Συζήτηση Σ. Λεβή με Π. Αρριγκόνι για την διαπλάτυνση της παραλίας

Μια συζήτηση του Πιέτρο Αρριγκόνι με τον ιδιοκτήτη και διευθυντή της Journal de Salonique Σααδή Λεβή στις 20-3-1902 σχετικά με την διαπλάτυνση της παραλίας. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ. Ειναι ενα σύνολο ερωτημάτων που ενδιαφέρει τους πάντες, στα οποία επανερχόμαστε τακτικά και δεν μας κάνει εντύπωση ότι μένουν για καιρό άλυτα, γιατί έχει κανείς την πεποίθηση ότι μια μέρα θα λυθούν και δεν θέλουμε να απαρνηθούμε τη γοητεία να ξαναναφερόμαστε σ αυτά. Η εφημερίδα Asr ξαναέθεσε το ερώτημα της διαπλάτυνσης της παραλίας. Φαίνεται πως ένα συλλογικό αίτημα τέθηκε από τον εμπορικό κόσμο, ζητώντας την διαπλάτυνση, πράγμα που θα διευκόλυνε σημαντικά την φόρτωση και την εκφόρτωση ορισμένων εμπορευμάτων, χωρίς να υπολογίσουμε ότι θα προκαλούσε μια άνεση και στους διαβάτες. Και η Asr ζητάει οι εργασίες να γίνουν από την Εταιρεία κατασκευής Λιμένος Θεσσαλονίκης, όχι μόνο γιατί αυτή η Εταιρεία είναι καλά εξοπλισμένη κι έχει όλον τον εξοπλισμό της επί τόπου, αλλά επίσης γιατί οι διάφορες εγκαταστάσεις της συνέβαλαν να.γίνει κάπως ενοχλητική η κυκλοφορία στην παραλία. Το ότι η διαπλάτυνση της παραλιακής οδού είναι χρήσιμη, ότι είναι ένας πολύ σημαντικός καλλωπισμός για την πόλη, κανείς δεν το αμφισβητεί. Υπήρξε ένα διάστημα που αυτή η χρησιμότητα και η δυνατότητα καλυτέρευσης αμφισβητήθηκαν. Το ότι δεν αμφισβητούνται σήμερα, είναι σημάδι και μάλιστα ένα καλό σημάδι, σπεύδουμε να πούμε. Όμως το να πούμε ότι η Εταιρεία Λιμένος πρέπει να αναλάβει τις εργασίες διαπλάτυνσης και ότι είναι η μοναδική που μπορεί να τις εκτελέσει είναι ίσως υπερβολικό. Σίγουρα, η Εταιρεία Λιμένος είναι σε θέση να κάνει το έργο με τις καλύτερες συνθήκες σταθεροτητας με τις πλέον μοντέρνες μεθόδους και, κάτι που δεν πρέπει να υποτιμούμε, σε ελάχιστο χρόνο. Αλλά και ν αργήσει λιγάκι το έργο δεν χάλασε ο κόσμος. Τη μέρα που θα αποφασιστεί οριστικά η διαπλάτυνση, και άλλοι κατασκευαστές θα μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα, θα μπορούσαμε επίσης να καλέσουμε κατασκευαστές από το εξωτερικό, και κανείς δεν ξέρει αν η Εταιρεία Λιμένος προσφέρει τις καλύτερες συνθήκες και τις πιο σίγουρες εγγυήσεις. Στο μπροστινό βαγόνι του τραμ που έκανε το δρομολόγιο από την πλατεία Ολύμπου στον Λευκό Πύργο, συζητούσαμε προχθές με τον μηχανικό κ. Π. Αρριγκόνι. Ο καιρός ήταν υπέροχος, ο ήλιος λαμπρός, μια πραγματική θερμοκρασία σαν την Νίκαια με την βόλτα των Άγγλων, κλπ. Οι δυο μας θαυμάζαμε το υπέροχο πανόραμα που προσφέρει σαν θέαμα η συνοικία των εξοχών. -Και η παραλία; ρώτησα ξαφνικά. -Δεν γνωρίζω τίποτα. -Δεν είστε υποψήφιος; -Όχι ακριβώς. Ωστόσο, έχω κάνει ένα σχέδιο, πρόσφατα, το οποίο στους ανθρώπους που το έδωσα άρεσε τόσο όσο και σε μένα. Αλλά από τότε δεν άκουσα να μιλάνε γι αυτό και δεν ξαναείδα κανέναν. Διάβασα