Η Βογατσικού λίγο πριν και λίγο μετά την πυρκαγιά
Η Βογατσικού λίγο πριν και λίγο μετά την πυρκαγιά του 1917 Από τον Νίκανδρο Καστανίδη. Τα φοβερά χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο δρόμος που σήμερα είναι η Βογατσικού οι Τούρκοι τον έλεγαν Ντικιλί Τας, δηλ. ο δρόμος της Μπηγμένης Πέτρας. Τι βαρεμένοι!! Δεν υπήρχε κανένας μεγαλομουφτής τους ή κανένας αδίσταχτος Μπέης τους για να δώσουν το όνομά του στο δρόμο;; Ας το ξεπεράσουμε. Μετά από χρόνια και καιρούς η Θεσσαλονίκη ελευθερώθηκε, το 1912, τότε η ήρθε το “αυτονόητο”: βασιλιάδες, πρίγκιπες και δεσποτάδες έδωσαν τη δική τους λάμψη στους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Έτσι η “Μπηγμένη Πέτρα” μετονομάστηκε σε “Βασιλέως Νικολάου”. Τώρα, αν ρωτήσετε ποιο Βασιλιά Νικόλαο χρησιμοποίησαν στη συγκεκριμένη ονοματοθεσία, τότε μάλλον θα μείνετε με το ερώτημα. Ο δρόμος, λοιπόν, Βασιλέως Νικολάου, που ήταν δίπλα στο μητροπολιτικό μέγαρο, είχε μια ιδιορρυθμία, λόγω οθωμανικής ρυμοτομίας. Σταματούσε απότομα, λίγο πριν καταλήξει στην παραλία. Πιθανόν να υπήρχε κάποια δίοδος που ξετρύπωνε ανάμεσα από τα δυο όμοια, πανόμοια, τριώροφα της παραλίας. Ευτυχώς μετά την πυρκαγιά του 1917, ο ευλογημένος Ερνέστος τον ανασχεδίασε και τον έκανε να αρχίζει από την παραλία, αλλά τον κόντυνε δραστικά για να κάνει τις διαγώνιες του. Τι κόλλημα που είχε κι αυτός με τους αντιπαράλληλους δρόμους, δηλ. τις λοξοδρομίες. Η αλλαγή της ρυμοτομίας του συγκεκριμένου δρόμου και η διαμόρφωση της νέας του κατάστασης είναι ένα ενδιαφέρον στοιχείο της εικονογραφημένης ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Πότε πρωτοδόθηκε η ονομασία Βογατσικού στον εν λόγω δρόμο, δεν είναι γνωστό. Πιθανότατα τη δεκαετία του 1920, γιατί από τον Απρίλιο του 1926 η διεύθυνση της Νέας Αλήθειας έγινε Μητροπόλεως-Βογατσικού 48, από Στοά Αγίου Μηνά που ήταν πριν.
Αεροφωτογραφία που φαίνεται η Βασιλέως Νικολάου, του 1916
Η περιοχή της Μητρόπολης το 1916. Έτσι ήταν και πριν το 1912.
Το τμήμα της παραλίας που αντιστοιχούσε στην περιοχή της Μητρόπολης, γύρω στο 1900
Η Βασιλέως Νικολάου αμέσως μετά την πυρκαγιά του 1917
Το “ίχνος” της οδού Βασιλέως Νικολάου στην παραλία αμέσως μετά την πυρκαγιά του 1917
Η Βασιλέως Νικολάου στο ύψος της σημερινής Προξένου Κορομηλά, λίγο μετά την πυρκαγιά του 1917
Ρυμοτομικός χάρτης της Θεσσαλονίκης του 1919, που ακολουθεί την παλιά ρυμοτομία και φαίνεται η Βασιλέως Νικολάου
Η Βασιλέως Νικολάου στο ύψος της Βουλγαροκτόνου (σημ. Προξένου Κορομηλά), το 1919
[Από τη συλλογή του Πανεπιστημίου Villanova, που υπέδειξε ο κ. Β. Σεραφίδης στις ΠΦΘ, στις 10-10-2018]
Μια ακόμη φωτογραφία του 1920 περίπου, αρκετά χαρακτηριστική της εξέλιξης, τότε, του συγκεκριμένου δρόμου.
Η Βασιλέως Νικολάου, γύρω στο 1925