Ακούγοντας για τις οβίδες -αισίως φτάσαμε ήδη στις 6!– που ανακαλύπτουν κάθε τρεις και λίγο αυτές τις μέρες, σκάβοντας το πρώην πάρκινγκ στην Λέοντος Σοφού, ο συνειρμός με το παλιότερο «εκρηκτικό» παρελθόν του δρόμου μοιάζει αναπόφευκτος…
Το σημείο απ’ όπου ξεθάβονται τώρα οι οβίδες του Β’ΠΠ, σχεδόν ταυτίζεται με το περίφημο μπακάλικο απ’ όπου οι Γεμιτζήδες (πιο γνωστοί ως ‘Βαρκάρηδες’) πέρασαν μέσω τούνελ τα εκρηκτικά που χρησιμοποίησαν για να ανατινάξουν την Οθωμανική Τράπεζα, στα τέλη Απριλίου 1903.
Μάρα Νικοπούλου
UPDATE: Οι οβιδες που έχουν βρεθεί στο οικόπεδο, σύμφωνα με ρεπορτάζ που βγήκαν στις 30/9/22 το πρωί, έχουν φτάσει τις 24!!
Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0ReQMV6pMj6CoBXyc2B9bieRvuWHe281N2cHC2n48DDJBPrf21EkTrnrdXUQH51t1l
Τα συντρίμμια στην Λέοντος Σοφού. Το μεγάλο κτίριο που βλέπουμε χωρίς ζημιές βρίσκεται στην βορειοδυτική γωνία Φράγκων και Λ. Σοφού, ακριβώς απέναντι από την Οθωμανική Τράπεζα. Πιο ψηλά στην οδό, η εικόνα με τα διαλυμένα μαγαζάκια σταματάει ακριβώς στην γωνία της Αχρίδος, ενός μικρού αδιέξοδου δρόμου.
«Η κατάσταση του δρόμου στον οποίο βρισκόταν η Γερμανική Λέσχη Kegelclub, μία ημέρα μετά την καταστροφή της Οθωμανικής Αυτοκρατορικής Τράπεζας στις 29 Απριλίου 1903», λέει η λεζάντα της κάρτας. [Πηγή: e-bay]
Η πάνω γωνία της Αχρίδος με την Λ. Σοφού και το επίμαχο μπακάλικο ανέπαφο. «Το μαγαζί του εγκλήματος και οι έρευνες, μετά την καταστροφή της 29ης Απριλίου 1903, στο υπόγειο τούνελ που σκάφτηκε με σατανικό τρόπο μπροστά στην Οθωμανική Αυτοκρατορική Τράπεζα», γράφει η λεζάντα.[Η φωτό από παλιά ανάρτηση του Βύρωνα Παπαδόπουλου, ΠΦΘ]
Κοντινότερο πλάνο στο τούνελ και στο φόντο η άνοδος της Λέοντος Σοφού. Κάποιο από τα μαγαζιά που φαίνονται ψηλότερα ήταν το «Κουρείο» -το πρώτο μαγαζί απ’ όπου ξεκίνησε να σκάβεται το τούνελ στα 1900. Οι εργασίες τότε διακόπηκαν, το κουρείο νοικιάστηκε αλλού, και όταν η ομάδα των Γεμιτζήδων έπιασε ξανά το σχέδιό της νοίκιασε το ‘μπακάλικο’ που βλέπουμε και εδώ, πρώτο από αριστερά.
Πριν αρχίσουν το σκάψιμο στον δρόμο, οι αρχές ερεύνησαν το μπακάλικο, μπαίνοντας από το πλάι, από την οδό Αχρίδος.
Από την Οθωμανική Τράπεζα έμειναν μόνον οι εξωτερικοί τοίχοι. Εδώ, από το εσωτερικό της, κοιτάζουμε προς την Φράγκων. Απέξω διακρίνεται ένα από τα αγάλματα που κοσμούσαν την μπροστινή αυλή -αν δεν κάνω λάθος, τα αγάλματα ήταν εκεί ήδη από την εποχή των Άμποτ, πριν γίνει δηλαδή εκεί η τράπεζα. Στην νότια πλευρά της Φράγκων ξεχωρίζει η ταμπέλα της Τράπεζας Μυτιλήνης
Και για την συμπλήρωση της γωνίας από τον Αλέξανδρο Σαββόπουλο
Κι από την αντίθετη κατεύθυνση: Η πρόσοψη της τράπεζας, ο χώρος που βρισκόταν η λέσχη Keggelclub που καταστράφηκε ολοσχερώς, και παραπίσω το Ξενοδοχείο Κολόμπο, χτυπημένο κι αυτό από την έκρηξη.
Η τράπεζα, όπως ξέρουμε, ξαναχτίστηκε. Είχαμε δει μάλιστα τα στοιχεία που απομάκρυναν τη θεωρία περί ανοικοδόμησής της από τον Ποζέλι και την απέδιδαν στους Μπαρούχ και Αμάρ. [Η σχετική ανάρτηση εδώ: https://archive.saloni.ca/519 ]
Όσο για την Λέοντος Σοφού… Ξαναστρώθηκε, εξακολούθησε για χρόνια να είναι κεντρικός δρόμος της εμπορικής ζωής, έπεσε θύμα κι άλλων βομβών στη βόρεια πλευρά της κατά τον Α’ Παγκόσμιο (στη γωνία με Φιλίππου και, παραπάνω, στο τζαμί Γιουσούφ Πασά) και φαίνεται ότι φιλοξένησε οπλοστάσιο κατά τον Β’ Παγκόσμιο. Στην αλάνα/πάρκινγκ που τώρα σκάβεται, στην Λέοντος Σοφού 9, ελάχιστα μέτρα πιο νότια από το μπακάλικο των Βαρκάρηδων.
Εδώ μια απόπειρα σύνθεσης κάποιων από τις παραπάνω φωτογραφίες, που πιάνει από την γωνία της με Φράγκων μέχρι την βόρεια γωνία της Αχρίδος -δηλαδή μέχρι το σημερινό ν. 11
Η περιοχή το 1952.
Από τον Βαγγέλη Καβάλα
Και τα προπολεμικά κτήρια από ανάρτηση στις ΠΦΘ
Τα προπολεμικα κτηρια της οδού από τα δυτικά. Με βέλος εκει που βρεθηκαν οι οβιδες. Πανω δεξια διακρινεται η Καθολικη εκκλησία
Από το αρχείο του Βαγγέλη Καβάλα