Η Κεντρική Αστική Σχολή (34ο-35ο Δημοτικά) Κων/νου Παλαιολόγου
Η Κεντρική Αστική Σχολή (που στέγασε, αργότερα, τα 34ο-35ο Δημοτικά σχολεία) στην Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, πριν το 1978. Φωτογραφίες της Σχολής που πάντα μας ξέφευγε στο σύνολό της.
Από τον Νίκανδρο Καστανίδη.
Ενταγμένο μέσα σ ένα δίκτυο αστικών σχολών στην πόλη μαζί με την Ιωαννίδειο Αστική Σχολή, την Αστική Σχολή της Ανάληψης και την Αστική Σχολή του Βαρδαρίου.
Πηγή φωτογραφιών: Οι φωτογραφίες και σχέδια προέρχονται από το ερευνητικό θέμα που είχε εκπονήσει ως φοιτήτρια η Θάλεια Μαντοπούλου, στα 1977 (οπότε υπήρχε ακόμα το σχολείο) με θέμα “Ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Παιονίδης” κατατεθειμένο στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη.
Για τον Παιονίδη υπάρχει και το άρθρο της κ. Μαντοπούλου “Ο αρχιτέκτων Ξενοφών Παιονίδης. Ένα σχεδίασμα για το έργο του” στο περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις 1 (1997) σελ. 114-131. και κατόπιν χρησιμοποιημένες στην διπλωματική Εργασία της Χριστίνας Ρούσσου: Αποκατάσταση 40ου Δημοτικού σχολείου, Ελληνική Αστική Σχολή, Δ. Ιωαννίδη Σιατιστέως , Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, Πολυτεχνική Σχολή, ΑΠΘ, 2014. Ακόμη ένα αφιέρωμα εδώ: https://archive.saloni.ca/978
Από την εργασία της Θάλειας Μαντοπούλου “Ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Παιονίδης”,1977, στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Από την εργασία της Θάλειας Μαντοπούλου “Ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Παιονίδης”,1977, στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Από την εργασία της Θάλειας Μαντοπούλου “Ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Παιονίδης”,1977, στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Από την εργασία της Θάλειας Μαντοπούλου “Ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Παιονίδης”,1977, στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Μια ακόμη φωτογραφία του κτιρίου της Κεντρικής Αστικής Σχολής Θεσσαλονίκης, κάπως διαφοροποιημένη σε σχέση με την αρχική (όσον αφορά το αέτωμα της σκεπής). Πιθανότατα αυτή η φωτογραφία να είναι νεότερη και η αλλαγή να οφείλεται στο σεισμό του 1978. [Από το βιβλίο “Τα σχολεία της Θεσσαλονίκης”, του Κ. Τομανά, 1997, σελ. 31] Σε αεροφωτογραφία μετά την φωτιά του 17, Αριστερά σημειωμένο πάνω στον χαρτη. Ένα κομματάκι του πατούσε στην σημερινή Ιασωνίδου λίγο πάνω από την οδό Μόδη. Χτισμένο σχεδόν παράλληλα με την Οικοκυρική σχολή στην Εγνατία. Η δομή του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, μέχρι το 1913-17, ήταν Δημοτικό-Ελληνικό σχολείο-Γυμνάσιο. Μια πρώτη νύξη για Αστικό σχολείο, αντί για Ελληνικό σχολείο, διατυπώθηκε από την επιτροπή σύνταξης νομοσχεδίου για την εκπαίδευση του υπουργού παιδείας Γ. Μιλήσης, το 1877. Κατατέθηκε στη Βουλή από τον ίδιο τον Μιλήση με την αφορμή της κατάθεσης αντίστοιχου νομοσχεδίου από τον διάδοχό του υπουργό παιδείας, Θ. Δελιγιάννη, την ίδια χρονιά, αλλά δεν συζητήθηκαν. Ο όρος Αστικά σχολεία προτάθηκε στο πολύκροτο νομοσχέδιο για την παιδεία, Τσιριμώκου-Γληνού, το 1913, το οποίο δεν καρποφόρησε. Ωστόσο, θεσπίστηκαν, με Βασιλικό διάταγμα του 1914, τα Αστικά σχολεία Θηλέων. Στο σχολικό σύστημα του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολής, που ήταν με την έγκριση της Οθωμανικής εξουσίας και εφαρμόζονταν στα Ελληνικά σχολεία της Οθωμανικής επικράτειας, ο όρος Αστικά σχολεία εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1880, όπως π.χ. στην Κωνσταντινούπολή, στη Θεσσαλονίκη στη Σμύρνη και σ’ άλλα κέντρα του υπόδουλου Ελληνισμού. Στη Θεσσαλονίκη, ειδικότερα, μια πρώτη αναφορά στον όρο αυτό επισημάνθηκε το 1893, στη Λογοδοσία της Εφορίας του Παρθεναγωγείου και φαίνεται, από τα μητρώα των μαθητριών, ότι υπήρχε σε λειτουργία η Αστική Σχολή Θηλέων από το ακαδημαϊκό έτος 1891-2. Μια πιθανή εξήγηση αυτής της διαφοροποίησης του Οικουμενικού Πατριαρχείου από το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα του 19ου αιώνα είναι ότι δεν θα μπορούσε να ζητηθεί η έγκριση από τις Οθωμανικές αρχές η λειτουργία μειονοτικών σχολείων με τίτλο: Ελληνικά σχολεία. Φαίνεται ότι το θέμα δεν έχει μελετηθεί από τους ιστορικούς της Ελληνικής εκπαίδευσης.