Saloni.ca Archive

Η πολυκατοικία “Ο Φάρος”, στη θέση της κατοικίας Αγγελάκη.

Από τον Νίκανδρο Καστανίδη.

Το 1962 κτίστηκε στην τότε Βασ. Σοφίας 24 (σημ. Εθνικής Αμύνης 22) η πολυκατοικία με τ’ όνομα “Ο Φάρος”. Εκεί στεγάστηκε ένα Φοιτητικό Οικοτροφείο της Εκκλησίας και το βιβλιοπωλείο “Η Ζωή”. Από την αρχή, στο κτίριο αυτό είχε και το γραφείο του ο αρχιμανδρίτης και ιεροκήρυκας της Μητρόπολης, Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο οποίος διορίστηκε από τη χούντα ως μητροπολίτης Θεσσαλονίκης το 1968 (και διατήρησε τη θέση αυτή μέχρι το 1974). Σήμερα στεγάζεται, εκτός από το Φοιτητικό Οικοτροφείο της Εκκλησίας, και η Χριστιανική Φοιτητική Ένωση Θεσσαλονίκης. Αυτός “Ο Φάρος” δεν έχει καμία σχέση με το “Φάρο της Σχολής Τυφλών”.

Το ιστορικό ενδιαφέρον, περάν του θρησκευτικο-ιδεολογικού, είναι ότι στη θέση αυτή ήταν, τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η κατοικία της οικογένειας Αγγελάκη. Την περίοδο 1931-1941 στεγάστηκε το Δημαρχείο Θεσσαλονίκης. Επίσης χρησιμοποιήθηκε για κάποιο διάστημα ως ιδιωτικό σχολείο της Αγλαΐας Σχινά, κάποια άλλη περίοδο ως οικοτροφείο θηλέων της Αθηνάς Παλαμήδου και μετά την κατοχή ως φροντιστήριο.

Ένα ερώτημα, με δύσκολη απάντηση, είναι: πώς και γιατί έγινε η μεταβίβαση της κυριότητας του συγκεκριμένου χώρου από την οικογένεια Αγγελάκη στην εκκλησιαστική οργάνωση “Η Ζωή”;

[Από τα αρχεία του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης] [Από το βιβλίο “Θεσσαλονίκη 1912-2012. Η Αρχιτεκτονική μιας Εκατονταετίας” του Β. Κολώνα, Θεσσαλονίκη, 2012, σελ. 220] Λεωνίδας Παρασκευόπουλος (1904-1984) Κατοικία οικογένειας Αγγελάκη, την περίοδο του μεσοπολέμου Μακεδονία 23/1/1918 τα ενοίκια που κατέβαλλε ο Δήμος για το σπίτι του Αγγελάκη Η παλιά κατοικία της οικογένειας Αγγελάκη, με οπτική γωνία από την οδό Μανουσογιαννάκη και δίπλα στην εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Κατοικία Οικογένειας Αγγελάκη (δημαρχείο Θεσσαλονίκης), τη δεκαετία 1930 Δημοσθένης Αγγελάκης (;-1913)

Ήταν ένας μεγαλοκτηματίας, τραπεζίτης και πρόκριτος της Ελληνικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη. Ο πατέρας του ήταν δικαστικός και δήμαρχος της γενέτειρας του. Άρχισε τη σταδιοδρομία του ως γραμματέας του Ροδοκανάκη στο Λιβόρνο. Στη συνέχεια διορίστηκε πρόξενος της Ελλάδος στην Ξάνθη και το 1873 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου μίσθωσε τα αγροκτήματα της μονής Βλατάδων και τα μεταλλεία Χαλκιδικής. Το 1908 συμμετείχε στο διοικητικό συμβούλιο της “Αγγλοελληνικής Εταιρείας”. Ήταν επίσης γνωστός τραπεζίτης στη Θεσσαλονίκη, μια και χρημάτισε ο πρώτος διευθυντής της Τράπεζας Μυτιλήνης κι αργότερα άνοιξε δική του τράπεζα Κωνσταντίνος Αγγελάκης (1874 -1965)

