Saloni.ca Archive

Χαριλάου, 1925-1935. Το Κολλέγιο Αρρένων Ανατόλια στην Θεσσαλονίκη. Το κτίριο που νοίκιασε ήταν Λέσχη Γάλλων αξιωματικών κατά τον Α΄ Π Π και καζίνο από το 1921. Το σημερινό γήπεδο του Άρη ήταν ο χώρος αθλοπαιδιών του σχολείου. Μια τεράστια αλάνα μέχρι την Νέα Ελβετία. Το Ανατόλια μεταφέρθηκε στο Πανόραμα το 1936. Στο κτίριο της Χαριλάου εγκαταστάθηκε αρχικά το 12ο και μετά το 15ο δημοτικό σχολείο.

Το Κολλέγιο Ανατόλια ιδρύθηκε το 1886 στη Μερζεφούντα του Πόντου από αμερικανούς ιεραποστόλους. Στην Χαριλάου από το 1924 μετά την εκδίωξη του σχολείου από την Τουρκία. Το όμορφο κτίριο διδασκαλίας ονομάστηκε Tracy Hall. Αρχικά λειτούργησε με προ γυμνασιακό τμήμα και 4 – 5 τάξεις. Διδάσκονταν τα Αγγλικά, Ελληνικά, Άλγεβρα, Εμπορική, Αρμενικά, στοιχειώδης αριθμητική και Γεωμετρία. Τα δίδακτρα ήταν 1.000 δρχ. (20 δολάρια τότε) και τα τροφεία 2.500 δρχ. (50 δολάρια).

Το Tracy Hall ήταν σίγουρα ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά κτίρια της εποχής του. Αν υπήρχε σοβαρό κράτος θα έπρεπε να είχε διατηρηθεί. Ανήκε ιδιοκτησιακά στο Ελληνικό Δημόσιο που κατέστρεψε συστηματικά την παλιά πόλη.

Για το Παρθεναγωγείο Θηλέων του Ανατόλια της ίδιας εποχής 1925-35 εδώ ... https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02bHnU24YGmF6THd3on4UNbD1GV6bzz7Xta55DcELGpfvS3vC6obJCMBPimn12MeHKl

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid027fg19PrhG1Gzaj5U6CUhLzC19jhZSDuRMPVLJCg6mGpHyzU1Wmn62p2HuV9ZJT2gl?_rdc=1&_rdr

1925. Το Κολλέγιο Αρρένων του Ανατόλια.

Φωτογραφία από το αρχείο των αποφοίτων του.

Ανατόλια Αρρένων. Το Tracy Hall ήταν σίγουρα ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά κτίρια της εποχής του.

Το ποδοσφαιρικό γήπεδο του Άρη θα κτιστεί ακριβώς εδώ. Στην αυλή τότε του Κολλέγιου Αρρένων Ανατόλια.

1924. Εργασίες κοντά στην σημερινή Παπαναστασιου, πάνω από το σημερινό γήπεδο του Άρη.

Η μεριά της αυλής του Κολλεγίου. Αθλοπαιδιές με παρακολούθηση θεατών, κατά πλειοψηφία αστών του μεσοπολέμου.

1930. Φωτογραφία απο τα αρχεία αποφοίτων του Κολλεγίου.

Tracy Hall, αργότερα εγκαταστάθηκε εδώ το 15ο δημοτικό σχολείο.

Η Αλ. Παπαναστασίου πάνω από το (μελλοντικό) γήπεδο του Άρη. Τότε ονομαζόταν οδός Μαραθώνος.

Ο συνοικισμός Χαριλάου αρχίζει να αναπτύσσεται. Ο φωτογράφος μέσα στο σημερινό γήπεδο του Άρη.

Το ποδοσφαιρικό γήπεδο του Άρη άρχισε να κατασκευάζεται το 1939. Λόγω του πολέμου οι εργασίες ανέγερσης ολοκληρώθηκαν το 1951.

