Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΣ

Έχω γράψει πολλές φορές για την Έκθεση των παιδικών μας χρόνων και πόση επίδραση είχε σε μένα και στους συνομήλικούς μου . Την περιμέναμε με ανυπομονησία κι όταν έφτανε ξεσαλώναμε . Μας έχανε το σπίτι μας . Πού μας έχανες πού μας έβρισκες εμείς ήμασταν στην Έκθεση . Δυο στάσεις δρόμο δεν ήταν τίποτε πηγαίναμε τρέχοντας , πού χαρτζιλίκι για τραμβαγιάτικα .

Αφού μπαίναμε πάντα τζάμπα με τους γνωστούς τρόπους δηλαδή με το , πάρε με θείο μαζί σου , ή από την έξοδο όταν έβγαιναν μαζικά οι επισκέπτες , ή τέλος αν όλα τα κόλπα δεν έπιαναν λυγίζοντας τα κάγκελα της περίφραξης . Μετά απελευθερωμένοι από το άγχος της εισόδου ορμούσαμε στα περίπτερα . Πρώτα σε εκείνα που μοίραζαν διάφορα φαγώσιμα , λουκουμάδες , μπισκοτάκια , παγωτό .

Περνούσαμε και ξαναπερνούσαμε και τρώγαμε μέχρι σκασμού . Μετά ρωτώντας μαθαίναμε πού έχει καλαίσθητα διαφημιστικά και όμορφες σακούλες για να τα βάζουμε μέσα . Στο τέλος αφήναμε την μεγάλη ατραξιόν το Λούνα Παρκ . Εδώ δυσκόλευαν τα πράγματα . Ευτυχώς είχαμε προνοήσει και ξέραμε πού δούλευαν παιδιά της γειτονιάς που μας έβαζαν τζάμπα στα διάφορα παιχνίδια .

Μετά μόλις σουρούπωνε βλέπαμε τα ακροβατικά και λαχταρούσαμε με τους μοτοσικλετιστές που οδηγούσαν στο τεντωμένο συρματόσχοινο .

Μετά αργά το βράδυ το καλύτερο όλων , Τα πυροτεχνήματα που τα κοιτούσαμε μαγεμένοι βγάζοντας και τα σχετικά επιφωνήματα θαυμασμού . Αργά το βράδυ η επιστροφή στο σπίτι ήταν ένα σοβαρό πρόβλημα . Πάντα η μάνα ανήσυχη μας περίμενε με άγριες διαθέσεις στη σιδερένια πόρτα της αυλής στην Σπάρτης . – Πάλι στην Έκθεση ήσουν Γιώργο , δεν την χόρτασες πια ..

Από δίπλα κι γιαγιά μου που τότε έμενε μαζί μας συμπλήρωνε κι αυτή τα δικά της . Την άλλη μέρα όμως την Γιαγιά Λένκω από το Μελένικο και την Μολδοβλαχία την πήγαν σχεδόν σηκωτή στην Έκθεσή η μάνα μου με τον θείο Κώστα . Στο Σιδηρόκαστρο δεν είχε τέτοια πράγματα , λαχταρούσε κι αυτή να δει τα θαύματα που γίνοντας στην Έκθεση κάθε Σεπτέμβρη …

Στη φωτογραφία στην κεντρική λεωφόρο με τα χαρακτηριστικά φωτιστικά που για πολλά χρόνια φώτιζαν τις γλυκιές βραδιές του Σεπτέμβρη την Έκθεση των αναμνήσεών μας

Γιώργος Κωτσίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0k3enztJaPif7A4wLV3JtCjympRvUpKxpPbZGLhphzMxNSoNEH6FoZpj2A792vT9nl

Πρόσφατα κοιτάζοντας την γνωστή φωτογραφία του Paul Zepdji με τον ασπρισμένο Λευκό Πύργο και τα ξύλα μπροστά του, πρόσεξα την κατασκευή στο μέσο περίπου της φωτογραφίας (μεγέθυνση στην 2η εικόνα), κατασκευή που πρέπει να είναι για την επέκταση της προκυμαίας από τον Λ. Πύργο προς την σημερινή οδό 3ης Σεπτεμβρίου, δηλαδή για το 2ο μεγάλο μπάζωμα της πόλης, του κλεισίματος του κολπίσκου ανατολικά του Πύργου.

