1958 Συζήτηση για το αν πρέπει να διατηρηθεί το Μπέη Χαμάμ
1958: Σχεδόν 30 χρόνια μετά τον πόλεμο για τα λουτρά της Αγ. Σοφίας, το θέμα διατήρησης ή μη των χαμάμ επανέρχεται, αυτή τη φορά για το Μπέη Χαμάμ στην Εγνατία, με αφορμή την ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου.
Από την Μάρα Νικοπούλου.
Για τα λουτρά της Αγ. Σοφίας εδώ:
https://archive.saloni.ca/522
Η συζήτηση έχει ξεκινήσει από καιρό, αλλά τον Νοέμβριο του ‘58, διάφοροι φορείς (Δικηγορικός σύλλογος, εμποροβιομηχανικό επιμελητήριο, βιοτεχνικό επιμελητήριο, συμβολαιογράφοι, Ένωση συντακτών κ.λπ) στέλνουν τηλεγραφήματα προκειμένου να επιτραπεί η κατεδάφιση των λουτρών ώστε να προχωρήσει η ανέγερση των δικαστηρίων.
Από μια σειρά φωτογραφιών που είχε βγάλει τότε ο αρχιτέκτονας Γ. Παπαθεοδώρου επιθυμώντας να λάβει μέρος στον διαγωνισμό, και αναρτήθηκαν από τον γιο του, κ. Φαίδωνα Παπαθεοδώρου, στις ΠΦΘ.
Οι επιστολές υπέρ και κατά των λουτρών συνεχίζονται και είναι εμφανές ότι στα επιχειρήματα μεγάλο ρόλο παίζει ο όρος «τουρκικά». Στην επιστολή της 12ης Δεκ 1958, ένας αναγνώστης κάνει μια ντρίμπλα και προτείνει να τα αποκαλούμε «βυζαντινά». 🙂
Τέλη δεκαετίας του '50, από δημοπρασία.
H κυβέρνηση στέλνει τη μπάλα στην... αρχιτεκτονική μελέτη: «Ναι μεν, καλό θα ήταν να διατηρηθούν, αλλά αν κερδίσει σχέδιο που δεν επιτρέπει τη διατήρησή τους, θα κατεδαφιστούν».
1958, από τη σειρά φωτό του Γ. Παπαθεοδώρου.
H συζήτηση συνεχίζεται και κάθε τόσο ο υπουργός απαντάει στην Μακεδονία. Ενδεικτικά δύο από τις απαντήσεις του.
Η βόρεια πλευρά των λουτρών την δεκαετία του ’50 σε φωτό από δημοπρασία.
To θέμα φτάνει (ξανά) και στη Βουλή, τον Σεπτέμβριο του ’59.
Ενώ τον Νοέμβριο 1959 ανακοινώνεται ότι θα εξεταστούν έξι από τις αρχιτεκτονικές μελέτες που κατατέθηκαν.
Όποια και να ήταν η μελέτη που προκρίθηκε, ο τέως έβαλε τον θεμέλιο λίθο στον χώρο, στις 27 Οκτωβρίου 1962, μία μέρα πριν παρελάσει μπροστά στα όρθια ακόμα λουτρά. Το έργο βέβαια δεν προχώρησε καθώς το φτυάρι έπεσε πάνω στην Ρωμαϊκή Αγορά. Κι εδώ υπήρξε ο σχετικός πόλεμος με την αρχαιολογική, έλειπε όμως το επιχείρημα περί «τουρκικών».
Η γκρίνια για την αρχαιολογική υπηρεσία εννοείται ότι καλά κρατεί και σήμερα κατά πώς βολεύει την κάθε πλευρά. Άλλοτε γιατί «χάλασαν» την πλ. Διοικητηρίου (όπου ξεχνάμε την αρχαιολατρεία μας), άλλοτε γιατί δεν αναδεικνύουν το “Σεράπειο” (όπου την ξαναθυμόμαστε), άλλοτε γιατί «φταίνε» που αργεί το μετρό (όπου ξεχνάμε και την βυζαντινολατρεία μας)... Στην περίπτωση του Μπέη Χαμάμ, το θέμα συνήθως αφορά το πόσο συχνά είναι επισκέψιμα. Τη θέα τους από ψηλά πάντως μπορούμε πια να τη θαυμάζουμε από το καφέ που λειτουργεί στο κτίριο στα ανατολικά του (εδώ σε φωτογραφία του ’58, επίσης του Γ. Παπαθεοδώρου).