Το γήπεδο του Άρη από πίσω. Στο βάθος η νέα Ελβετία.

Αρχές της δεκαετίας του 50. Δέκατο πέμπτο δημοτικό σχολείο και γήπεδο.

Φουγάρο βαφείου στην κάτω μεριά τους.

Σπάνια φωτογραφία της βάσης του μιναρέ του τεμένους Χαμζά Μπέη επί της οδού Εγνατίας, μετά την καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου 1917, σε κάρτα του εκδότη H.L. Με βάση την αποδελτίωση από την εφημερίδα Μακεδονία, προκύπτει ότι η κατεδάφισή του δρομολογήθηκε μαζί με άλλων 25 μιναρέδων της Θεσσαλονίκης, μετά από μειοδοτική δημοπρασία του Δήμου τον Αύγουστο του 1925 με απόφαση του Δημάρχου Π. Συνδίκα. Όπως προκύπτει από την φωτογραφία της ανάρτησης https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02Wkb42PzKYroZXq6SrZTXmaV9TEt7M6tcV3rNfQFhbyM6U2Z8AjhsRe6BnRhKq8Jyl ο μιναρές του Οσίου Δαυίδ είχε κατεδαφιστεί νωρίτερα τον Μάιο του 1925. Στις 22 Ιουνίου προκηρύχτηκε διαγωνισμός για την κατεδάφιση του τεμένους Σουλεϊμάν επί της Εγνατίας. Πιθανώς να συμπεριλήφθηκε η κατεδάφιση του σε επαναληπτικό διαγωνισμό μαζί με άλλους 25, ο οποίος τελεσφόρησε στις 12/8/1925. Με αρχικό προϋπολογισμό 101.500 δρχ. κατακυρώθηκε στον εργολάβο Ι. Σπυρόπουλο έναντι του ποσού των 98.900 δρχ. Από την κατεδάφιση εξαιρέθηκε ο μιναρές της Ροτόντας. Η όλη διαδικασία ολοκληρώθηκε στις 7/4/1926 με την κατεδάφιση του μιναρέ του τεμένους Σαατλί από τον εργολάβο Αποστολόπουλο. Η κάρτα προσφέρεται σε δημοπρασία του Delcampe. Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0oEcdSF7mcEDE9bY5rVeJUKj3py6VLYgEVYuFUPT2FXmFW27KTi23dTrn17vtYXF6l?_rdc=1&_rdr

Τα επιμέρους άρθρα της εφημερίδας Μακεδονία που αναφέρονται στo ιστορικό κατεδάφισης των μιναρέδων της Θεσσαλονίκης.

Κτίστηκε μεταξύ 1919 και 1921. Οι ιδιοκτήτες πέθαναν, τα κληρονομικά κάπου κόλλησαν. Οι ευφάνταστες ιστορίες του κάθε δεισιδαίμονα δημιούργησαν την κορωνίδα των αστικών μύθων της μικρής μας πόλης. Είχαμε δώσει παλιότερα μια πιθανή εξήγηση για το πως ξεκίνησε η ιστορία ... https://archive.saloni.ca/231

2 φωτογραφίες των Εκπαιδευτηρίων Παράσχη, από έντυπο του 1956, ανάρτηση του Γιώργου Μπασαγιάννη. Το κτίριο των Εκπαιδευτηρίων Παράσχη, απέναντι από το “στοιχειωμένο” είναι το διατηρητέο στην Βασ. Όλγας 212, σήμερα κατάστημα Κρίπε. Περισσότερες πληροφορίες εδώ https://archive.saloni.ca/1842

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0wi4U4FRbGrdo13T9X4xmQ7JdzP5GYstixZ7cKYVaNFQKCQBpmH22SKjncoi37UY1l?_rdc=1&_rdr

1942 στον χώρο της παλιάς Ναυτικής Διοίκησης με θέα το “στοιχειωμένο” σπίτι.

1956. Αριστερά το “στοιχειωμένο” σπίτι. Από την αυλή των Εκπαιδευτηρίων Παράσχη.