Το μπάζωμα αυτό είχε συζητηθεί τουλάχιστον από το 1887, όπως φαίνεται από την δημοσίευμα του Φάρου (3η εικόνα) και κάποια στιγμή μεταξύ 1889 και 1898 είχε ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό (όπως φαίνεται από τους δύο χάρτες της 4ης εικόνας).

Τα ξύλα μπροστά από τον Λ. Πύργο έχουν αναφερθεί ως «καυσόξυλα». Δεν γνωρίζω ποια μέθοδος χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της προκυμαίας εδώ, αλλά μια πανάρχαια περιλάμβανε την κατασκευή και βύθιση ξύλινων κιβωτίων γεμάτα με θαλάσσιο σκυρόδεμα ή πέτρες (διάγραμμα της μεθόδου στην 5η εικόνα). Αν έτσι κατασκευάστηκε το έργο εδώ, τότε έχουμε και μια άλλη πιθανότητα της χρήσης των ξύλων, δηλαδή να είναι για την κατασκευή της προκυμαίας.

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02Zt8miRhsnWzho2b7izvTRWyc5VJTsPazXwZuDgTYr5BaSCkxAMKqdfyKWfZBapM6l

Η φωτογραφία του Paul Zepjdi, αρχές της δεκαετίας του 1890.

Η κατασκευή στην προέκταση της προκυμαίας.

Φάρος της Μακεδονίας, φύλλο 1174, 2/9/1887

Ο κολπίσκος ανατολικά του Λ. Πύργου μεταξύ του 1889 (αριστερά απόσπασμα χάρτη Καμπανάκη) και του 1898 (απόσπασμα χάρτη Δήμου Θεσσαλονίκης).

Μέθοδος ξύλινων κιβωτίων για την κατασκευή προκυμαίας ή προβλήτας. Από chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.ancientportsantiques.com/wp-content/uploads/Documents/AUTHORS/AdG/AncientStructures.pdf?fbclid=IwY2xjawFayTJleHRuA2FlbQIxMAABHaOErIfseA3cSVIsD7tkqGzsnDpRPztd3M_kmymTassCxi1YimZ2QxTZ_A_aem_23gqS8TLEYiU_hkm2PMxjw

Μάρα Νικοπούλου: Νομίζω ότι η σύγκριση με άλλες φωτογραφίες του σημείου ενισχύει αυτή την εκδοχή -σαν να παρακολουθούν την πορεία των εργασιών, ας πούμε. Για παράδειγμα, με τη φωτογραφία αριστερά (προγενέστερη της εδώ αρχικής) που μας είχε απασχολήσει 10 χρόνια πριν για το κτίριο με τις αντηρίδες. Το οποίο κτίριο, στο δεξί απόσπασμα της αρχικής, φαίνεται πλέον πίσω από τον σωρό με τα ξύλα, καθώς η κατασκευή έχει προχωρήσει. Και μάλιστα -στο κόκκινο τετράγωνο- φαίνονται πάσσαλοι που σαν να οριοθετούν, τετραγωνίζοντάς το, το κομμάτι που επιχωματώνεται εκείνη την εποχή.

Κάνοντας τις προάλλες την συνηθισμένη βόλτα μας είδα αυτή τη όμορφη εικόνα και έσπευσα να την αποθανατίσω . Ο Βαρδαρίκος τα είχε τα 5 μποφόρ του , τα κύματα περνούσαν το στηθαίο στα μπλόκια και το ελαφρύ μπουφανάκι έκανε πολύ καλά τη δουλειά του . Όμως η εικόνα μπροστά μας ήταν αξεπέραστη. Τα πάντα έλαμπαν σε ένα σκηνικό που μόνο η όμορφη Θεσσαλονίκη μπορεί να προσφέρει ... Γιώργος Κωτσίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02JWS97eJ3eMtFXM6a8muBr5VMzjW6Vazp8YW6wgZdNLK965BDavTNdkuL1avqyS8ql

Αίθουσα αναμονής σε στάση του τραμ στον Λ. Πύργο, κτίριο που είναι γνωστό ως «κιόσκι» ή «αναψυκτήριο».

