Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Η οδός Πλούτωνος το 1980 μέσα από την ματιά του σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλου από την ταινία “Σόνια”. Ο δρόμος παρά την ανέγερση πολυκατοικιών παραμένει ακόμα και σήμερα όμορφος. Περισσότερα πλάνα στο παρακάτω link

Βαγγέλης Καβάλας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02YUfKY9hAPEs3ZkZcM26EUVUM6EKYKGAfjjPPgjBWGAn9bfEikfj7aHgESWd86h21l

Η μονοκατοικία στη Λογοθέτου 19

Η Λογοθέτου 19 σήμερα

Πλούτωνος 16, διασταύρωση με Τ. Οικονομίδη

Πλούτωνος 16, διασταύρωση με Τ. Οικονομίδη σήμερα

Οδός Πλούτωνος 16 κοιτώντας προς την Σοφούλη

Οδός Πλούτωνος 16 κοιτώντας προς την Σοφούλη σήμερα

Πλούτωνος με Παπανδρέου στο βάθος

Πλούτωνος με Παπανδρεου στο βάθος σήμερα

Συμβολή Πλούτωνος-Οικονομίδη-Κασομούλη

Συμβολή Πλούτωνος-Οικονομίδη-Κασομούλη σήμερα. Η κολώνα της ΔΕΗ στο βάθος παραμένει η ίδια

Ο όγκος του Τριγωνίου και η πόλη. Εντυπωσιακή λήψη του 1956, τραβηγμένη από την Αθανασίου Διάκου στο ύψος 45-49. Ο ίδιος δρόμος είναι και αυτός που βλέπουμε να κατηφορίζει μπροστά μας. Από το οικογενειακό αρχείο του Αθανασίου Γουγούση.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid037uuTzvXDSnhX88Z6V6imNoidqMcfVbwsBS8z4oGLEJRmHw4Zh5bhVZNxkZZsZUcgl

Περίπου από το ίδιο σημείο σύγχρονη λήψη

Η φωτογραφία, τραβηγμένη από την οδό Αγίου Δημητρίου, αποτυπώνει τον άγνωστο μιναρέ της οδού Ρωξάνης στο ύψος της οδού Ευσταθίου Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος μιναρές εμφανίζεται και σε άλλα πανοραμικά πλάνα. Αυτή είναι η πρώτη φορά που τον βλέπουμε από τόσο χαμηλή γωνία.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02mTfXyYbDVVfpHxCWaDdBZBaKN1gdswCLSXbb7jDvhj8Q3dRooPVavQ5Wc523nW2Zl

Κασσάνδρου σχεδόν γωνία με Δημ. Πολιορκητού. Πίσω από τον αχθοφόρο η μάντρα και το κυπαρίσσι του Μουσταφά-τζαμί. Κάθε φωτογραφία είναι πολύτιμη για τις πληροφορίες της. Ακόμη και αυτές με τα μπλε χαρτονάκια.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0D6zwL88Bpe7YxPC1fuShWoMzSqEQ6NAEPb2Uqpj9K2VKzQMN47S3ZvvTVWmi3pLEl

Ακόμη μια φορά στο διαχρονικό σταυροδρόμι της πόλης. Βενιζέλου με Εγνατία. Αυτή τη φορά για να δούμε τον τροχονόμο που ρύθμιζε την κίνηση για δεκαετίες. Σε μια κατοχική φωτογραφία τον βλέπουμε στο “βαρέλι”, στο κουβούκλιό που τον προστάτευε. Πότε όμως έγινε αυτό;;

Facebook:https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0R1ryWxwNrCEd47cBsNuwM9KHTBnG2y1RPqLrnmkfhUGrZ2cfZvQU6dA6aH5AxgEBl

Την απάντηση την δίνει αυτή η μικρή είδηση στην εφημερίδα ΦΩΣ, 9/12/1939 Τοποθετήθηκε στα πλαίσια των μέτρων για την καλαίσθητη εμφάνιση των τροχονόμων σε μια πόλη που εξωραϊζόταν, λίγο πριν τον πόλεμο.