Φωτογραφία από ανάρτηση του Γιώργου Μπασαγιάννη

Δεξιά το στοιχειωμένο σπίτι.

1. Ο εβραικός συνοικισμός Κάμπελ έναν χρόνο πριν το πογκρόμ. Στο βάθος η σημερινή Νομαρχία.

Από την είσοδο των Εκπαιδευτηρίων Παράσχη, δεξιά το στοιχειωμένο. 1956.

Η κατηφορική γωνία των οδών Χαιδευτού και Ξενοκράτους στην Άνω Πόλη το 1917. Ο δρομίσκος της Χαϊδευτού, σύμφωνα με τον τοπογραφικό χάρτη του Β. Δημητριάδη, βρισκόταν την περίοδο της Τουρκοκρατίας στα όρια των δύο οθωμανικών συνοικιών İki Şerife και Mes'ud Hasan. Πανοραμική φωτογραφία του γάλλου φωτογράφου Paul Dubray κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία προέρχεται από το ψηφιακό αρχειακό αποθετήριο του http://imagesdefense.gouv.fr με Κωδ. SPA 77 T 3453.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0vgKffPasTEJU9FFaSgzHTfKFFHE7PFBvFDi1N5brpuVrPtxyZ4A2EYPFAEmx2VG4l?_rdc=1&_rdr

Η γωνία σήμερα.

Λεπτομέρειες συσχέτισης της γωνίας των οδών Χαϊδευτού με Ξενοκράτους, λαμβάνοντας υπόψη μια γνωστή φωτοκάρτα της εποχής, στην οποία απεικονίζεται ευκρυνέστερα το βάθος της οδού Ακροπόλεως με βάση την οικία 4).

Κατασκευάστηκε το 1925. Μετά τον πόλεμο στεγάστηκε εδώ το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Αρχιτεκτονικό διαμαντάκι που το έφαγαν άδικα. Σήμερα στο τετράγωνο από Ίωνος Δραγούμη μέχρι την Βενιζέλου το φρικτό κτίριο που το αντικατέστησε αποτελεί το απόλυτο δείγμα κακογουστιάς και μια μοναδική κακοφωνία σε έναν σχετικά καλοδιατηρημένο περίγυρο.

Η Τράπεζα της Ανατολής ήταν η πρώτη ελληνική τράπεζα που εγκαταστάθηκε στην πόλη. Θυγατρική της Εθνικής, το 1932 “εξαγοράστηκε” και απορροφήθηκε από την “μητρική”. Έπαψε από τότε να λειτουργεί. Πριν την πυρκαγιά του 1917 αποτελούσε το κάτω αριστερά μέρος της στοάς του Αγίου Μηνά ένα τετράγωνο ακριβώς παραπάνω. Τότε η οδός Αγίου Μηνά όπου βρισκόταν ονομαζόταν Τσιμισκή, οπότε το νέο κτίριο άλλαξε μεν θέση αλλά δεν άλλαξε διεύθυνση.

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02Ck6wkYyzJfiV6eLtFgwVCyxCqxXbNECF5TUWV7vpBQXTG2ZDXhsis223rTFVgmPjl?_rdc=1&_rdr

Τράπεζα της Ανατολής. Tο κτίριο στην Τσιμισκή. Κατασκευάστηκε το 1925.

... τα δύο διακοσμητικά αγάλματα στο πάνω μέρος του κτιρίου, κάποια στιγμή αφαιρέθηκαν, κλάπηκαν ?

Μεσοπολεμική Τσιμισκή. Από Βενιζέλου προς Ίωνος Δραγούμη.

Τράπεζα της Ανατολής. Μετά τον πόλεμο στεγάστηκε εδώ το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας.

Τράπεζα της Ανατολής. Το σημερινό τριτοκοσμικό έκτρωμα.