Στην εργασία της Β. Χαστάογλου-Μαρτινίδη για το γραφείο μπετόν-αρμέ Hennebique και τον μηχανικό Ελί Μοδιάνο υπάρχει σχέδιο (εικ.14 της εργασίας) του μικρού αυτού κτιρίου. Αναφέρει ότι η μελέτη έγινε για την Eταιρεία Tramways de Salonique το 1913-14 από τον Ελί Μοδιάνο σε συνεργασία με τον A. George. Στην πρώτη φωτογραφία φαίνεται και η πινακίδα της στάσης του τραμ μπροστά από την αίθουσα. To κτίριο φαίνεται μόνο σε λίγες φωτογραφίες την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου, ειδικά από το 1916 και το συλλαλητήριο διαμαρτυρίας για την παράδοση της Καβάλας στους Βούλγαρους. Είναι άγνωστο πότε και γιατί κατεδαφίστηκε – ίσως δεν άντεξε στη συγκέντρωση τόσων ατόμων στην οροφή του σε πολιτικές συγκεντρώσεις.

Θόδωρος Νάτσινας

H αρχική πηγή είναι https://archiwebture.citedelarchitecture.fr/archive/resultats/simple/n:153?RECH_S=BAH-25-1913-20434&RECH_SELECTOR%5B0%5D=archives&type=simple&fbclid=IwY2xjawFVaQVleHRuA2FlbQIxMAABHeZYTwLmqbIqOX3viDLTRQuS8iNKXzTp0cs9mFtkqMFsgHHn3yZRGF1wnQ_aem_JAm8L6OeXeW1Z_aP87OnQA Εκεί έχει τις βασικές πληροφορίες – δεν κατάφερα να βρω αν έχει περισσότερο υλικό διαθέσιμο.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0uxkZyfTZWbAH4V5vwZibGX96xdBpJX3KmHYz51uFbk7ZGNKJA5hN8t1CBZZphffjl

Ουρανία Τογανίδου, φοιτήτρια στο Τμήμα Μαθηματικών τη δεκαετία του 1930

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02FawV16wppDCWH8ujbk8ctaVXsjGNkChP9ouaNCh6vRXWPiBUcELkgUg93uygNDpBl

Η Ουρανία Τογανίδου του Αβραάμ γεννήθηκε στη Σεβαστούπολη της Ρωσίας, γύρω στο 1912. Την ακαδ. χρονιά 1931 γράφτηκε στο Τμήμα Μαθηματικών του Παν. της Θεσσαλονίκης και αποφοίτησε στις 6-11-1937 με λίαν καλώς. Ήταν, χρονολογικά, η τρίτη γυναίκα που γράφτηκε και σπούδασε στο Τμήμα Μαθηματικών Θεσσαλονίκης. Είχε προηγηθεί η Αναστασία Καλαφάτογλου, που γράφτηκε την ακαδ. χρονιά 1928-29 και η Κούλα Δεμερτζή, που γράφτηκε την ακαδ. Χρονιά 1930-31. Το 1943 πρωτοδιορίστηκε στο Γυμνάσιο των Γιαννιτσών. Το 1946 ήταν στο Γυμνάσιο του Λαγκαδά. Στις αρχές της δεκαετίας το 1960 ήταν στο B’ Γυμνάσιο Θηλέων της Θεσσαλονίκης, όπου παρέμεινε και μετά την μετονομασία του σε Ζ’ Γυμνάσιο Θηλέων (το 1963) μέχρι το 1971. Στη συνέχεια μετατέθηκε στο Γυμνάσιο Ελευθερούπολης και λίγα χρόνια μετά επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, στο Γυμνάσιο Σταυρούπολης.