Ακόμη κάποιες κατοχικές φωτογραφίες

Πιο πριν ο τροχονόμος ήταν επάνω σ' αυτό το “σκαμνάκι”. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920...

και όλη την δεκαετία του 1930.

Εδώ με Ίωνος Δραγούμη, ίσως προσωρινά λόγω έργων

Και πάμε μεταπολεμικά, την δεκαετία του 1950, σε ανάρτηση Έφης Σταθοπούλου

Σε ανάρτηση Γιώργου Καμπούρη

Με την τεχνητή νοημοσύνη αυτή η φωτογραφία μετατράπηκε σε ολιγοδευτερόλεπτο φιλμάκι εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/videos/29047636691518838/

Όπως κι αυτό, όλα τα αντίστοιχα φιλμάκια εικάζουν ψηφιακά με τους αλγόριθμους όσα δεν αντλούν ως πραγματικές πληροφορίες από την εικόνα. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Μια και διαθέτουμε την εξαιρετική αυτή φωτογραφία σε καλή ανάλυση, ας δούμε λεπτομέρειές της σε μεγέθυνση.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0YUYoGpSYVZ2qELmzKQJxhA1LF5MiuPty42i5MJ6HoYMpiDJNTSrph4n3HPZB2F9hl

Στον τοίχο ένα παλίμψηστο επιτοίχιων διαφημίσεων από θεάματα στις ομιλούμενες γλώσσες της πόλης εκείνη την εποχή. Κάτω κάτω λαντίνο και από πάνω ο αθηναϊκός θίασος του Αντώνη Νίκα με το έργο “Του Κουτρούλη το πανηγύρι” στο Πάνθεον, Πιο χαμηλά ένα πολυθέαμα μάλλον στον κήπο του Λευκού Πύργου, όπου διακρίνεται η όπερα του Παύλου Καρρέρ “Μάρκος Μπότσαρης” ανάμεσα στ' άλλα.

Πρωί. Οι δυο γυναίκες, που τράβηξαν και την προσοχή του φωτογράφου, θρακιώτισσες όπως μας πληροφόρησαν σ ένα σχόλιο κάτω από το φιλμάκι, λόγω της ενδυμασίας τους. Ένα μπουκάλι και ένας τορβάς στα χέρια για να βγάλουν ίσως τη μέρα.

Στην γωνία της Εγνατίας με την Βενιζέλου ένα πρόχειρο κιόσκι για να ανακουφίζει τους περαστικούς. Φραγκοφορεμένοι ή ένστολοι οι περισσότεροι.

Πάνω από το ταλαιπωρημένο λόγω της πυρκαγιάς κτίριο, διακρίνεται ο μιναρές του Χαμζά Μπέη.

Ζουμ στα χάνια ενός τυχερού οικοδομικού τετραγώνου. Τυχερού τότε, μιας και η φωτιά του ’17 σταμάτησε ακριβώς δίπλα του. Κατά κάποιο τρόπο και τώρα, μιας και φιλοξενεί ακόμα μερικά απ’ τα παλιά του κτίρια. Θα μπορούσε και πολύ καλύτερα… Εστιάζουμε σ’ αυτά που χάσαμε:

Το Κιμπάρ Αλή Χαν το παρουσίασε πρόσφατα ο Στάθης Ασλανίδης εδώ: [https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0yQbi7scBMe7xt8AcL1xdbRkXNaGWjGHLkMoGwSUMTLx91m5GoTUGtcKQpo4SQKMLl]

Από το περίφημο Χάνι Αλλατίνη, αν και επέζησε μέχρι το 1979, έχουμε ελάχιστες φωτογραφίες. Τώρα βλέπουμε μέρος της ανατολικής του όψης. Από μπροστά το είχαμε δει εδώ: [https://www.facebook.com/204212503401724/photos/a.211295696026738.1073741826.204212503401724/294280391061601/?type=3&theater)

