“Καστρόπληκτα”. Η μικρή γειτονιά γύρω από τον πύργο του Λαπαρδά

“Καστρόπληκτα”. Η μικρή γειτονιά γύρω από τον πύργο του Λαπαρδά, απέναντι από τη μονή Βλατάδων. Οι εφαπτόμενες στα τείχη παράγκες και άλλα ταπεινά κτίσματα άρχισαν να κτίζονται μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο (1877-78). Πρώτοι τους ένοικοι, φτωχοί μουσουλμάνοι πρόσφυγες από την Βοσνία, τσιγγάνοι οι περισσότεροι. Οι εύποροι έκτισαν τα δικά τους αρχοντικά χαμηλότερα στην Άνω Πόλη, στο Μπαΐρι (“πλαγιά”).

Από το 1922 και με την ανταλλαγή πληθυσμών μέχρι το 1924 οι τελευταίοι Τούρκοι αναχώρησαν από την πόλη και όλα τα σπίτια τους διατέθηκαν για να στεγάσουν τους 92.000 πρόσφυγες που έφτασαν εκεί. Οι κολλημένες στα βυζαντινά τείχη παράγκες και τα πρόχειρα χαμόσπιτα αυξήθηκαν τότε κατακόρυφα. Αυθαίρετες κατασκευές που στέγασαν το δράμα της μικρασιατικής προσφυγιάς. Τα ταπεινά ασβεστωμένα σπιτάκια, πλίθινα ή ξύλινα, είχαν ταυτιστεί με τη φυσιογνωμία της Άνω Πόλης. Ρυμοτομικά τα λεγόμενα “καστρόπληκτα” ήταν προορισμένα να κατεδαφιστούν για την ανάδειξη του τείχους από το 1934. Η διαδικασία απαλλοτρίωσης στα συγκεκριμένα ξεκίνησε τελικά το 1997 και ολοκληρώθηκε το 2014. (αφορμή προηγούμενη ανάρτηση για “Το ασβέστωμα”, εδώ η ευρύτερη γειτονιά του).

Ο σημαντικός πύργος του Λαπαρδά οχυρωματικά έκλεινε από βόρεια την Ακρόπολη. Μεγάλο έργο για την εποχή, κτίστηκε από τον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό. https://archive.saloni.ca/852

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0t6DsaKdd5kKj34PyH4Mx1kuN1hejpsfi6xnqA3i3x4jduak5wF37rwPAHpkcSXQnl

Από τον πύργο Λαπαρδά. Αριστερά η οδός Επταπυργίου. Μπροστά μας η μικρή γειτονιά γύρω από τον πύργο, απέναντι από τη μονή Βλατάδων.

Οι εφαπτόμενες στα τείχη παράγκες και άλλα ταπεινά κτίσματα. Έξω από το τείχος η περιοχή του Εσκί Ντελίκ (Μακεδονικό). Δεξιά το πάνω μέρος της συνοικίας των Συκεών.

Μπροστά στον Πύργο Λαπαρδά. Βλέπουμε τα ίδια σπίτια της οδού Επταπυργίου, με αυτά της ανάρτησης για “το ασβέστωμα”. https://www.facebook.com/photo/?fbid=826743619500278&set=a.465862328921744

Μουσείο Μπενάκη. Φωτογραφία Λασκαρίνα Φιλιππίδου-Μπούρα, 1972.

Πύργος Λαπαρδά. Αρχές του προηγούμενου αιώνα. Μπροστά και κολλημένα στον πύργο κτίσματα μουσουλμάνων πρόσφυγων από την Βοσνία.

Από τον πύργο Λαπαρδά. Η μικρή γειτονιά γύρω από τον πύργο. Οι εφαπτόμενες στα τείχη παράγκες και άλλα ταπεινά κτίσματα.

Τα ασβεστωμένα σπιτάκια, πλίθινα ή ξύλινα, είχαν ταυτιστεί με τη φυσιογνωμία της Άνω Πόλης. Η διαδικασία απαλλοτρίωσης στα συγκεκριμένα ξεκίνησε το 1997 και ολοκληρώθηκε το 2014.

Σήμερα η περιοχή.