κάποια άρθρα στην εφημερίδα σας για την παραλία και αυτό είναι όλο. Το σχέδιο που παρουσιάστηκε από τον κ. Αρριγκόνι δεν είναι να το πάρει κανείς αψήφιστα. Σε αδρές γραμμές έχει ως εξής: Αν συνεχίσουμε την κλίση την οποία έχει ο πρώτος δρόμος της παραλίας, υποχρεωτικά προς την θάλασσα, μετά τα 12 μέτρα της διαπλάτυνσης, η διαφορά του επιπέδου ανάμεσα στην παραλιακή οδό και την θάλασσα θα είναι μετα βίας 70 εκατοστά. Με τον πρώτο αέρα, τα κύματα θα καλύψουν τον δρόμο κι έτσι θα είναι αδιάβατος. Ο κ. Αρριγκόνι προτείνει λοιπόν να ανέβει τουλάχιστον 40 εκατοστά το μέρος το οποίο θα διαπλατυνθεί, κάτι που θα πρόσφερε λιγότερη πρόσβαση στα κύματα της θάλασσας. Όλα τα μέτρα θα έπρεπε να ληφθούν για την απόσυρση των υδάτων. Η παλιά παραλιακή οδός θα χρησίμευε για τα οχήματα κάθε τύπου και θα διαχωριζόταν με μια σειρά από δένδρα, οδηγώντας από τον Λ. Πύργο μέχρι το παλιό Τελωνείο. Το διαπλατυμένο κομμάτι θα είχε επίσης μια δεύτερη σειρά από δένδρα με παγκάκια για τους κουρασμένους περιπατητές. Η Θεσσαλονίκη έτσι θα διέθετε έναν ωραίο περίπατο. Επειδή δεν είμαι ούτε μηχανικός ούτε αρχιτέκτονας, ομολογώ ότι το σχέδιο του κ. Αρριγκόνι με έπεισε. Αυτοί οι κύριοι μηχανικοί έχουν το χάρισμα να τα βλέπουν κι απ την ανάποδη. Όσο μιλούσε ο συνομιλητής μου, φαινόταν ότι ζούσε την σύλληψή του. Με το μυαλό του έβλεπε το σχέδιο να πραγματοποιείται, άκουγε τον ήχο των κυμάτων να σκάει στον γρανίτη του τείχους της παραλίας. Το θρόισμα των δένδρων να μπερδεύεται μ αυτό των υδάτων, τους ερωτευμένους καθισμένους το καλοκαίρι, υπό το φως του φεγγαριού εισπνέοντας τις έντονες και αλμυρές οσμές της θάλασσας. Όλο αυτό ο συνομιλητής μου το αγκάλιαζε με μια πλατιά χειρονομία, και το χάιδευε με αγάπη. Αρκετά παλιότερα ήδη, ο κ. Αρριγκόνι είχε παρουσιάσει ένα σχέδιο της πλατείας προς οικοδόμηση στα σημερινά εργοτάξια της Εταιρείας Λιμένος. Αυτό το σχέδιο είναι για μελέτη στην Κωνσταντινούπολη, στο αρμόδιο τμήμα Δημοσίων Εξόδων. Να θυμηθούμε επίσης την ιδέα που διατυπώθηκε εδώ στην εφημερίδα να δημιουργηθεί ένας κεντρικός Σ. Σταθμός κοντά στη βάση του λιμανιού, με μια τεράστια πλατεία μπροστά, 85Χ55 μέτρα και που φανταζόμαστε την καταπληκτική θέα που θα χει κάποιος μπροστά στα μάτια του όταν θα κάνει βόλτα, ένα σαββατιάτικο απόγευμα. Την στιγμή που όλος αυτός ο κόσμος θα ξεχύνεται πάνω στην παραλία, όταν θα συμπίπτει με την ώρα της άφιξης του τρένου... Σ. Λεβή.

Από τον Σπύρο Αλευρόπουλο

Τελικά αυτό που έγινε: 1905 επέκταση της παραλίας κατα 12 μέτρα με τα γνωστά αποτελέσματα Σχέδιο Εμπράρ και κατόπιν ανύψωση σταδιακά του δρόμου και όσα στο μεταξύ κτίζονταν έπρεπε να πάρουν υπόψη τους την μελλοντική υψομετρική διαφορά Πιέτρο Αρριγκόνι. 1856 Μιλάνο, 1940 Θεσσαλονίκη. Πριν δολοφονηθεί, είχε προλάβει να στολίσει την Θεσσαλονίκη με μερικές από τις πιο όμορφες βίλες της. Και όχι μόνον. Και στο πρωτοτυπο