H οδός Πέλοπος, ένα δρομάκι σε σχήμα Γ κοντά στον Αγ. Δημήτριο, που καλύπτει όλα κι όλα το πολύ 100 μέτρα, έτυχε να αποτυπωθεί περισσότερο και από κάποιους μεγάλους δρόμους της περιοχής.
Συμμάζεμα για να συμπληρωθεί κι αυτό το κομμάτι του χάρτη
Από την Μάρα Νικοπούλου
Facebook:
https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/1054320005057632
Στη δυτική της γωνία με την Αγ. Δημητρίου, βρισκόταν το σπίτι με το χαρακτηριστικό γωνιακό σαχνισί και τα καφάσια. Το βλέπουμε το 1915 σε φωτογραφία του Gaston Cherau, και τον χειμώνα του 1916-17 σε ζουμ φωτογραφίας του Joseph Pigassou.
Την απέναντι γωνία και την εικόνα της Αγ. Δημητρίου προς τα ανατολικά τη βλέπουμε στην γνωστή επιχρωματισμένη κάρτα. Ο κύριος με τα ‘φράγκικα’ ρούχα κοιτάζει με ενδιαφέρον προς το βάθος της Πέλοπος…
…και βλέπει κάτι σαν αυτό που φωτογράφισε ο Γκαστόν Σερώ, το 1915.
Το σπίτι που φαίνεται να κλείνει τον δρόμο έχει μια από κείνες τις χαρακτηριστικές σκεπαστές βεράντες. Στην αρχή, όμως, δεν ήταν αρκετή για να τον αναγνωρίσουμε.
Δεξιά, το απόσπασμα του χάρτη του Β. Δημητριάδη, που μας δίνει και το παλιό όνομα της Πέλοπος: Καντρί εφέντη. Ποιος ήταν ο Καντρί δεν το ξέρουμε, ούτε αν κατοικούσε σε κάποιο απ’ αυτά τα σπίτια.
Το στοιχείο που έδινε την λύση ήταν ο θόλος που διακρίνεται στο βάθος αυτής της φωτογραφίας -που πρέπει να τραβήχτηκε κάποια χρόνια μετά την προηγούμενη, μιας και μας δίνει ξεκάθαρα και τον τρόπο που κλείνονταν και τότε οι «ημιϋπαίθριοι».
Η φωτογραφία από τον μιναρέ του καμένου Αγ. Δημητρίου αποδεικνύει ότι το σημείο δεν κάηκε από τη φωτιά. Οι στέγες με κόκκινο επί της Πέλοπος. Με πράσινο, η κορφή του δέντρου που φαινόταν στις προηγούμενες. Παραπίσω, στην απόλυτη ευθεία, ο θόλος του Αλατζά Ιμαρέτ.
Τρία χρόνια μετά την αναγνώρισή του δρόμου, το Delcampe προσφέρει την απόλυτη επιβεβαίωση δίνοντάς μας ένα πλάνο όπου φαίνεται και ο μιναρές του Αλατζά – «ένας περίεργος μιναρές», γράφει η λεζάντα της φωτό.
Βλέπουμε επίσης ότι εκεί υπήρχαν δύο σπίτια με παρόμοιες σκεπαστές βεράντες.
Χωρίς να είναι σίγουρο, στο ανατολικό, η στέγη δείχνει να έχει εκείνη την «στρογγυλάδα» που έχουμε δει σε κάποια από τα πιο παλιά κτίρια της πόλης.
Την στενή έξοδο του δρόμου στην Σοφοκλέους (αριστερά) μάς την έδωσε ο γάλλος γιατρός Μαρσέλ Μπολότ, αποτυπώνοντας και την φαγωμένη γωνία στο βορεινό σπίτι =προφανώς για να χωράνε να περάσουν κάρα.
Το λεπτομερέστατο ρυμοτομικό του 1931 δείχνει τις αλλαγές που πρόκειται να γίνουν – λίγες. Βάζει όμως και ένα σήμα εβραϊκού λατρευτικού χώρου που, ίσως, είναι ο πιο «βόρειος» που έχουμε δει ποτέ.
Στο gis δεν υπάρχουν πράξεις τακτοποίησης για να μας δώσουν περισσότερες πληροφορίες-περίεργο, καθώς και εδώ βλέπουμε καθαρά ότι το σημείο δεν κάηκε.
Το μόνο σπίτι που αναφέρεται στις δημοπρασίες της Εθνικής Τράπεζας είναι αυτό στον αριθμό 7 (σημερινό 5). Δεν έπιασε τα λεφτά του.
Η αρχική τιμή ήταν 63.000, δόθηκε τελικά για 51.200.
Το 1938, απ’ όσο μπορούμε να διακρίνουμε, οι αλλαγές είναι όντως ελάχιστες: η Αγ. Δημητρίου έχει φαρδύνει τρώγοντας τις γωνίες, και στο δυτικό πεζοδρόμιο υπάρχουν δύο μεσοπολεμικά –«νέα»- κτίρια. Τα υπόλοιπα δείχνουν να είναι στη θέση τους.
Mια ιδέα για την περιοχή στα χρόνια της Κατοχής είχαμε πάρει και εδώ: https://archive.saloni.ca/1206
Oι περισσότερες από τις οικοδομικές άδειες πρέπει να δόθηκαν την δεκαετία του ’60, αν κρίνουμε από το χάλι που βλέπουμε στην αεροφωτό του 1975, αλλά και σήμερα.