1954, Φοιτητικό Κέντρο του ΑΠΘ στην Κάτω Τούμπα

Μια ξεκάρφωτη πανεπιστημιακή μονάδα; Από τον Νίκανδρο Καστανίδη.

Η Επιτροπή του Ελληνικού Κέντρου Εξυπηρετήσεως Πανεπιστημίων , “με τη βοήθεια του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Ν. Μουταλάσκη και δωρεών από το εξωτερικό, οικοδόμησε, το 1954, κοντά στο συνοικισμό Κάτω Τούμπας Θεσσαλονίκης, μια μονώροφη οικοδομή, όπου στέγασε το Φοιτητικό Κέντρο του. Το Κέντρο αυτό αποτελεί το πρότυπο φοιτητικό εντευκτήριο με βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο κλπ., όπου εκδηλώνεται κάθε εξωακαδημαϊκή δραστηριότητα της περιοχής. Εκεί οργανώνονται συχνά διαλέξεις με ομιλητές φοιτητές, ποιητικές βραδιές, εκθέσεις φωτογραφιών, χοροί, διαγωνισμοί σκακιού κλπ.” [Β. Δ. Κυριαζόπουλου: Τα πενήντα χρόνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ΑΠΘ, 1976, σελ. 198]

Που βρίσκεται ή που βρισκόταν;; Η φοιτητική αυτή μέριμνα εξυπηρετούσε κάποια φοιτητική αναγκαιότητα;; ή κάποιες αλλότριες σκοπιμότητες;;

Η τοποθεσία αυτής της “μονώροφης οικοδομής” είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστεί, γιατί δεν γίνεται καμία σχετική μνεία στα δημόσια κείμενα του ΑΠΘ, εκτός απ’ αυτήν του Κυριαζόπουλου. Μετά από πολύ ψάξιμο και αρκετή τύχη, εντοπίστηκε στην οδό Σινιόσογλου 22, δίπλα στη διασταύρωση Μ. Μπότσαρη και Σινιόσογλου, πάνω από την Παπαναστασίου. Τώρα το κτίσμα αυτό ανήκει στο Δήμο Θεσσαλονίκης, λειτουργεί ως Πολιτισμικό Κέντρο και ονομάζεται “Νεανικό Σταυροδρόμι”.

Είναι πολύ απόμακρη η συγκεκριμένη τοποθεσία από το τότε επίκεντρο της φοιτητικής ζωής, που ήταν, κατά κύριο λόγο, το παλιό κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής και η Φοιτητική Λέσχη (στη γωνία Εθνικής Αμύνης με Δημ. Μαργαρίτη). Άρα η επισκεψιμότητά του θα ήταν μόνο από κάποιους ελάχιστους φοιτητές που έμεναν στη γύρω περιοχή. Από την άλλη μεριά, είναι πολύ θολές ή απρόσιτες οι λειτουργικές ευχέρειες των φοιτητικών συλλόγων για να οργανώσουν εκδηλώσεις, εκτός φυσικά από τους ημέτερους. Αλλά για τους ημέτερους κάτι τέτοιο θα ήταν άχρηστο, γιατί αυτοί όποτε ήθελαν, μπορούσαν να έχουν πιο δημοφιλείς και πιο προσιτούς πανεπιστημιακούς χώρους. Διαφαίνεται, δηλαδή, ότι κάποιες άλλες σκοπιμότητες εξυπηρετούσε αυτό το “Φοιτητικό Κέντρο”.

[Β. Δ. Κυριαζόπουλου: Τα πενήντα χρόνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ΑΠΘ, 1976, σελ. 199] [Β. Δ. Κυριαζόπουλου: Τα πενήντα χρόνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ΑΠΘ, 1976, σελ. 200]

Από τον Dimitri Lyras: Στο συγκεκριμένο ίδρυμα ΠΙΕΠ πέρασα σχεδόν όλη μου την φοιτητική ζωή από 1968 μέχρι το 1972. Σύχναζα και μετά, αλλά αραιά, μέχρι το 1975. > Υπήρχε μία μεγάλη αίθουσα – αναγνωστήριο μπαίνοντας αριστερά, μετά το γραφείο διοίκησης, και δεξιά μπαίνοντας υπήρχε ένα μικρό καθιστικό και μετά μία αίθουσα διαλειμμάτων με τραπέζια καρέκλες και πιάνο. Στο υπόγειο υπήρχε ένα μικρό χημείο, αλλά δεν ήταν προσβάσιμο και η κατοικία μίας κυρίας που καθάριζε το οίκημα. > Όντως το κτίριο ανηγέρθη από το WUS και ήταν το μοναδικό στα Βαλκάνια. Μία πρώτη γεύση της λογικής των ΜΚΟ της εποχής. Πάντως ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν “εκδηλώσεις” που θα υποδήλωναν προσπάθεια επηρεασμού πρός κάποια κατεύθυνση. > Αντιθέτως οι φοιτητές που συχνάζαμε εκεί, κυρίως μαθητές του Λυκείου Τούμπας, ήταν στο σύνολο τους ριζοσπαστικοποιημένοι και όσο ο χρόνος κυλούσε τόσο περισσότερο φούντωνε γενικά η αντίθεση πρός το καθεστώς. > Κατά το 1973 εμφανίστηκαν μερικοί “φοιτητές” για να διαβάσουν αλλά ήταν πολύ φανερό περι τίνος επρόκειτο και καθορίστηκε κοινή γραμμή να μην τους μιλάει κανένας, ούτε καλημέρα. Έφυγαν μετά από λίγο. > Περισσότερες πληροφορίες και ουσιαστικές μπορεί να δώσει ο καθηγητής Νομικής και Πρόεδρος του WUS για μεγάλη περίοδο, Παναγιώτης Λαδάς. > Αυτά τα λίγα από τις αμέτρητες καλές αναμνήσεις της εποχής.