Ρογός.
Η μοναδική καθαρά εβραϊκή συνοικία βορείως της Εγνατίας. Με σημερινούς όρους εκτεινόταν από την Εγνατία μέχρι την Φιλίππου και από την Βενιζέλου μέχρι την μητροπολίτου Γενναδίου.
Οι δύο βασικοί κάθετοι δρόμοι της Ρογός στην Εγνατία ήταν η Θεοδώρου Γαζή (σήμερα Χαλκέων) και η Ειδώλων, που πήρε το όνομά της από την ύπαρξη των Incantadas, των Μαγεμένων, των γνωστών αγαλμάτων.
Παράλληλοι με την Εγνατία ήταν η Περδίκκα (σ ένα τμήμα της σήμερα η Κλεισούρας) και πιο πάνω η Πτολεμαίων (το κομμάτι της σημερινής Ιουστινιανού από Βενιζέλου μέχρι Χαλκέων).
Αποκόμματα των εφημερίδων φτιάχνουν μικρογραφικές ψηφίδες από τα τελευταία χρόνια αυτής της γειτονιάς που η πυρκαγιά του 17 εξαφάνισε από τον χάρτη.
Από τον Σπύρο Αλευρόπουλο και την Μάρα Νικοπούλου
Τα όρια της Ρογός, με τους δύο βασικούς εσωτερικούς κάθετους δρόμους της.
Φωτογραφία από τις Μαγεμένες στην συλλογή του Pierre de Gigord.
Για την αρπαγή τους η λεπτομερης καταγραφή σπό πρωτότυπες πηγές στο βιβλίο του Άρη Παπάζογλου “Las Incantadas, Οι Μαγεμένες της Θεσσαλονίκη”.
Οι Μαγεμένες στην αυλή του σπιτιού
Λιθογραφία του 1762
πηγή: The Αntiqvities of Athens των
James Stuart, Nicholas Revett, William Newton
https://archive.org/details/antiqvitiesAthe3Stua
Λιθογραφία του 1762
πηγή: The Αntiqvities of Athens των
James Stuart, Nicholas Revett, William Newton
https://archive.org/details/antiqvitiesAthe3Stua
με λεπτομερή σχεδίαση των αγαλμάτων.
Γάμοι με ανοιχτές προσκλήσεις για συμμετοχή στην χαρά.
Ραντεβού στο σπίτι της νύφης να την συνοδεύσουμε στο σπίτι που θα γίνει ο γάμος.
Μικροαπάτες: Στο αρτοποιείο Μαμαλίνγκα βρέθηκαν 38 ψωμιά να ζυγίζουν 20 με 25 δράμια λιγότερο απ το κανονικό
JdS 14-11-1907
Σημαντική διαρροή νερού στους δρόμους της Ρογός. Διαπέρασε τοίχους και μπήκε στα υπόγεια σπιτιών και μαγαζιών.
JdS 8-8-1904
Αυτοκτονίες στη Ρογός. Ο Ισαάκ Κοέν κρασέμπορος και μια εβραία αυτοκτόνησαν πέφτοντας στα πηγάδια των σπιτιών τους. Αλλά και παραδίπλα στη συνοικία του Αγ. Νικολάου, ο Ααρών Μασαράνο κι αυτός στο πηγάδι. “Αυτή η πράξη απελπισίας προκλήθηκε εξαιτίας της φτώχειας”
Δουλειές στην Ρογός.
Ένας οφθαλμίατρος ο δρ. Μπλουμ και η δεσποινίς Ελβίρα Ασσαέλ που εγκαινίασε την επιχείρησή της με εσώρουχα. “...την συγχαίρουμε δημόσια...αξιοθαύμαστη φινέτσα και ιδιαίτερο γούστο....”
Και οι δύο στεγάζονται στο μέγαρο Μποτόν το οποίο, ό,τι απέμεινε δηλαδή, βλέπουμε στην επόμενη φωτογραφία.
Λήψη από τον μιναρέ του ΣουλεΙμάν.