Νεανική παρέα από το Αρσακλί (σημερινό Πανόραμα) σε εκδρομή, τη δεκαετία του 1930, ανάμεσά τους η Ουρανία Τογανίδου.

[Η φωτογραφία είχε αναρτηθεί στην ομάδα “Πανόραμα Παλιές Φωτογραφίες” στις 20-1-2018, από το αρχείο του Νίκου Τελίδη]

Ήταν φεμινίστρια και δραστηριοποιήθηκε στον Σοροπτιμιστικό Όμιλο Θεσσαλονίκης από το 1959, που πρωτοδημιουργηθήκε. “Ο Σοροπτιμισμός είναι μια παγκόσμια, εθελοντική γυναικεία οργάνωση, η οποία ενώνει τις γυναίκες όλου του κόσμου ανεξάρτητα από φυλετικές, θρησκευτικές, πολιτικές και πολιτισμικές διαφορές, σε μια αδελφωμένη προσπάθεια για τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών διαβίωσής τους ανά τον κόσμο.” Ο πρώτος Σοροπτιμιστικός Όμιλος Αθηνών ιδρύθηκε το 1950 από την Πασιθέα Ζουρούδη-Σαλιγγάρου, γιατρό μικροβιολόγο, που είχε ιδρύσει και άλλα Διεθνή Γυναικεία Σωματεία.

Επετειακή ανάρτηση

Η 11η Σεπτεμβρίου είναι μια θλιβερή ημερομηνία που συνδέεται με πολλές άσχημες επετείους (πραξικόπημα στην Χιλή, τρομοκρατικό κτύπημα στους πύργους της Ν. Υόρκης) Ωστόσο, σε αυτήν την ημερομηνία υπάρχει και μια επέτειος για την πόλη μας, ίσως μικρής σημασίας, η οποία αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση.

Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1889 ο Χαμδή μπέης, σημαντικός πρόκριτος της πόλης εκείνα τα χρόνια (και αργότερα δήμαρχός της), αποκτά το προνόμιο να κατασκευάσει και να λειτουργήσει δίκτυο τραμ στην Θεσσαλονίκη. Πράγματι, το πρώτο τραμ κυκλοφόρησε το 1893, σε 4 χρόνια. Το τραμ αυτό, έστω ιππήλατο, ήταν το πρώτο συγκοινωνιακό σύστημα σε σταθερή τροχιά στην πόλη και λειτούργησε, ηλεκτρικό πλέον, ως το 1957.

Ενδιαφέρον έχει ότι, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικό Μετρό (το νέο όνομα της πρώην Αττικό Μετρό), η απόφαση για την κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης ως δημόσιο έργο πάρθηκε τον Σεπτέμβριο του 2003! Δεν αναφέρει ακριβώς την ημερομηνία αλλά ήταν 114 χρόνια μετά την ανάθεση της κατασκευής του τραμ. Είναι περίεργο που δεν έχουν σβήσει αυτήν την σελίδα (https://www.emetro.gr/?page_id=152), που «κραυγάζει» ότι έχουν περάσει 21 χρόνια και ακόμα δεν έχουμε μετρό στην πόλη. Αυτή είναι και η πικρή γεύση της επετείου: 135 χρόνια μετά την ανάθεση της κατασκευής του τραμ η Θεσσαλονίκη δεν διαθέτει (ακόμα) κάποιο σύστημα σε σταθερή τροχιά. Ελπίζουμε βέβαια να έχουμε τουλάχιστον την πρώτη γραμμή του μετρό προς το τέλος του 2024 ή στις αρχές του επόμενου.

Η φωτογραφία με το ιππήλατο τραμ στην Νίκης χρονολογείται την δεκαετία του 1890, ίσως το 1895. Ο πρώτος χάρτης δείχνει το δίκτυο του τραμ του 1893, ο δεύτερος την πρώτη γραμμή του μετρό.

Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έχουμε εντοπίσει προς το παρόν καμιά φωτογραφία ή σχέδιο που να απεικονίζει τον Χαμδή μπέη, μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Θεσσαλονίκης.