Σοφία Καρατσομπάνη, η πρώτη πτυχιούχος του Τμήματος Φυσικής του Παν. Θεσσαλονίκης! 1933.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02f1FqjAGiGuPyQMWvv3TpJnpkn2KTi18YDMgwWM6DZwkdUACvrqVf3FLE9tHjgVdnl?_rdc=1&_rdr

Στις 15 Οκτωβρίου1933 ορκίστηκαν οι τρεις πρώτοι πτυχιούχοι του Τμήματος Φυσικής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: η Σοφία Καρατσομπάνη, ο Ευάγγελος Μίσσιος και ο Στέφανός Παπαγιανάκης.

Η Σοφία Καρατσομπάνη του Αθανασίου ήταν η πρώτη γυναίκα που πήρε πτυχίο Φυσικού από το παν. Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στη Αρκαδιούπολη της Ανατολικής Θράκης (Lüleburgaz στα Τούρκικα και Βεργούλη στην αρχαιότητα). Ο βαθμός του πτυχίου της ήταν “Λίαν Καλώς”.

Την ακαδ. χρονιά 1934-35 προτάθηκε από τον καθ. Δημήτριο Καββάδα ως βοηθός του εργαστηρίου Βοτανικής. Η πρόταση εγκρίθηκε από το Πρυτανικό Συμβουλίου του παν. Θεσσαλονίκης, αλλά, όπως φαίνεται, δεν εγκρίθηκε από το αρμόδιο Υπουργείο.

Η Σοφία Καρατσομπάνη ακολούθησε την καριέρα της καθηγήτριας Φυσικής στη Μέση Εκπαίδευση: το 1936 διορίστηκε ως καθηγήτρια Φυσικής στο ημιγυμνάσιο της Ίου, τη σχολ. χρονιά 1945-46 μετατέθηκε από το Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης στο Στ’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης, το 1967 προάχθηκε στο βαθμό της Γυμνασιάρχου και το 1969 υπηρετούσε στο Γυμνάσιο Θηλέων Δάφνης.

Το Εργαστήριο της Βοτανικής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στα μέσα της δεκαετίας του 1930.

Το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στα μέσα της δεκαετίας του 1930.

Προς την Θεοφίλου αριστερά και την Πλατεία του Κουλέ Καφέ δεξιά.

Περισσότερα για την περιοχή εδώ https://archive.saloni.ca/402

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02YAw5XgLbDi514bRqDHCTNa72CPpc23RiMGB4KTTRazhomDgEHAQLoQTVnoDTTeqSl?_rdc=1&_rdr

Σπάνια αυτοχρωμική φωτογραφία, της εξαιρετικής συλλογής του Pierre de Gigord, η οποία περιλαμβάνεται στο πολύτιμο βιβλίο της Catherine Pinguet επιμελήτριας της έκθεσης “Salonique Jerusalem des Balkans ” που παρουσιάζεται στο Musée D'art et d'histoire du Judaïsme στο Παρίσι.

Αλέξανδρος Σαββόπουλος

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02p1Vts5mstxxwG5pTSxBLzbeh89qEFz3mfnrPnkXjjN8VPxjBBzUsmaEE3EGyc8tJl?_rdc=1&_rdr

Το εσωτερικό του Αγίου Μηνά σήμερα. Φωτογραφία του Ιορδάνη Καράτση.

Σπάνιες λήψεις της εισόδου και της αυλής του ναού κάποιο Πάσχα του Α΄ΠΠ. Ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1839 και ανεγέρθηκε “εκ βάθρων” το 1852, με αρχιτέκτονα τον Ράλλη Πλιούφο από το Βογατσικό Καστοριάς. Μαρμάρινη επιγραφή πάνω από την κεντρική είσοδο της εκκλησίας αναφέρεται σ’ αυτήν την τελευταία οικοδομική φάση. Κάποια μερεμέτια χρειάστηκε μετά από την πυρκαγιά του 1890.