Η οικία Μποτόν, έτσι όπως προσδιορίστηκε στην αφήγηση της Τζεντίλ Κοέν στην εφ, Μακεδονία το 1939 “Επάνω εις τον δρομάκον αυτόν και αντίκρυ του λουτρού έκειτο το σπίτι του Ρομπέν Μποτόν, πάππου του κυρίου Μποτόν που έχει το Ζενίθ. Όπισθεν της οικίας Μποτόν και διαγωνίως με αυτήν έκειτο η οικία του Λιάτση Αρδίττι με τις Ινκαντάδος” και λίγο παρακάτων σύμφωνα με την έρευνα των συγγραφέων: “το οικόπεδο 199/17 της κτηματογράφησης του 1918, το οποίο, σύμφωνα με τους κτηματολογικούς τίτλους, ανήκε το 1917 στους Ισακίνο, Ραμπίνο και Χαϊμ Μποτόν, οι οποίοι ήταν κληρονόμοι του Χαϊμ Μποτόν και του Ραμπίνο Ισαάκ Μποτόν.11 Οι δύο εξ αυτών ήταν πράγματι ιδιοκτήτες του ωρολογοποιείου Ζενίθ”.
πηγή: Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά & Ευάγγελος Χεκίμογλου “Η ακριβής θέση των Ενκαντάδας. Ταύτιση βάσει αρχειακών πηγών”
Μικροπυρκαγιές: στου Στρούμζα, στου Ουζιέλ, σ ένα μαγαζί της οδού Ειδώλων..
Ιδιωτικά ευχαριστήρια πυροπαθών σε ασφαλιστικές εταιρείες για γρήγορη αποζημίωση. Το σπίτι του Σολομών Στρούμζα όμως που είδαμε ότι κάηκε ήταν ανασφάλιστο
Πυρκαγιά στο σπίτι του Μωυσή Κοέν στην Ρογός. Τέσσερα σπίτια κι ένα μαγαζί κάηκαν. Δημιουργήθηκε χάος στους στενούς δρόμους, σ έναν λαβύρινθο όπου άλλοι φώναζαν κι άλλοι χτυπούσαν ηλικιωμένους. Αυτή η πυρκαγιά προκάλεσε κάποιους προβληματισμούς
Η Journal de Salonique μιλάει για την τελευταία πυρκαγιά στην Ρογός και τις σκηνές χάους που ακολούθησαν. Κάποιοι επωφελούνται και μπαίνουν στα σπίτια που καίγονται, σωστικά συνεργεία, πυροσβέστες, ασφαλιστικοί πράκτορες, ένα τεράστιο πλήθος περιέργων που φράζει όλους τους δρόμους και με τις φωνές τους δεν αφήνουν ν ακουστούν αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη από βοήθεια. Έρχεται και η αστυνομία, η οποία προσπαθώντας να βάλει τάξη επιτίθεται στο πλήθος και το χάος επιτείνεται. Στο μεταξύ οι κλέφτες αδειάζουν τα σπίτια ψύχραιμα, πολλαπλασιάζοντας το κακό. Η κατάσταση είναι απερίγραπτη. Ορισμένοι πραγματικοί εθελονές απομονώνονται και χάνονται μέσα στο πλήθος των περιέργων. Για την εφημερίδα η λύση είναι αυτονόητη. Απορρίπτει την ίδρυση νέου ειδικού σώματος πυροσβεστών, προκρίνει την αυστηρή αστυνόμευση της περιοχής, ώστε μόνον οι άμεσα σχετιζόμενοι με την πυρκαγιά να έχουν πρόσβαση.
Τυφοειδής πυρετός. 4 περιπτώσεις στην Ειδώλων σε σπίτια που υδρεύονται αποκλειστικά από τα πηγάδια
Χολερόβλητη η Ρογός φυσικά και τη χρονιά της μεγάλης επιδημίας με τα πάρα πολλά θύματα. Οι κάτοικοι δεν επιτρέπεται να βγουν από την πόλη
Μόλις 6 χρόνια μετά την πυρκαγιά η Μακεδονία αναρωτιέται: Πόσοι από τους συμπολίτες γνωρίζουν αυτόν τον δρόμο; Και συνεχίζει αφηγούμενη μια μικρή ερωτική ιστορία (μπορεί και επινοημένη) στο ν. 3 της οδού Ειδώλων