Το Χάνι Μάζη ή Μαζι (κατά καιρούς γράφεται και τονίζεται με όλους τους δυνατούς τρόπους) δεν έχει εξαφανιστεί εντελώς. Εδώ βλέπουμε για πρώτη φορά τόσο καθαρά την βόρεια και την ανατολική του όψη με τα ‘αετώματα’. Μέρος της όψης του επί της Φράγκων έχουμε δει εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0iRcYGmuGe2egXUSwwmMJ53zpNz6xXz69n8qyK1VgKjdH8nyUmzrTeqJMk9Ypu8Ekl

Μάρα Νικοπούλου Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0As2z1MxGputFUtRHD48hKLRZyPFjcJfknYDgEfnHena2iuuusSd7YcJSQRoukTBtl

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από το Χαμζά Μπέη (Αλκαζάρ) μετά τη φωτιά του ’17. Θα τολμούσα να πω αρκετούς μήνες αργότερα -ίσως και το 1919- μιας και σε άλλα σημεία της είναι εμφανές ότι έχουν γίνει σημαντικές εργασίες επισκευών σε ορισμένα κτίρια. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα πάντως, εστιάζουμε στο παλιό Ο.Τ. 388 (μεταξύ των οδών Φράγκων, Κατούνη, Εδέσσης, Βίκτωρος Ουγκώ) που ΔΕΝ κάηκε. Σημειώνουμε με μπλε τα χάνια που υπάρχουν ακόμα (Κυρτση και Εμνιέτ/Μέγαρο Νάτσινα). Με κόκκινο τα άλλα:

Να τα κι εδώ -θολά- πριν τη φωτιά, σε απόσπασμα φωτογραφίας από τη συλλογή του Paul Albarel. Επίσης τραβηγμένη απ’ το Χαμζά Μπέη, απλώς εδώ βλέπουμε ευρύτερο πλάνο.

Σε απόσπασμα αεροφωτογραφίας της συλλογής Λαπούρτα [Από την έκθεση «Θεσσαλονίκης Εμπόριον 1870-1970» του πολιτιστικού τμήματος της Τρ. Πειραιώς], σημειώνεται πάλι το τυχερό παλιό Οικοδομικό Τετράγωνο 388. Σήμερα αντιστοιχεί με το ΟΤ 165. Στο σημείο δεν ακολουθήθηκε το αρχικό σχέδιο Εμπράρ. Με κόκκινη γραμμή η Φράγκων. Με μπλε η Βίκτωρος Ουγκώ.

Και κάτι για το Μαζί Χαν που δεν εξαφανίστηκε εντελώς, όπως είπαμε και πριν. Το τέλος της Κατούνη λίγο πριν βγούμε στη Β. Ηρακλείου, σε αεροφωτό και επίγεια από το google. Κάποια απ’ τα ανακατασκευασμένα καταστήματα (διότι «αποκατάσταση», δεν το λες) έχουν αετώματα για να θυμίζουν την παλιά εικόνα της γωνίας.

Για πότε κτίστηκε για πότε ρήμαξε

Το κτίριο πολυξενοδοχείο στην τότε Βασ. Γεωργίου, εκεί που σήμερα είναι το συντριβάνι στον κήπο της ΧΑΝΘ, μας έχει απασχολήσει κι άλλες φορές. Σήμερα προσθέτουμε λίγα ακόμη στοιχεία Παλιότερες αναρτήσεις μας: https://write.as/saloni-ca/2953 https://archive.saloni.ca/2907

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0K984pHmXwTMa3sF3JGYp5LeAG7o3jCPw4RG4W4m8K2qSKYUA4XBVMzdQYUCwbBRjl

