Saloni.ca Archive

Σχετικά με τον καπνέμπορα (ή τους καπνέμπορους) Βοϊβόδα και το κτίριο της Λεωφ. Νίκης 45.

Εκεί στεγάστηκε για πρώτη φορά η Βιομηχανική Σχολή Θεσσαλονίκης, το 1958, αλλά υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το ποιος ήταν ο ιδιοκτήτης του, ποιος ο αρχιτέκτονας που έκανε τα σχέδια, πότε κτίστηκε και για ποια χρήση.

Η μόνη σχετική αναφορά, που είναι διαθέσιμη, προέρχεται από το βιβλίο “Η Θεσσαλονίκη μέσα από το φακό του Γιώργου Λυκίδη” που επιμελήθηκε ο Γ. Μέγας κι ο Ν. Χόρμπος, όπου σημειώνεται ότι το τριώροφο αυτό μέγαρο ήταν του καπνέμπορα Βοϊβόδα. Το θέμα περιπλέκεται γιατί δεν υπάρχουν βιογραφικά στοιχεία για τον εν λόγω καπνέμπορα.

Από μια πρώτη προσπάθεια σχετικής ανίχνευσης προέκυψε ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο Βοϊβόδα που δραστηριοποιήθηκαν με το καπνεμπόριο. Ένας ήταν ο Σταμάτης Βοϊβόδας ο οποίος ήταν εξάδελφος του Ιωάννη Αχ. Βαρσαμή, γνωστός επιχειρηματίας της Θεσσαλονίκης. οι οποίοι συνεργάστηκαν στο εμπόριο καπνών, γύρω στο 1938. Υπάρχει, όμως, κι ο Στυλιανός Βοϊβόδας ο οποίος συνεργάστηκε με τους Μοσκώφ σε εταιρεία καπνεμπορίου, γύρω στο 1939. Αυτές οι πληροφορίες προέρχονται από το βιβλίο “Ιστορία της Επιχειρηματικότητας στη Θεσσαλονίκη” (τόμ. Γ’) της Ευφρ. Ρούπα και του Ε. Χεκίμογλου. Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία διευκρίνιση για το αν οι δύο Βοϊβόδα ήταν συγγενείς, ούτε επί πλέον βιογραφικά στοιχεία. Αν ανατρέξει κανείς στην εφημερίδα Μακεδονία, θα διαπιστώσει ότι ο Στ. Βοϊβόδας ήταν αρκετά δραστήριος με το εμπόριο καπνών της Κατερίνης, πριν και μετά το 1940.

Βρέθηκε (με τη βοήθεια του κ. Γιώργου Κωτσίδη και του κ. Δημήτρη Κωτσίδη) ότι στους τηλεφωνικούς καταλόγους του 1939 και 1948 ο Στ. Βοϊβόδας είχε τηλέφωνο στο σπίτι του, που ήταν στη Λεωφ. Νίκης 45, δηλ. στο κτίριο που προκάλεσε αυτό το ενδιαφέρον. Ωστόσο, μένει ερωτηματικό για το αν πρόκειται για τον Σταμάτη ή τον Στυλιανό Βοϊβόδα. Το τελευταίο που βρέθηκε είναι ότι υπήρχε καπναποθήκη Βοϊβόδα στη γωνία Φράγκων με Ορφανίδου. Χρειάζονται αρκετά ακόμη στοιχεία σχετικά με τους Βοϊβόδα για να έχουμε μια επαρκή εικόνα γι’ αυτούς και το κτίριο στη Λεωφ. Νίκης 45 . Αυτή η προσέγγιση είναι μια αρχή.

Ένα ερώτημα που μπορεί να διατυπωθεί είναι το εξής: μήπως το κτίριο της Λεωφ. Νίκης 45 ήταν για να λειτουργήσει ή και να λειτούργησε αρχικά ως καπναποθήκη;; Κι αυτό γιατί έχει τέτοια μορφολογία, παρά για κτίριο κατοικίας ή κατοικιών

Από τον Νίκανδρο Καστανίδη.

Το κτίριο της Λεωφ. Νίκης 45, τη δεκαετία του 1960 Τα κτίρια στην παραλία μεταξύ Βογατσικού και Μητροπολίτου Ιωσήφ, την περίοδο της κατοχής. Στη μέση επισημαίνεται το κτίριο της Λεωφ. Νίκης 45 Ο Ιωάννης Ax. Βαρσαμής, η σύζυγός του Δωροθέα κι ο Σταμάτης Βοϊβόδας

[Από το βιβλίο “Ιστορία της Επιχειρηματικότητας στη Θεσσαλονίκη” (τόμ. Γ’) της Ευφρ. Ρούπα και του Ε. Χεκίμογλου, (Θεσσαλονίκη, 2004), σελ. 79]

Η καπναποθήκη Βοϊβόδα στην οδό Φράγκων

[Από την εργασία “H Αρχιτεκτονική των καπνοθηκών στην Ελλάδα” των Κουρτίνα, Μ. Παύλου, Ε., Παν. Βόλου, 2008, σελ. 50] Νομίζω το θέμα τακτοποιείται με την εξής δημοσίευση:

Μάλλον υπάρχει μια σύγχυση για το που ήταν αρχικά η Βιομηχανική Σχολή, δηλ. η Ανωτέρα (κι αργότερα Ανωτάτη) Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών. Να σημειώσω ότι τα γραφεία της Βιομηχανική Σχολής το 1957 και 1958 ήταν στη Φραγκλίνου Ρούσβελτ (δηλ. Μητροπόλεως) 21. Και μια ακόμη επιβεβαίωση της διεύθυνσης Λεωφ. Νίκης 45 για τη Βιομηχανική Σχολή του 1958.