Εισαγωγή στο αφιέρωμά μας στον Joseph Pigassou στην Θεσσαλονίκη
Όσο υπηρετούσε στη Θεσσαλονίκη κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο γάλλος γιατρός Ζοζέφ Πιγκασού [Joseph Pigassou, 1878-1961] τράβηξε πάνω από 217 φωτογραφίες. Οι περισσότερες δεν είχαν εκτυπωθεί ποτέ και ανακαλύφθηκαν πριν μερικά χρόνια σ’ ένα μπαούλο από τον εγγονό του, Bernard Maurice, που άρχισε να τις αναρτά στις ΠΦΘ. Τις συζητούσαμε, προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε τα σημεία λήψης, και κάθε φωτογραφία μάς έφερνε πιο κοντά στην εικόνα αλλά και την ατμόσφαιρα της πόλης έναν αιώνα πριν. Τελικά, 73 από τις φωτογραφίες παρουσιάστηκαν στην έκθεση «Ιστορίες του δρόμου. Θεσσαλονίκη 1916, στα βήματα του Πιγκασού» την άνοιξη του 2016.
Προκειμένου να υπάρχουν όσο το δυνατόν πιο οργανωμένες και προσβάσιμες, η ΘΧΠ προχωράει στην δημιουργία ενός χάρτη-αφιέρωμα στον Joseph Pigassou στην Θεσσαλονίκη με τον (διορθωμένο, όπου χρειάστηκε) εντοπισμό τους ή την απλή παράθεση για όσες από αυτές δεν έχουν τοποθετηθεί. Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται χωρίς καμία επεξεργασία, εκτός από το logo αναφοράς.
Για μια πληρέστερη εικόνα, ο χάρτης θα συμπεριλάβει –με διαφορετική σήμανση– και φωτογραφίες από την Συλλογή του Πωλ Αλμπαρέλ [ Paul Albarel, 1873-1929]. Ο Πιγκασού γνωρίστηκε με τον επίσης γιατρό και συντοπίτη του Πωλ Αλμπαρέλ στη Θεσσαλονίκη. Έγιναν φίλοι, αργότερα συγγενείς εξ αγχιστείας, και οι δύο οικογένειες συνέχισαν να βλέπονται μετά τον πόλεμο. O Αλμπαρέλ δεν φωτογράφιζε ο ίδιος. Δημιούργησε όμως μια συλλογή φωτογραφιών της πόλης από εξορμήσεις που έκανε με τον Πιγκασού ή/και άλλους. Κάποιες από αυτές είναι σίγουρα εκτυπώσεις φωτογραφιών του Πιγκασού καθώς τα πρωτότυπα αρνητικά ή γυάλινες πλάκες τους βρέθηκαν στο ίδιο μπαούλο. Για κάποιες άλλες, δεν βρέθηκαν τα πρωτότυπα. Τα θέματά τους, όμως, αλλά κυρίως το «βλέμμα» τους μάς οδηγούν στην πολύ βάσιμη υπόθεση ότι είναι τραβηγμένες από τον Πιγκασού. Η συλλογή Αλμπαρέλ και τα πρωτότυπα φιλμ και πλάκες των φωτογραφιών του Πιγκασού βρίσκονται πια στην Médiathèque du Grand Narbonne, τόπου καταγωγής και των δύο.
Φωτογραφίες από άλλα μέρη που επισκέφτηκε ή έζησε αλλά και όλες οι πληροφορίες για τη ζωή και το πολυσχιδές έργο του Ζοζέφ Πιγκασού (που εκτός από φωτογράφος, υπήρξε ζωγράφος, μελετητής της αρχαίας ελληνικής και λατινικής γραμματείας και μεταφραστής) βρίσκονται στο https://joseph-pigassou.blog4ever.com/
Bernard Maurice + “Θεσσαλονίκη Χαμένη Πόλη”