Από τον Λευκό Πύργο. Ανάμεσα σε πλήθος από σχετικά πρόχειρες κατασκευές για τις ανάγκες του πολέμου ξεχωρίζει αριστερά, με το ύψος και το μήκος του. Κτίριο διαμερισμάτων ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης των εσόδων τους από την τεχνική σχολή Ισλαχανέ. Κατασκευάσθηκε το 1896, η επικρατούσα άποψη (Ο Τομανάς στο βιβλίο του “Οι ταβέρνες της παλιάς Θεσσαλονίκης” στη σ. 112, αναφέρει ότι κτίστηκε το 1921, αλλά μάλλον θα εννοεί ότι από τότε βρίσκουμε ξενοδοχεία σ' αυτό το τεράστιο κτίριο)

Το 1921 στον αρ. 31, εγκαινιάζεται το ξενοδοχείο Σπλέντιτ, η ονομασία ενός από τα πέντε που φιλοξενησε στους ορόφους του.

Εκλεκτή ορχήστρα, εκλεκτά εδέσματα και ηδύποτα να ταιριάζουν με την εκλεκτή βιεννέζικη επίπλωση στα 60 (!) ευάερα και ευήλια δωμάτια. Οι αδελφοί Τσιώμου πρέπει να ήταν περήφανοι.

Το κτίριο τέθηκε στην αρμοδιότητα του Γραφείου Ανταλλαγής περιουσιών το 1925 και 2/3 από κάθε ξενοδοχείο που στεγάζονταν εκεί μπήκε σε δημοπρασία, και αυτά ήταν αρκετά: Στο ν. 21 το Ολυμπος Παλλας στο ν. 23 Βικτώρια στο ν. 25 Βόσπορος στο ν. 27 Πάλλας στο ν. 31 Σπλεντιτ, που το είδαμε να εγκαινιάζεται 4 χρόνια νωρίτερα.

Αυτά ακριβώς τα ξενοδοχεία αναφέρονται ως υπαρκτά και εν λειτουργία στον Εμπορικό Οδηγό Θεσσαλονίκης του 1925

60 όμως δωμάτια δεν πρέπει να έχει μόνο το Σπλέντιτ στο 31. Ίσως όταν εγκαινιάστηκε να ήταν μόνον αυτό και μετά να έγινε κάποιος διαχωρισμός.

Μια κοντινή φωτογραφία του πολυξενοδοχείου που αναρτήθηκε στις ΠΦΘ,

Αρχές του 1930 ο τόπος έχει καθαρίσει από τις πολλές πρόχειρες κατασκευές, ο κήπος έχει διαμορφωθεί αλλά το πολυκτίριο που ήδη λειτουργεί εδώ και χρόνια ως πολυοίκος ανοχής βρίσκεται στη θέση του.

Τον Σεπτέμβριο του 1936 συναντούμε την τελευταία αναφορά τους. Κατεδαφίζονται επιτέλους, αφού εξαγοράστηκαν από τον Δήμο. Από τα 5 ξενοδοχεία λειτουργούσαν τα 3. Δεν αναφέρονται καν τα ονόματά τους.

Η θέση τους σήμερα.

Στην Επταπυργίου η ονομαζόμενη βρύση των γυναικών σε ακόμη μία φωτογραφία Άλλες λήψεις: https://archive.saloni.ca/1741 https://archive.saloni.ca/1112

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02mHWD2M1AktY9652Uh6g83qNHiyEQtx2Phxakkv2zgAL1gy6YLZhwXN98oUiqBK24l

Φωτογραφία του Paul Dubray από τα γαλλικά αρχεία.

Θεόδωρος Φωτιάδης: Καΐκι τύπου Τραμπάκουλο (trabaccolo) Δεν υπαρχουν πιά στο Αιγαίο. Τα αντικαταστήσανε τα καΐκια τυπου Πέραμα.…

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0KXwupeWRy4XcTJw81iC39LTD2niiY1dNMd2PjWhcA1mft2D2cMr6oZ5XwTWbDYEvl