Η στοά του Αγίου Μηνά χτίστηκε το 1906 με ιδιοκτήτη την Ελληνική Κοινότητα. Σήμερα ανήκει στην ΚΤΥΠ Α.Ε . διάδοχο του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων. Αποτελείται από το ισόγειο με τα πολλά μικρά καταστήματα και τον όροφο με χώρους γραφείων. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέα το 1983. Το 2009, ο τότε Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων έκανε έξωση στους μικρο-επαγγελματίες, με σκοπό να την ανακαινίσει και να την αξιοποιήσει . Από τη δεκαετία του ’90 όλο και την αξιοποιούν κι όλο παραμένει ερειπωμένη και παραδομένη στη φθορά.

Η εταιρεία Κτιριακές Υποδομές ΑΕ (διάδοχος του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων) σκόπευε έλεγαν μέσα στο 2023 να αρχίσει ανακαινίσεις. Αλλά τόχουμε ξαναδεί το έργο. Κρίμα για ένα από τα τελευταία τμήματα του παλιού πολεοδομικού ιστού που έχει σίγουρα ιδιαίτερη ιστορική και αρχιτεκτονική αξία.

Τα πλάνα της εισόδου του ναού από γαλλικό φιλμ επικαίρων.

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0qAt9XMLz8gRoGTEr2j9rsUt4cmsmmh81SWV2aJD84Sqg1xaDDJx2E8FfGQcMi3z6l?_rdc=1&_rdr

Ναός Αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου. Η είσοδος. Καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1839 και ανεγέρθηκε “εκ βάθρων” το 1852, με αρχιτέκτονα τον Ράλλη Πλιούφο από το Βογατσικό Καστοριάς. Μαρμάρινη επιγραφή πάνω από την κεντρική είσοδο της εκκλησίας αναφέρεται σ’ αυτήν την τελευταία οικοδομική φάση. Κάποια μερεμέτια χρειάστηκε μετά από την πυρκαγιά του 1890.

Αριστερά διαφήμιση των Αμπραβανέλ Μπενβενίστε αντιπροσώπων της “His Masters Voice”. Γραμμόφωνα και Δίσκοι. 1917.

Alexander Savopoulos Υαλοπωλείο Μπενβενίστε και Ασσέο στα δεξιά.

Στην είσοδο της εκκλησίας.

Η αυλή της εκκλησίας.

Στην αυλή του Αγ. Μηνά. Ξεκούραση πάνω σε κομμάτια αρχαίων κιόνων.

φτώχεια ...

.. πλήθος αναξιοπαθούντων στα σκαλοπάτια του Αγ. Μηνά.

... και εβραίος χαμάλης, έξω από τον Άγιο Μηνά.

Εδώ, μπροστά στην είσοδο της στοάς του Αγίου Μηνά. 1916.

Η στοά του Αγίου Μηνά. Χτίστηκε το 1906 από τον αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη με ιδιοκτήτη την Ελληνική Κοινότητα. Σήμερα ανήκει στην ΚΤΥΠ Α.Ε . διάδοχο του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων.

Χαρακτηρίστηκε διατηρητέα το 1983. Το 2009, ο τότε Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων έκανε έξωση στους μικρο-επαγγελματίες, με σκοπό να την ανακαινίσει και να την αξιοποιήσει. Από τη δεκαετία του ’90 όλο και την αξιοποιούν κι όλο παραμένει ερειπωμένη και παραδομένη στη φθορά.

Να θυμίσουμε ότι τις φωτογραφίες περιμετρικά του Αγίου Μηνά αναγνώρισε και τοποθέτησε παλιότερα η Mara Nikopoulou εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/1198641183958846

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0QEisrrnUW8v9cqXM4sErm82NxaR3ThumjsqyKRRHZW9NCyRiFxGvD36TUydwzrFyl?_rdc=1&_rdr

H στέρνα στην βάση αρχαίας σαρκοφάγου, που υπήρχε ακόμη το 1918 στην διασταύρωση των τότε Λεωφόρων Γεωργίου Α' και Στρατηγού Σαράιγ, έχει απομακρυνθεί το 1926.