Saloni.ca Archive

Εντυπωσιακή -και πολυφωτογραφημένη- η στροφούλα που κάνει η Κ. Μελενίκου δυτικά της Αποστόλου Παύλου . Εδώ σε φωτογραφία του Gérard Langlade που στέκεται έχοντας πίσω του την κρήνη που υπήρχε στην συμβολή Μελενίκου με Απ. Παύλου. [Πηγή: Bibliothèque patrimoniale de Montauban – Montalba]

Το σημείο το είχαμε ξαναδεί αναλυτικά, σε λήψεις φωτογράφων της Γαλλικής Στρατιάς και του Joseph Pigassou, εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0SXe6t6SqNCLPuYsvnRi8fXrAzAGgHy7XvDgDgi9mW7cGvHZgNymZcCgzucunNC8rl

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid035mveyYssXr7muKCLFen3gPPVzpS6RyKVYWfsCwvZBNjHYGvWRPD7cGm925CjR7sql

Τρεις φωτογραφίες περίπου από το ίδιο σημείο. Επταπυργίου στο ύψος της Σθένωνος κατά την κατοχή. Όχι ιδιαίτερα τουριστικό το σημείο, οπότε κάθε λήψη από αυτές τις εποχές ευπρόσδεκτη να συμπληρώσει την εικόνα της περιοχής.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02XWPhrRz64cUzQLwvJxcErQkUftoCuKpwy4kadqJzJAHjYN8txH85R2rNpUkarmxgl

Ακριβώς με Σθένωνος, ο φωτογράφος ίσως πάνω σε μπαλκόνι ή κεραμοσκεπή. Αναγνωρισμένη και αναρτημένη από τον Αλέξ. Σαββόπουλο εδώ: https://archive.saloni.ca/2965

Μπροστά μας κατηφορίζει η Σθένωνος

Πηγαίνοντας ανατολικά από την Επταπυργίου προς τους Βλατάδες. Μια ματιά στα σπιτάκια στον οπτικό ορίζοντα προς την κάτω πόλη και την θάλασσα.

Στην καρδιά της αγοράς, μέσα στα πολυδαίδαλα στενάκια της, υπήρχε κάποτε η οδός Φανής Σπίθα. Η πορεία της ήταν ιδιαίτερη. Ξεκινούσε κάθετα, τέμνοντας την οδό Βενιζέλου και μετά, με μια γωνία σχεδόν 90 μοιρών, συνέχιζε παράλληλα με αυτήν. Η φωτογραφία που βλέπουμε είναι τραβηγμένη δίπλα στην οδό Βενιζέλου, με κατεύθυνση προς τα νοτιοδυτικά.

Το μακρόστενο κτίριο που δεσπόζει στην εικόνα, κατάφερε να επιβιώσει της πυρκαγιάς. Αρχικά ανακατασκευάστηκε πρόχειρα και για μερικά χρόνια λειτούργησε ξανά ως εμπορικό κατάστημα.

Η φωτογραφία προέρχεται από δημοπρασία, “Delcampe, Item n° #1361052958”

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid032mqzDjUDYvB6N7qyG1AvCgKBmenmBefW18bWsiwWtjagwumL1Q1hXD1GZas3B4rMl

Οδός Βενιζέλου με Φανής Σπίθα

Λήψη από τη συμβολή της οδού Βενιζέλου με την καταργημένη οδό, Φανής Σπίθα. Πίσω από το μακρόστενο κτίριο βλέπουμε το Τζεντίτ Χαν στη γωνία Βενιζέλου με Αγίου Μηνά, το σημερινό εμπορικό κατάστημα “Πλαίσιο”.

Στον κίτρινο κύκλο η θέση του φωτογράφου και με το βέλος η κατεύθυνση της λήψης.

Χθες είδαμε το τζαμί, τεκέ του Φετχιέ σε αεροφωτογραφία μετά την πυρκαγιά.

Ο Δημητριάδης πιθανολογεί ότι πρόκειται για τη Μονή του Τιμίου Προδρόμου που έγινε τεκές μετά την άλωση της πόλης (άλλωστε Fethiye σημαίνει “της κατακτήσεως”) το 1430. Ίσως ο παλιότερος τεκές της πόλης. Ιδρυτής αναγράφεται ο Hamza Çavuş, σύμφωνα με έναν πίνακα ισλαμικών ιδρυμάτων της πόλης, (Δημητριάδης: Τοπογραφία της Θεσσαλονίκης κατά την εποχή της τουρκοκρατίας, σ.380).