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02thFdKHGB8DbHvCWLPZahxVxLUVb3qMDgr6BpjGJMiF4jnHUtkzuAvcdmo7sbxBczl

“Εις τον εξαίρετον καθηγητή μας των μαθηματικών Ιωάννην Ζωγράφον, οι μαθηταί του Β’ Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης.”

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02fB8An8GMRsvxKbb4ePssBXMYEfwbW7z8W61yyBBGZL4PABVSNxav4iSFH6bEshaTl

Η είσοδος του Β' Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης, τη δεκαετία του 1960. Στην είσοδο του Β' Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης, το 1970.

Καθηγητές του Β' Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης, τη δεκαετία του 1960.

Ο Ιωάννης Ζωγράφος του Σοφοκλή γεννήθηκε γύρω στο 1914 στην Αθήνα. Το 1933 πέρασε στο Τμήμα Μαθηματικών του Παν. της Θεσσαλονίκης, όπου ολοκλήρωσε φυσιολογικά τις σπουδές και πήρε πτυχίο στις 14-1-1938, με Λίαν Καλώς. Το 1941 ίδρυσε με τον συμφοιτητή του Γεώργιο Μίκο φροντιστήριο, το οποίο στεγάστηκε στην Εγνατία 380. Αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1940 διορίστηκε στη Μέση Εκπαίδευση. Το 1960 μετατέθηκε από την Αλεξανδρούπολη στο Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης, όπου παρέμεινε για αρκετά χρόνια, περισσότερο από μια δεκαετία

Ιστορικό Αρχείο Φροντιστών – Κωνσταντάρας Γιώργος: Η αγγελία προέρχεται, σύμφωνα με την ανάρτηση, από την εφημερίδα ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΗ, έτος 1941. Μία ακόμη τεκμηρίωση ότι η Φροντιστηριακή Εκπαίδευση συνέχισε την στήριξη και φροντίδα στην μόρφωση και πρόοδο των μαθητών, στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. . ( στην Θεσσαλονίκη κυκλοφορούσαν δύο δοσιλογικές εφημερίδες μόνο. ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΗ και ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ) Ο Γεώργιος Μίκος του Δημητρίου γεννήθηκε το 1913 στη Σινώπη του Πόντου. Το 1933 πέρασε στο Τμήμα Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης και ολοκλήρωσε χωρίς καθυστέρηση τις σπουδές του το 1939. Ορκίστηκε στις 31-3-1939 και πήρε το πτυχίου του με Καλώς. Στα μέσα τις δεκαετίας του 1940 διορίστηκε στη Μέση Εκπαίδευση, αλλά τον Μάρτιο του 1946 εκδιώχθηκε από τη θέση λόγω της συμμετοχής του στην Εθνική Αντίσταση. Εργάστηκε στην Ιδιωτική Εκπαίδευση. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940 δίδαξε στα Εκπαιδευτήρια της Αγλαΐας Σχινά και τις δεκαετίες 1950, 1960 ήταν στη διδακτική ομάδα του φροντιστήριο “Πυθαγόρας”, που στεγάζονταν αρχικά στην οδό Πρίνγκ. Νικολάου (σημ. Σβώλου) και στη συνέχεια στην οδό Αγίας Σοφίας (απέναντι από τον κινηματογράφο Διονύσια). Απεβίωσε τον Δεκέμβριο του 1970.

Το κτίριο που στεγάστηκε το φροντιστήριο Μίκου-Ζωγράφου, που ήταν στην Εγνατία 380.

(Για τον εντοπισμό της θέσης “Εγνατία 380” βοήθησε ο Σπ. Αλευρόπουλος και τον ευχαριστώ)

Το ίδιο κτίριο στον περιβάλλοντα χώρο του, την περίοδο της κατοχής .

Από την ταινία του 1968 «Εκείνοι που ξέρουν ν’ αγαπούν» και το ομότιτλο άλμπουμ των ΠΦΘ, δανειζόμαστε δυο φωτογραφίες που έμειναν ‘αταυτοποίητες’ για να τις βάλουμε στη… θέση τους, συμπληρώνοντας την οδό Αντιόχου.

