Ο Ευριπίδης Μπακιρτζής κι ο ΕΛΑΣ στη Θεσσαλονίκη το 1944-45

Ο Ευριπίδης Μπακιρτζής (1895-1947) στη Θεσσαλονίκη το 1944-45 Από τον Νίκανδρο Καστανίδη Στις 30 Οκτωβρίου 1944, τμήματα του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τους Ευριπίδη Μπακιρτζή και Μάρκο Βαφειάδη εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη ως απελευθερωτές της από τη ναζιστική κατοχή. Το πρωί της ημέρας αυτής, η διοίκηση των ανταρτικών τμημάτων είχε εγκατασταθεί στη βίλα Μοσκώφ στην Άνω Πόλη. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 26 Οκτωβρίου οι στρατιωτικές ομάδες του ΕΛΑΣ είχαν καταλάβει περιφερειακές συνοικίες της πόλης. Ο Ευριπίδης Μπακιρτζής γεννήθηκε στις Σέρρες. Ο πατέρας του, Χρίστος, ήταν γραμματέας του Ελληνικού Προξενείου στις Σέρρες την Οθωμανική περίοδο και η μητέρα του, Ευθαλία, ήταν δασκάλα από τη γνωστή οικογένεια Ζάκα των Γρεβενών. Ολοκλήρωσε τη Σχολή Ευελπίδων, συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους και το 1919 πήγε με υποτροφία στη Γαλλία όπου παρακολούθησε την Ανωτέρα Σχολή Πολέμου. Πολέμησε στο Μικρασιατικό Μέτωπο και στη συνέχεια αναμίχθηκε σε διάφορα στρατιωτικά κινήματα με γνώμονα τη διατήρηση της Δημοκρατίας στη χώρα, όπου δύο φορές καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά δεν εκτελέστηκε, κι αποτάχθηκε από το στρατό δύο φορές. Το 1935 εξορίστηκε, εκτός των άλλων, στον Άγιο Ευστράτιο και στα Αντικύθηρα. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940, ο Μπακιρτζής παρουσιάστηκε στο Στρατολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης για να ενταχθεί στο στρατό με το βαθμό του απλού στρατιώτη, κάτι που όμως δεν έγινε δεκτό από τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά. Την περίοδο της κατοχής εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση και έγινε διοικητής της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ. Όταν ιδρύθηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), στις 10 Μαρτίου του 1944, ανέλαβε προσωρινός της πρόεδρος (πρωθυπουργός). Στις 18 Απριλίου του ίδιου έτους, παραχώρησε τη θέση του στον Αλέξανδρο Σβώλο και ο ίδιος ανέλαβε αντιπρόεδρος και γραμματέας Επισιτισμού μέχρι τη διάλυση της ΠΕΕΑ στις 2 Σεπτεμβρίου 1944. Το Σεπτέμβριο του 1946, ο Μπακιρτζής συνελήφθη ως αριστερός μαζί με άλλα ηγετικά στελέχη του ΕΛΑΣ και εξορίστηκε στον Άγιο Κήρυκο της Ικαρίας και στη συνέχεια στους Φούρνους Ικαρίας., όπου στις 9 Μαΐου 1947 τον “αυτοκτόνησαν” χωρίς προσχήματα. Ο Ε. Μπακιρτζής εισέρχεται στην Αγία Σοφία για να παραστεί στη δοξολογία για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ναζιστικό εφιάλτη. Στη δοξολογία αυτή χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Τυρολόης Χρυσόστομος. Ο ερχομός του Ε. Μπακιρτζή στη Θεσσαλονίκη, το φθινόπωρο του 1944. Ο Ε, Μπακιρτζής σε πορεία στην μόλις απελευθερωθείσα Θεσσαλονίκη, τον Οκτώβριο του 1944 Στην Βεροια, μπροστά στα παλιά Δικαστηρια

Η είδηση της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ στην εφημερίδα “Απελευθερωτής”, στις 31-10-1944 Ο Ε. Μπακιρτζής με τον Μ. Βαφειάδη στον εορτασμό της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης στις 2-11-1944 Ο Ε. Μπακιρτζής με τον Μ. Βαφειάδη και τον Κ. Παπαδόγιαννη στην έδρα Διοίκησης της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας στη Βέροια Ο Ε. Μπακιρτζής με την αδελφή του Μαρίκα, τον γαμπρό του γιατρό Αλέξανδρο Δημητριάδη και τις ανιψιές του Κλειώ και Λιλίκα, το 1945, στην ταράτσα της πολυκατοικίας του Αλ. Δημητριάδη στη γωνία Κούσκουρα με Τσιμισκή (η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα) Ο Ε. Μπακιρτζής με τις ανιψιές του Κλειώ και Λιλίκα, το 1945, στην ίδια ταράτσα 30 Οκτώβρη 1944: Ο Ευρ. Μπακιρτζής επικεφαλής της ΧΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ που μπαίνει στην Θεσσαλονίκη Η προτομή του Ε. Μπακιρτζή στις Σέρρες