1939, παράσταση των Αγίων Παθών στη Ρουμανική Εμπορική Σχολή
Από τον Νίκανδρο Καστανίδη. Κάποια ζητήματα σε σχέση με το πού πρωτοεγκαταστάθηκε η Ρουμανική Σχολή και μια περιπλάνηση στον χώρο, στον χρόνο και στους ανθρώπους της περιοχής.
Ο Γιώργος Κωτσίδης θυμάται: “Θυμάμαι την δεκαετία του 60 το κτίριο σε πολύ κακή κατάσταση . Ήταν χτισμένο σε σχήμα Π έμπαινες μέσα από μια βαρειά σιδερένια πόρτα στην εσωτερική αυλή . Κάθε όροφος εσωτερικά περιμετρικά είχε φαρδύ μπαλκόνι περίπου 1-1,5 μ. και σε κάθε πόρτα έμενε και μιά οικογένεια . Κατοικούσαν μέσα πολλές φτωχές οικογένειες σε άθλιες συνθήκες, πιθανότατα προσφύγων. Έτυχε μιά φορά να μπω μέσα σε ένα δωμάτιο που έμενε μια τέτοια Ελληνική οικογένεια . Εμείς τουλάχιστον το ξέραμε σαν “Το Ρουμάνικο σχολείο” κι έτσι το θυμάμαι. Κάποια στιγμή κατεδαφίστηκε και στην θέση του έγινε εκκλησία τεραστίου μεγέθους για το οικόπεδο που υπήρχε , που δυστυχώς έπνιξε την περιοχή μαζί με τις πολυκατοικίες που ξεφύτρωσαν ταυτόχρονα και εξαφάνισαν κάθε ίχνος χώρου μια και οι πολύ στενοί ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι που απέμειναν δεν θύμιζαν την περιοχή με τις πολλές χωμάτινες αλάνες στις οποίες από το πρωί μέχρι το βράδυ αντηχούσαν χαρούμενες παιδικές φωνές μελλοντικών ποδοσφαιριστών ....Τα κοριτσάκια της γειτονιάς χρησιμοποιούσαν την εσωτερική αυλή του κτιρίου για παιχνίδι, κυρίως το κουτσό . Ο λόγος το πλακόστρωτο που υπήρχε μέσα και βόλευε στο παιχνίδι . Όλη η γύρω περιοχή ήταν χωμάτινες αλάνες μέχρι πιο πάνω στο ξύλινο γεφυράκι και το Δημοτικό Σχολείιο . Εκεί στην μεγάλη αλάνα ήταν και το ποδηλατάδικο του Μπάρμπα Θωμά . Όλα τα παιδιά των γύρω συνοικιών μέχρι και την Αγία Τριάδα έμαθαν ποδήλατο εκεί . Ο Δημήτρης ο συμμαθητής μας που μας άφησε πρόσφατα στο Α ´ Γυμνάσιο γιος του Μπάρμπα Θωμά ήταν ο ευτυχέστερος όλων γιατί μπορούσε να έχει το ποδήλατο όσο χρόνο ήθελε . Εμείς οι υπόλοιποι μαζεύαμε το λιγοστό χαρτζηλίκι μας για να νοικιάσουμε ποδήλατο για 15 λεπτά για μιά δραχμή και να κάνουμε το κομάτι μας στα κοριτσάκια της γειτονιάς, τρέχοντας σαν πύραυλοι στα χωματένια σοκάκια μέχρι την Σπάρτης κι Αετορράχης και πίσω στο Μπάρμπα Θωμά οδηγώντας πολλές φορές ημιδιαλυμένη από την κακή χρήση ποδήλατα . Καλή Ανάσταση σ όλους “.
Από την ιστοσελίδα: https://www.mpav.gr/el/products/121-fwtografies-mathhtwn--sxoleiwn--sxolikes-eortes?&start=48&fbclid=IwAR32E1K-3-61UooohXyChcjAwCnkCL7NQCNolUiC6Y1njeJatlrKO_c3Eb0 Αεροφωτογραφία του 1959, που αναρτήθηκε από τον κ. Βαγγέλη Καβάλα στην “Άγνωστη Θεσσαλονίκη” Το Ρουμάνικο Σχολείο στο βιβλίο του Βασίλη Κολώνα “Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών. Εικονογραφία της συνοικίας των εξοχών 1885 – 1912” Ίσως όμως η Σχολή στη Μιαούλη με Δελφών να μην είναι το πρώτο κτίσμα της. Την 1/11/1899 η Journal de Salonique το φέρει να ιδρύεται απέναντι από την εκκλησία του Αγ. Αθανασίου στο κτήριο του κ. Γκεράσιμο. Στις 25/11/1900 η ίδια εφημερίδα μιλάει πάλι για την Ρουμανική Εμπορική Σχολή και την προσδιορίζει σχεδόν απέναντι από το προξενείο της Αμερικής,ως πολύ μεγάλο κτήριο με δύο επιμέρους κτίσματα, το σχολείο καθεαυτό και το οικοτροφείο.