Την Αντιόχου την είχαμε δει εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0dWfuUdkV8edTZzY5Q24Ww1SGZVRvZzMwkdRVFjDRCW8Df4Ew5Q3GPdKX3LL9P7Lfl Και εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02aMrRC9RbcRNkW25Zka1sD5qp3HfdXRrz2at5V71yiVsgdfxbUgaZ9VgNCTXL9XsQl

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02SGVJDbvBcnBWG95pvqgch1SomXYLh6twoBp8Mo6ZMrvBrREVbiGTpANxHfcfrZwEl

Η ανηφόρα της Αντιόχου πριν την στροφή της -κάπως λοξή γιατί έτσι την βλέπει ο μάλλον γκαζιάρης οδηγός… …του αυτοκινήτου που αποτελεί στην ουσία τον ξεναγό μας στην Θεσσαλονίκη. Κατά πάσα πιθανότητα, εδώ το βλέπουμε να έχει μόλις μπει στην Αντιόχου από την Θεοφίλου. Γι’ αυτήν διατηρούμε μία μικρή επιφύλαξη γιατί η ταμπέλα δεν διαβάζεται, και τα κτίρια χαμηλά είχαν γκρεμιστεί νωρίς, αλλά η κολώνα στην αριστερή γωνία βρίσκεται ακόμα στην ίδια θέση.

Ένα κεντρικό δρομάκι και μια διάσημη ποτοποιία, κατά τη διάρκεια της φωτιάς του ’17. Στην φωτογραφία που αλίευσε ο Αλέξανδρος Σαββόπουλος βλέπουμε την κατηργημένη πια Γεωργίου Σταύρου από την Βουλγαροκτόνου (Καλαποθάκη) προς την Λασκάρεως (περίπου Μητροπόλεως με τους σημερινούς όρους).

Βλέπουμε όμως για πρώτη φορά αρκετά καθαρά και την ταμπέλα της περίφημης ποτοποιίας Αδελφών Αβαροπούλου. Αυτήν για την οποία είχε γραφτεί και ποιηματάκι, όπως μάθαμε από την απόγονο των ιδιοκτητών, που έζησε -και θυμόταν- τη φωτιά του ’17, αλλά έζησε και την εκατοστή επέτειό της: την Βασιλική Αθυρίδου-Αβαροπούλου. «Στην οδό Βουλγαροκτόνου και στου Στάιν τη σειρά, στους Αφούς Αβαροπούλου, πήγατε καμιά φορά; Κι αν δεν πήγατε, να πάτε, γιατί τρέχουν οι πελάται, σαν τη μέλισσα στο μέλι. Κι αν απ’ τα κρασιά τους πιείτε, έναν αιώνα θε να ζείτε»

Μάρα Νικοπούλου

Πηγή φωτό: Α. Γερόλυμπου, Το χρονικό της μεγάλης πυρκαγιάς

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0bTDYSg45UTRE9RHMt1yVgyjtC4TWD99iiUgFABabArtHz7kBsY7CKRCfSsuQwj3nl

Ο φωτογράφος πιάνει την μισή μόνο ταμπέλα στην ανατολική γωνία Βουλγαροκτόνου και Γ. Σταύρου, με πλάτη στο Στάιν, και στοχεύει τους καπνούς που φαίνονται πίσω από την Θ. Λασκάρεως, την κάθετο στο βάθος. Η άλλη ταμπέλα στο κτίριο της ανατολικής γωνίας Γ. Σταύρου με Συντεχνιών δεν διαβάζεται. Το κτίριο της ποτοποιίας το είχαμε δει σχεδόν ολόκληρο εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid026iY2ku3VW1J5vhor5EKZofB3xtDmw2w6KQLRvnpF4iJMGeHrFCRuxREdeZD3rPJYl Δείτε λιγότερα

Από εκείνη τη φωτογραφία απομονώνουμε το κομμάτι της ταμπέλας για να την δούμε παράλληλα με αυτό της αρχικής φωτό. Οι διαφημίσεις στη Νέα Αλήθεια δίνουν την διεύθυνση με δύο τρόπους: «Οδός παράλληλος προκυμαίας έναντι Στάιν», το 1914, και Οδός Βασιλείου Βουλγαροκτόνου, αριθ.18, το 1915 που πλέον έχει γίνει παγιωθεί η νέα ονοματοδοσία των δρόμων. Στη δεύτερη, χαρακτηρίζεται ‘υποκατάστημα’. Δυστυχώς, και στις δυο διαφημίσεις κόβεται λίγο η άκρη. Την έμμετρη ρεκλάμα δεν τη βρήκαμε σε πρωτότυπη μορφή.