Σήμερα βλέπουμε την είσοδο, τον κήπο, τον μιναρέ του. Κεντρικό πρόσωπο σ' αυτές ο ντεντέ, χότζας στο τζαμί, μουεζίνης πάνω στον μιναρέ.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02d7Hw8bxhoLEm98LyH7DeDXHBYSNf3CqoMxJWfx5cu9Bdd5e5FyqPvVPwrjiibGn3l

Η είσοδος στον κήπο

Λήψη Gérard Langlade από τον διαδικτυακό ιστότοπο του Bibliothèque patrimoniale de Montauban – Montalba

Λήψη Gérard Langlade από τον διαδικτυακό ιστότοπο του Bibliothèque patrimoniale de Montauban – Montalba

Το ίδιο πρόσωπο από άλλον φωτογράφο

Λήψη του Paul Fils από το pop.culture.gouv.fr

Πιο κοντινή λήψη δίπλα στην κρήνη

Λήψη του Paul Fils από το pop.culture.gouv.fr

Μετά την πυρκαγιά

Λήψη Gérard Langlade από τον διαδικτυακό ιστότοπο του Bibliothèque patrimoniale de Montauban – Montalba

Ο μιναρές. Ως μουεζίνης διακρίνεται επάνω στον εξώστη.

Λήψη Gérard Langlade από τον διαδικτυακό ιστότοπο του Bibliothèque patrimoniale de Montauban – Montalba

Από κοντά. Η χαρακτηριστική κίνηση στο κάλεσμα για προσευχή. Το τοπίο γύρω του έρημο.

Λήψη Gérard Langlade από τον διαδικτυακό ιστότοπο του Bibliothèque patrimoniale de Montauban – Montalba

Στο κέντρο της φωτογραφίας ο καμένος Άγιος Δημήτριος και πιο πάνω το Γενί Χαμάμ. Η οδός Αγίου Νικολάου που περνάει μπροστά από το χαμάμ και πίσω από το ιερό του Αγ. Δημητρίου θέτει περίπου τα όρια στο τι έχει καταστραφεί και τι όχι σ αυτό το ύψος.

Πιο πάνω τα πράγματα καλύτερα, πιο κάτω η απόλυτη καταστροφή. Κάτω από τον Άγιο Δημήτριο και αριστερότερα η αυλή του Φετχιέ λειτούργησε σαν ζώνη πυροπροστασίας του τζαμιού. Απόσπασμα κάτοψης μιας τραγωδίας από το delcampe.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0suMhJBp7S1G4jgDypVhBeXpLRXEhSsSFtYj6b2rsPDsN2BghDKKHJq2d7fu3K1ral

Φωτογραφία χωρίς τίτλο, με αύξοντα αριθμό 26, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο των Χαράλαμπου Παπαστάθη και Ευάγγελου Χεκίμογλου “Η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης (1917)”, έχει ληφθεί από το βόρειο παράθυρο του κτιρίου που βρισκόταν στην οδό Φράγκων με Τραπέζης 1, με κατεύθυνση βορειοδυτική.

Στο αριστερό τμήμα της φωτογραφίας, καταλαμβάνεται μεγάλο μέρος του ιερού της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας της Αμιάντου Συλλήψεως της Θεοτόκου, που βρίσκεται ανατολικά του κυρίως ναού.

Μπροστά μας και παράλληλα, βρίσκονται οι οδοί Καθολικών και ακολουθεί η Κολόμβου. Στο βάθος, διακρίνονται αχνά το τζαμί Γιουσούφ πασά στη Λέοντος Σοφού και βορειότερα ο βυζαντινός ναός της Αγίας Αικατερίνας στην άνω πόλη, με τον περίοπτο μιναρέ του Γιακούμπ πασά τζαμί.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02314V1Uh7KENPQDVTQSott4NtgtaSusdSRCb9bpUXsb2FeCnt6Bu8cqe7C7d3Dd8bl

Στον κύκλο η θέση του φωτογράφου και με το βέλος η κατεύθυνση της λήψης.

Η αγορά της οδού Βενιζέλου στις αρχές του 20ου αιώνα, όπως αποτυπώνεται σε έγχρωμη καρτ ποστάλ, μας προσφέρει μια μοναδική εικόνα της καθημερινότητας και του εμπορίου στην περιοχή.

Σε πρώτο πλάνο, τα μέσα της τροφοδοσίας και οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων της εποχής, τα συμπαθητικά γαϊδουράκια.

Η φωτογραφία τοποθετείται στην αρχή της παλαιάς συνοικίας “Balat” (Παλάτι), στο ύψος της Πτολεμαίων με τον φακό να γλιστρά μέχρι την παλαιά Αριστοτέλους, τη σημερινή οδό Ολύμπου.

Η φωτογραφία προέρχεται από δημοπρασία, “Delcampe”.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0HrWac7JRtKGuHbBGpw92zsNQDoc5TbGXZwrzT4HyRJykPzry56pYzoD3X2JEWiDBl

Ο Πάνος Θεοδωρίδης (1948-2025) στην πόλη του, στην οδό Άρεως, όπως την έλεγε με το παλιό της όνομα, σήμερα οδός Χανίων, με την μητέρα του και την φίλη της Ελένη Σφέτκου, κοντά στο πατρικό της μητέρας του, καλοκαίρι του 1949. Στο βάθος η Ιωαννίνων.

