Τα πρώτα σπίτια στον Άγιο Παύλο

Από τον Σπύρο Αλευρόπουλο. Μετά τα εγκαίνια του Δημοτικού/Πολιτικού Νοσοκομείου 1/9/1904 και πριν τον Δεκέμβριο του 1912 εμφανίζονται δυο αρκετά ογκώδη κτίσματα, που ξεχωρίζουν από μακριά, δυτικά από τον χείμαρρο του Αγ. Παύλου. Το ένα φαίνεται να είναι κατοικία, το άλλο είναι λιγότερο σαφές ως προς την χρήση του.

Η περιοχή πριν την ανέγερση των σπιτιών σε φωτογράφιση Zepdji. Δεν υπάρχει τίποτα δίπλα στο Τριγώνιο, ίσως κάποια καλυβάκια τοποθετημένα εδώ κι εκεί πάνω στο ανάγλυφο που σχηματίστηκε δίπλα στα τείχη από τον χείμαρρο Από πιο κοντά οι εντυπωσιακές πτυχώσεις του εδάφους και τα μονοπάτια επάνω τους. Μετά την ανέγερση του Νοσοκομείου (1/9/1904), από το τοπίο απουσιάζουν τα κτίσματα. Οι περιφράξεις των οικοπέδων. Αριστερά εκεί που τέλειωνε το Δημοτικό Νοσοκομείο μαζί με τα παραρτήματά του. Ο κόσμος είναι μέσα στο οικόπεδο που υποθέτουμε ότι πρόκειται για ιδιοκτησία της ελληνικής κοινότητας, εκεί όπου το αγίασμα του Αγ. Παύλου και σήμερα η μεγάλη εκκλησία. Σε φωτογράφιση του Auguste Leon 14/5/1913 πάλι τα περιφραγμένα οικόπεδα. Με αυτά τα 2 σπίτια αρχίζει ο συνοικισμός του Αγ. Παύλου. Θα παρακολουθήσουμε την τύχη τους. Πρώτα αυτό το αμέσως δίπλα στα τείχη. 24/5/1913 σε λήψη του Auguste Leon Εδώ πάλι, μαζί με άλλα σπίτια από την άλλη μεριά του χειμάρρου, που πρέπει να εμφανίστηκαν περίπου την ίδια περίοδο. Κι εδώ μαζί με τα άλλα σπίτια από την άλλη πλευρά του χειμάρρου

Δεκέμβριος του 1912, ο Βούλγαρος στρατηγός Γκεόργκη Στογιάνοβ Τοντόροβ, διοικητής της 7ης Μεραρχίας Πεζικού Ρίλα, στην περιοχή του Αγ. Παύλου. Μεσοπόλεμος Κατά την κατοχή το τοπίο έχει μεταμορφωθεί Εδώ σε μια αεροφωτογραφία του 1916, και τα δύο πάνω από το νοσοκομείο. Ακολουθούν διάφορες λήψεις του σπιτιού με το κόκκινο βέλος που ήταν πιο κοντά στην κοίτη του χειμάρρου. Και από κοντά. Δύο μεσοπολεμικές με το σπίτι ακόμη στη θέση του. Και αυτή μεσοπολεμική και νόμιζα ότι ήταν η τελευταία στην οποία το έβλεπα. Αρχές όμως του 1960 το σπίτι αναγνωρίζεται παρ όλες τις μικροαλλαγές. Με το κόκκινο βέλος στο κέντρο της φωτογραφίας. Λίγο δυτικότερα από την παλιά εκκλησία του Αγ. Παύλου. Ως προς τη θέση τους σήμερα, η αεροφωτογραφία σε συνδυασμό με το Google earth δείχνει ακριβώς πού ήταν.