Το 2017, που η Βασιλική Αθυρίδη-Αβαροπούλου μίλησε για τη ζωή της στην Σοφία Χριστοφορίδου [Συνέντευξη δημοσιευμένη στην ‘Μακεδονία’ 3/9/2017] και στην Παράλλαξη, οι φωτογραφίες που δείχνουν το κτίριο της οικογενειακής ποτοποιίας δεν ήταν γνωστές/αναγνωρισμένες. Σε ξεχωριστή ανάρτηση, θα παρουσιάσουμε τις διηγήσεις αυτής της εξαιρετικής προσωπικότητας, επιχειρώντας και μια συμπληρωματική ‘εικονογράφησή’ τους

Kάθε καλοκαίρι, το χάλι με τις καταστροφικές φωτιές στη χώρα καλά κρατεί. Υπάρχει όμως κάτι που δείχνει να αλλάζει: η ευαισθησία απέναντι στα ζώα που πλήττονται απ’ αυτές. Είτε αυτά είναι άγρια, όταν μιλάμε για φωτιές σε δάσος, είτε ζώα συντροφιάς, όταν πρόκειται για φωτιές που φτάνουν σε οικιστικό ιστό -οπότε υπάρχει πια -ευτυχώς- κινητοποίηση για να σωθούν. Και φυσικά, στη δεύτερη περίπτωση κυριαρχούν τα σκυλιά. Μερικές ειδήσεις με φιλική διάθεση απέναντι στα σκυλιά, λοιπόν, που είδαν το φως της δημοσιότητας τη δεκαετία του 1890 – σε αντίθεση με τα περισσότερα δημοσιεύματα για τα αδέσποτα της πόλης που είχαμε δει εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02vQAjz9CEyaKhxrPhMcZAEEsLtGhvjNZdeo2J9vEtc4oeVHgFuaJvwMp1puSE661cl

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02VXy7PEPALcd2ktgSvP2SvAxxLPHVRR1sBnPzhvFY4Ft3HK33w32SwxVm8Min9ACjl

128 χρόνια και ένα μήνα ακριβώς πριν από σήμερα, η Οθωμανική Εταιρεία Σιδηροδρόμων ανακοινώνει την έναρξη λειτουργίας του σταθμού Salonique Ville. Βρισκόταν στη συμβολή των οδών 26ης Οκτωβρίου και Αναγεννήσεως και τα κτίριά του τα βλέπουμε δεξιά. Τι σχέση έχει με το θέμα μας; Η ανακοίνωση το λέει καθαρά: θα εξυπηρετεί τη μεταφορά ταξιδιωτών, αποσκευών και ΣΚΥΛΩΝ από και προς τους άλλους σταθμούς. Τόσο φιλόζωοι οι Θεσσαλονικείς του 1896 που να ταξιδεύουν με το κατοικίδιό τους φαντάζει κάπως απίθανο. Ίσως κάποιοι λίγοι αριστοκράτες -κάτοικοι ή περαστικοί από την πόλη- ή/και κυνηγοί. Ίσως και κάποιοι άλλοι που θα δούμε παρακάτω. Μια ανακοίνωση καλλιτεχνικού προγράμματος του 1897, μάς δίνει άλλη μία περίπτωση σκύλων που χρησιμοποιούσαν το τραίνο… Στις 3/3/1897 ξεκινάει το νέο πρόγραμμα στο Οrpheum και εκτός των άλλων περιλαμβάνει νούμερο με εκπαιδευμένα σκυλιά, ένα ιδιαίτερα δημοφιλές θέαμα της εποχής. Τόσο ώστε η JdS, που βάζει πολύ σπάνια φωτογραφίες, δημοσιεύει και σε χωριστή σελίδα φωτογραφία της εκπαιδεύτριας. Δυστυχώς χωρίς τα σκυλιά της, για τα οποία όμως μαθαίνουμε ότι όπως και οι καλλιτέχνες έχουν ήδη έρθει στην πόλη. Στο ρεπορτάζ για την πρεμιέρα, αναφέρεται ότι η Miss Dawons και τα εκπαιδευμένα σκυλιά της χειροκροτήθηκαν παθιασμένα Δεν βρέθηκε κάτι παραπάνω για την συγκεκριμένη (με καμία από τις δυο γραφές του ονόματος), αλλά μια ιδέα για τη δημοφιλία των νούμερων αυτών μας δίνει το γεγονός ότι οι αδελφοί Λυμιέρ γύρισαν σχετικό ταινιάκι ήδη το 1897 Εδώ ένα αντιστοιχο φιλμάκι της Alice Guy του 1902: Kι εδώ των Pathe, του 1907:

