Η συνέχεια για το πολυκατάστημα Ορόσντι-Μπακ με βάση τις ελληνόφωνες εφημερίδες και πηγές πια, όπου το παρακολουθούμε από το 1911 ως το 1920 –που μάλλον τελειώνει και η παρουσία του στην πόλη.
Από την Μάρα Νικοπούλου
Το 1911, πρώτο χρόνο έκδοσης της Μακεδονίας, δεν πρέπει να είχε δώσει μόνιμη διαφήμιση εκεί. Έδωσε όμως μία επίκαιρη: στην πόλη έχει πέσει χολέρα και το Ορόσντι-Μπακ φροντίζει για την προστασία μας.
Τον Δεκέμβρη του 1912, εν όψει και των γιορτών, αγκαζάρει κομμάτι της 2ης σελίδας για καθημερινή εξάστηλη διαφήμιση, για πάνω από έναν μήνα. Ο κατάλογος των προϊόντων του είναι τεράστιος.
Παρ’ όλ’ αυτά, βάζει και εξτρά διαφήμιση για τα παιγνίδια (πάνω δεξιά), όχι όμως κάθε μέρα.
Την ίδια περίοδο δημοσιεύεται αρκετά μεγάλη ανακοίνωση για τον θάνατο και την κηδεία ανωτέρου υπαλλήλου του.
Στην ανακοίνωση του Ιουνίου 1913, για την προσφορά «πανικών ειδών» υπέρ των θυμάτων του πολέμου δεν είναι ξεκάθαρο αν εννοεί δωρεάν ή απλώς χωρίς κέρδος – σε τιμή κόστους, δηλαδή. Το δεύτερο φαίνεται πιθανότερο.
Διάφορα καταστήματα, αλλά και η εφημερίδα «Μακεδονία», προσδιορίζουν τη διεύθυνσή τους με βάση το Ορόσδι-Μπακ.
Αλλά στις δικές του διαφημίσεις, το Ορόσντι δεν βάζει διεύθυνση. Σ’ αυτήν της Πρωτοχρονιάς του 1916, πάντως, αναφέρει αναλυτικά τις τιμές, δίνοντάς μας μια εικόνα για την «αξία της δραχμής» της εποχής.
Για σύγκριση με τις τιμές, ιδού και οι εισφορές του Ορόσντι και πολλών άλλων, υπέρ των ορφανών πολέμου, τον Φεβρουάριο 1916.
Στην επανακυκλοφορία της Μακεδονίας μετά τη φωτιά, το Ορόσντι απουσιάζει από την διεύθυνσή της– και λογικό. To κτίριο στην Β. Ηρακλείου έχει καεί (με κόκκινο). Αντίθετα, για πρώτη φορά βγαίνει διαφήμισή του στον γαλλόφωνο “Guide de Salonique 1918” που το Ορόσντι-Μπακ παραθέτει διεύθυνση: Βενιζέλου 4 (με πράσινο)
Ο οδηγός του 1918 με τη διεύθυνση και ένας χάρτης με κομμάτι της πυρίκαυστου (από Παπαστάθη, Χεκίμογλου,The great fire of Thessaloniki) όπου το Ορόσντι σημειώνεται στη Βενιζέλου 4 –σωστά όσον αφορά την τότε πια διεύθυνσή του. Όμως το κτίριο εμφανίζεται καμένο, που δεν είναι. Αντίθετα, το Ορόσντι πρέπει να πήγε εκεί ακριβώς επειδή το κτίριο δεν είχε καεί.
Το νέο Ορόσντι είναι λοιπόν εδώ. Απέναντι από το απολύτως ερειπωμένο κτίριο του ανταγωνιστή του –του Τίριγγ¬, που «έζησε» πολύ λιγότερα χρόνια. Παρεμπιπτόντως, το Τίριγγ δεν φαίνεται να ξαναλειτούργησε σε κάποιον άλλο χώρο μετά τη φωτιά.
Στο μεταξύ, φαίνεται ότι το κτίριο στη Βενιζέλου δεν ήταν το μόνο Ορόσντι. Ίσως από παλιότερα, ίσως προσωρινά μέχρι να στηθεί εκείνο, πάντως υπήρχε και υποκατάστημα στην Εγνατία, το οποίο μας ανακοινώνουν ότι πουλήθηκε την 1/2/1918.
Πιθανότατα ήταν το ίδιο Ορόσντι που αναφερόταν εκείνη την εποχή για να εξηγήσει τη διεύθυνση του τεχνίτη δερμάτων. «Παρά την πύλη Βαρδαρίου»... κι ας έχει τυπογραφικό λάθος στην οδό. Λογικά πρέπει να είναι η Περικλέους και όχι η Σοφοκλέους.
Φαίνεται όμως ότι το νέο κατάστημα δεν πηγαίνει πολύ καλά. Οι διαφημίσεις μειώνονται. Σε λίγους μήνες οι σύμμαχοι φεύγουν, η καρδιά της πόλης είναι καμένη και η αποκατάστασή της αργεί ακόμα... Στις 2 Γενάρη 1920, ο Βαρδάρης είναι πολύ δυνατός, και μια πυρκαγιά που ξεσπάει στο κατάστημα της Βενιζέλου το καταστρέφει ολοσχερώς.Το Φως της επόμενης μέρας μιλάει για υπόνοιες εμπρησμού -προφανώς για είσπραξη ασφάλειας- και τη σύλληψη διευθυντικών στελεχών.
Η Μακεδονία στις 3/1/1920 δεν το λέει τόσο καθαρά, αλλά εμφανίζει μια «εκδοχή» με αρκετά ειρωνική διάθεση. Εκεί πάντως αναφέρει «κλήση για ανάκριση» και όχι συλλήψεις, ενώ μιλάει για πιθανή ανθρώπινη απώλεια.
Αν και κατεστραμμένο πλέον, και το “νέο” Ορόσντι-Μπακ εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για να εξηγήσει διευθύνσεις άλλων. Εδώ από διαφήμιση στη Μακεδονία της 28ης Φεβρουαρίου 1920.
Παρεμπιπτόντως, ο Κ.Γ. Λεγγερης, αντιπρόσωπος του “Οδηγού της Ελλάδος” Ν. Ιγγλέση, είναι ο αποστολέας (και μάλλον φωτογράφος) της κάρτας που είχαμε δει με την καμένη περιοχή γύρω απ' την Αγ. Σοφία. https://www.facebook.com/204212503401724/photos/a.211295696026738.1073741826.204212503401724/255103101645997/?type=3&theater
Tον Μάρτιο του 1920, πρώτα το “Φως” στις 19 μήνα (αριστερά), κι έπειτα η “Μακεδονία” στις 28, γράφουν για την επικινδυνότητα του καμένου και προς κατεδάφιση κτιρίου. Δεν έχει βρεθεί αναφορά για το πότε τελικά έγινε η κατεδάφιση. Όπως δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για άνοιγμα καινούργιου καταστήματος.
Τελευταία αναφορά στο Ορόσντι είναι πάλι σε διαφήμιση του Λέγγερη τον Απρίλιο του 1920.