Ήταν γιός του Δημοσθένη Αγγελάκη. Ήταν μεγαλοκτηματίας. Είχε στη κυριότητα του μεγάλες εκτάσεις στην περιοχή Ανθεμούντος του χωριού Ταγαράδες. Επίσης εκμεταλλευόταν ένα τσιφλίκι στη Νέα Ραιδεστό. Είχε και βιομηχανικές δραστηριότητες , όπως π.χ. το 1931 ίδρυσε, με τον Κάρολο Μοδιάνο και τον Μωυσή Ερρέρα, εργοστάσιο κατασκευής συρματοπλεγμάτων Κωνσταντίνος Αγγελάκης (1874 -1965)

Όπως κάθε καλός επιχειρηματίας έτσι κ αυτός ασχολήθηκε με τα κοινά. Όχι μόνο με την Ελληνική Κοινότητα την Οθωμανική περίοδο, αλλά και με τα πολιτικά τεκταινόμενα στη Θεσσαλονίκη. Την περίοδο της αντιπαράθεσης του Βενιζέλου με το βασιλιά Κωνσταντίνο, υποστήριξε από την αρχή τον Βενιζέλο κι έμεινε πιστός στον πολιτικό του χώρο. Την εμπιστοσύνη του αυτή την εκτίμησε ο Βενιζέλος και οι συνεργάτες του και τον διόρισαν δήμαρχο Θεσσαλονίκης το 1916. Έτσι ήταν ο πρώτος Έλληνας δήμαρχος της πόλης και ολοκλήρωσε τη θητεία του αυτή το 1920. Το 1923 συμμετείχε στις εκλογές του 1923 με το κόμμα των Φιλελευθέρων και ήρθε 5ος στο νομό Θεσσαλονίκης (με 41.758 ψήφους όπου ο Βενιζέλος πήρε 42.391 ψήφους). Όταν το 1925 προσπάθησε να εκλεγεί στο αξίωμα του δημάρχου Θεσσαλονίκης, φαίνεται ότι δεν μπόρεσε να συμβιβάσει τις εσωκομματικές αντιπαλότητες των Φιλελευθέρων στη συγκεκριμένη εκλογική προσπάθεια. Δεν εγκατέλειψε όμως τις συλλογικές δραστηριότητες. Έτσι συμμετείχε, τότε, στον Κτηματικό Σύνδεσμο Θεσσαλονίκης και στο διοικητικό συμβούλιο του Γεωργικού Επιμελητηρίου.

Σ ένα κείμενο του Γιάννη Γκλαρνέτατζη σχετικά με τις Δημοτικές εκλογές στην πόλη, ο Αγγελάκης το 1925 βγήκε δεύτερος μετά τον Μηνά Πατρίκιο, υποστηριζόμενος από βενιζελικούς αλλά και τον Πάγκαλο, και τις εφημερίδες Μακεδονικά Νέα και Νέα Αλήθεια με 4.737 ψήφους (26,41%). Οι εκλογές ξανάγιναν και ο Αγγελάκης βγήκε πάλι δεύτερος με 4.504 ψήφους (31,1%) Η Μακεδονία είχε υποστηρίξει τον άλλο βενιζελικό, Πέτρο Συνδίκα. Επίσης διεκδίκησε άλλες 2 φορές το αξίωμα. Το 1929 θα είναι τρίτος με 3.776 ψήφους (12,4%) και το 1930 πέμπτος με μόλις 368 ψήφους (1,1%). Στην ουσία ο Αγγελάκης δεν ήταν ποτέ εκλεγμένος δήμαρχος. 1916-20 ήταν διορισμένος από τον Βενιζέλο. Κωνσταντίνος Αγγελάκης (1874 -1965)

Σε κοινωνικο-φιλανθρωπικό επίπεδο συμμετείχε στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό Θεσσαλονίκης όπου του δόθηκε η θέση του επίτιμου ισοβίου αντιπροέδρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με μια μαρτυρία, ήδη από τη δεκαετία του 1930 διέμενε στη γειτονιά της βίλας Μόρντωχ (σήμερα στεγάζονται οι υπηρεσίες του Ε' διαμερίσματος Θεσσαλονίκης και του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης), δηλ. κοντά στη γωνία Βασ. Όλγας με την 25η Μαρτίου. [Βλ. http://www.theanatoliagazette.com/interview_andreas_mordoh/ ] ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 23/11/1965, σελ.3 Το τελευταίο σπίτι των Αγγελάκη όπως το είχε τοποθετήσει ο Γ. Ταχιάος στις ΠΦΘ