Από την προσωπική του σελίδα.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02b32G7YrWHqyR1UE5YmR8ioMzBxsGXxu4FL81Waczgah6BYw1jB7raPR6hVxSoUPl

“Ο Ιωάννης Χατζής (Μπαρμπαγιάννης), η Ελενη Μητσοπούλου, (κοναΛεγκω) οι παππούδες μου. Ορθια στο κέντρο η Ρίτσα Διπλάρη και καταγής η Βαγγελιώ ή Λίτσα ,η μανα μου. Στην Κατοχή, στην αυλή “με την ξύλινη μάντρα”, Αρεος 1”.

Στην Δημ. Γούναρη 56 γωνία με πλατεία Αγ. Γεωργίου, παλιότερα Τσουφλή 4, υπήρχε ένα παμπάλαιο σπίτι.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02DcMHjJsMkPfo2TvP5jBbgHj3S93E9ciEP7cekdKU2S12YRBczHzBhrxv5Tieekkdl

Πρόκειται για το σπίτι στο βάθος αριστερά, όπως φωτογραφήθηκε από την αυλή της Ροτόντας κατά την κατοχή.

Εδώ σε παλιότερη λήψη.

Τον Αύγουστο του 1938 μπήκε στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Φως γι αυτά που έκρυβε κάτω από τα θεμέλια.

Με λίγα λόγια ο ενοικιαστής του σπιτιού επί ένα χρόνο έσκαβε για να βρει έναν φημολογούμενο κρυμμένο χριστιανικό θησαυρό από τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας. Υπήρχαν 4 πηγάδια στο υπόγειο και σκάβοντάς τα ο ανασκαφέας ανακάλυψε μια μεγάλη σήραγγα. Η 85χρονη φερόμενη ως ιδιοκτήτρια Γλυκερία Αρμοδίου είχε δώσει τη συγκατάθεσή της για τα σκαψίματα, αλλά όταν κατέβηκε η ίδια και είδε κενό τον χώρο υποπτεύθηκε ότι ο νοικάρης της ό,τι βρήκε εκεί μέσα το πούλησε σε αρχαιοκάπηλους. Η ανάκριση από την αστυνομία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι απλώς έγινε παράνομη ανασκαφή χωρίς να βρεθεί τίποτα.

Σε λήψη της δεκαετίας του 1950 μάλλον

Σε καλυτερη αναλυση η εσωτερικη αυλη του κτηριου, αρχείο Βαγγέλη Καβάλα

Και αλλη μια αποψη του την ιδια εποχη περιπου, αρχείο Βαγγέλη Καβάλα

Οπως και εδω, αρχείο Βαγγέλη Καβάλα

Το σπίτι άντεξε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960

Σ αυτήν αεροφωτογραφία, μετά το 1969, δεν υπάρχει πια. Εκεί θα γίνουν επίσημες πλέον ανασκαφές από την αρχαιολογική υπηρεσία.

Τα πορίσματα των ανασκαφών της περιόδου 1973-74 αναφέρονται στον 29ο τόμο του Αρχαιολογικού Δελτίου που εκδόθηκε το 1980

Αντικαταστάθηκε από αυτήν την πολυκατοικία με οικοδομική άδεια του 1973.

Καρτ-ποστάλ που κυκλοφόρησε τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα, η φωτογραφία έχει τραβηχτεί πριν από την απελευθέρωση της πόλης τον Οκτώβριο του 1912. Οι τουρκικές σημαίες, αναρτημένες μπροστά από τα καταστήματα, την τοποθετούν χρονολογικά εκεί. Αβέβαιο το ιστορικό γεγονός που καταγράφει ο φακός. Στο βάθος φαίνεται, όχι πολύ καθαρά, μια πομπή, η οποία μας παραπέμπει σε κάποια εκδήλωση ή γιορτή της τουρκικής κοινότητας.

Η φωτογραφία απεικονίζει την αγορά της οδού Βενιζέλου στο ψηλότερο, βόρειο τμήμα της, η οποία βρισκόταν ανάμεσα στις οδούς Αριστοτέλους και Πλατείας Διοικητηρίου, στην παλιά ρυμοτομία. Ένα από τα τοπόσημα της περιοχής, όπως αναφέρεται από παλιότερους ερευνητές, είναι το κτίριο του αρχιραβίνου της πόλης, Μεΐρ, το οποίο δεσπόζει στη νοτιοδυτική γωνία της οδού Βενιζέλου με την Αριστοτέλους. Αυτό το κτίριο, με τον χαρακτηριστικό “ριγέ” διάκοσμο, μπορούμε να διακρίνουμε και στη φωτογραφία, στα δεξιά και χαμηλά.

Η φωτογραφία προέρχεται από δημοπρασία, “Delcampe”.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02WvySiR33ykVvtog8esQGpJAQHYDbn49DJfoS6jeVXVsFHpr4ShD3AiEsATWgm1nNl