Πίσω στα 1896, σαν σήμερα, 13 Αυγούστου, μια περίεργη επιλογή της JdS να δημοσιεύσει κάτι για τον Τρικούπη, 4 μήνες μετά τον θάνατό του. Δεν είναι ότι ασχολήθηκαν ιδιαίτερα μαζί του όσο ζούσε. Καλά-καλά, δεν τον προλάβανε στην εξουσία, και ο θάνατός του πέρασε στα ψιλά με μια απλή ανακοίνωση τριών αράδων για τον θάνατό του, και άλλων δύο για τη μεταφορά της σορού του. Τώρα βάζουν κάτι για τη ζωή του. «Παραλειπόμενο για τον Τρικούπη: Πριν χρόνια ο διάσημος Έλληνας πολιτικός ταξίδευε με ιστιοφόρο κατά μήκος των ελληνικών ακτών, όταν ένα σκυλί έπεσε στη θάλασσα. Ο Τρικούπης ζήτησε από τον καπετάνιο να κατεβάσει μία λέμβο στη θάλασσα για να το σώσει, αλλά ο καπετάνιος αρνήθηκε. Τότε ο Τρικούπης γδύθηκε κι έπεσε στη θάλασσα. Ο καπετάνιος αναγκάστηκε να ρίξει μία λέμβο και το σκυλί σώθηκε». Δεν ξέρω πού πρωτογράφτηκε, πάντως η ιστορία περιλαμβάνεται και σε ένα άρθρο της κ. Λύντιας Τρίχα, με τίτλο ‘Ο άγνωστος Χαρίλαος Τρικούπης’, Εφ. Το Βήμα, 24/11/2008.

Ενώ λίγο πριν ξεκινήσει μια πελώρια καμπάνια ενάντια στις αγέλες λυσσασμένων σκύλων που κυκλοφορούν στην πόλη, η JdS δείχνει να ασπάζεται μια …επιστημονική θεωρία για την πρόληψη της λύσσας:

«Χρήσιμες γνώσεις. Προληπτικά μέτρα ενάντια στη λύσσα. Μια μελέτη που δημοσιεύει ειδικός, συμπεραίνει ότι η λύσσα δεν προσβάλλει ποτέ ζώα των οποίων δεν έχει εμποδιστεί το ζευγάρωμα την άνοιξη. Για να υποστηρίξει τη δήλωσή του, ο ειδικός φέρνει ως παράδειγμα τα τόσο πολλά αδέσποτα σκυλιά των πόλεων της Ανατολής που πολύ σπάνια παθαίνουν λύσσα. Συμπέρασμα των ερευνών του ειδικού είναι ότι πρέπει να προκρίνουμε όσο πιο πολύ γίνεται το ζευγάρωμα των σκύλων την Άνοιξη, καθώς αυτό αποτελεί εξαιρετικό προληπτικό μέτρο κατά της λύσσας. Συμβουλή προς τους ιδιοκτήτες σκύλων».