην παραζάλη μου να παρακαλέσω τους συναδέλφους μου να φροντίσουν για τη ζωή μου, αν τύχαινε και δεν επέστρεφα. Τι με θέλανε; Ποιος μου είχε ανάψει τη φωτιά τούτη; Ανέβηκα κοντανασαίνοντας τις ψηλές σκάλες και χτύπησα δειλά μία θύρα. Ένας βλοσυρός Γερμανός μου άνοιξε. Παρακάλεσα για έναν «ντόλμετσερ». Ο διερμηνέας με ανέβασε άλλα δύο πατώματα και χτύπησε μία θύρα. Στο άνοιγμά της φάνηκε ένας λεπτός ξανθός Γερμανός, που φορούσε γυαλιά με χρυσό σκελετό. Μιλούσε ελληνικά, με πήρε μέσα και μού δειξε να καθήσω σε έναν ξύλινο πάγκο. Έπειτα κάθισε κι εκείνος σιωπηλός στο γραφείο του, δίχως να ασχοληθεί πια μαζί μου. Κατεχόμουν από τον πανικό του αγνώστου. Έφερα τη ματιά μου ένα γύρο στο γραφείο. Σε μιάν άκρη του δωματίου, είδα να κάθεται έναν Έλληνα εργατικό τύπο, με ένα μπογαλάκι στα πόδια του. Δίπλα στη γωνιά, ήταν ακουμπισμένο ένα τουφέκι. Σκέφθηκα μέσα στη σύγχυση της ψυχής μου, πως ίσως ο νέος εκείνος άνδρας να είχε συλληφθεί για την κατοχή όπλου. Και τον φαντάστηκα στημένον μπρος στις κάννες του γερμανικού εκτελεστικού αποσπάσματος. Θεέ μου, είναι λοιπόν τόσο φθηνή αυτή η ζωή που μας έχεις δώσει; Μπορεί να την ορίζει, κατά πως το θέλει, τούτος ο μικρόσωμος ξανθός Γερμανός;» στο https://parallaximag.gr/featured/anakalypste-ta-ktiria-tis-polis-proin-kentro-vasanistirion-tis-germanikis-mystikis-stratiotikis-astynomias
Βασανιστήρια από το μέρος αυτό αφηγείται και ο Πέτρος Κοντούδης ως αυτόπτης μάρτυρας. https://thessarchitecture.wordpress.com/2020/10/27/%cf%84%cf%83%ce%b9%ce%bc%ce%b9%cf%83%ce%ba%ce%b7-72/?fbclid=IwY2xjawGOHvNleHRuA2FlbQIxMAABHSFzFvzFreXFZzrSsBD-8PknyG5z-lR8XGRv7bsukLIkaatSmVITixagGg_aem_eejfHtKRTc5TkSAlAwk0Gg
Λήψη του 1949 από τον Eric Leonard Dyster (ανάρτηση στις ΠΦΘ).