Saloni.ca Archive

Πλησιάζοντας στην ημερομηνία-στόχο της έναρξης λειτουργίας του μετρό, του πρώτου μέσου δημόσιας συγκοινωνίας σε σταθερή τροχιά στην πόλη μετά το 1957, εδώ μια ανάμνηση της προηγούμενης πρώτης συγκοινωνίας σε σταθερή τροχιά, του ιππήλατου τραμ, το μακρινό 1893.

Η γραμμή ένωνε ένα καφενείο με ένα εστιατόριο! Άρχιζε από το καφενείο στην πλατεία Ολύμπου (Βενιζέλου) και έφθανε στο Μπουγιούκ Ντερέ (περίπου στη στάση Γεωργίου), όπου σε ένα εστιατόριο τραπεζώθηκαν οι επίσημοι. Τα καφενεία και τα εστιατόρια πάντα κεντρικά σημεία στην πόλη μας. Εκείνη την ημέρα η μετακίνηση με το τραμ (“αι άμαξαι” όπως αναφέρει η εφημερίδα) ήταν δωρεάν. Στις πηγές υπάρχει μια ασάφεια για την ημέρα που άρχισε η λειτουργία, αναφέρεται η 25/4/1893, η 7/5/1893, η 8/5/1893. η 25/5/1893, το 1892 (!) ...

Η εφημερίδα Νεολόγος της Κωνσταντινούπολης μας δίνει μια πληροφορία από τότε. Στο φύλλο της Παρασκευής 30/4/1893 μας λέει ότι τα εγκαίνια της γραμμής έγιναν την προηγούμενη Κυριακή. Βέβαια, η ημερομηνία αυτή είναι με το παλιό ημερολόγιο.

Με το παλιό ημερολόγιο: Η εφημερίδα βγήκε 30/4/1893 και η προηγούμενη Κυριακή ήταν 25/4/1893. Η εφημερίδα μας δίνει και την ημερομηνία με το νέο ημερολόγιο: η Παρασκευή ήταν 12/5/1893, η προηγούμενη Κυριακή επομένως ήταν 7/5/1893.

Επιβεβαιώνεται η 7/5/93 ως η ημέρα των εγκαινίων, αλλά με διατήρηση αμφιβολιών γιατί δεν ήταν πάντα εντελώς ακριβείς οι δημοσιεύσεις της εποχής.

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0iBnFWVhen2B6x4jpTwnN6csftLVHTeNDpW6enT9fnfpK3BjKf86vwb3AJk2PijPBl

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0raXhEYv4gazbtwUdL21MTAWTxPVR6ngbK1ZAkRN9o9FVvHqqxMBL8hxGbUUGVFSXl

Οι εποχές αλλάζουν οι ανάγκες όχι.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0rVBLuraD2kEkG5mBTrvah5UCB354aqq7z1LG1yNTrXixfxN4bYQXBpR5p2AhW9NFl

Κατοχική

1916

Διαφημίσεις σε τραμ υπήρχαν εκτός και εντός των οχημάτων.

Για να τοποθετηθεί διαφήμιση της εταιρείας σας σε συρμό πρέπει να έρθετε σε επαφή με το γραφείο του κ. Κοντορέπα, στο Τουρπάλη Χαν, γραφείο νούμερο 21-22. Ο κ. Κοντορέπας ήταν αντιπρόσωπος της εταιρείας Societe international de publicite en Orient. H εταιρεία ήταν του κ. Νικόλα Ιγγλέση, η οποία συνεργαζόταν, σύμφωνα με την διαφήμισή της, με τα τραμ της Θεσσαλονίκης, της Κωνσταντινούπολης, των δύο εταιρειών τραμ της Σμύρνης, της Αθήνας, της Σόφιας, της Πάτρας και μάλλον και του Βόλου!

Στις δύο πρώτες φωτογραφίες τραμ με εξωτερικές διαφημίσεις, η τρίτη διαφημιστικό έντυπο της εταιρείας του κ. Ιγγλέση, και στην τέταρτη είναι το Τουρπάλη Χαν, γωνία Β. Ουγκώ και Εδέσσης 2. Αφιέρωμα στο Τουρπάλη Χαν εδώ: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid035ymiXf9cYMAXm6ajtz6NtpoVpJdGDnBdRGK6UoYY1bUUP4Z7LrW3pbU9zPrhSdUQl

Θόδωρος Νάτσινας

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid027Ed2RMQrx2f865SCwAkGvvKVUYDpBXv1fL4vjxD3fakjUJKo1spfN72ZtZCYvDiNl

Το Ντεπό (Αποθήκη) είναι μια λέξη που έχει συνδεθεί άρρηκτα με την πόλη. Σήμερα ορίζει ολόκληρη περιοχή, και φυσικά οφείλει την χρήση της στο λεξιλόγιό μας επειδή ήταν ο χώρος στάθμευσης, αφετηρία και τέρμα των τραμ για παραπάνω από 60 χρόνια.

130 χρόνια έχουν περάσει από τότε που πρωτολειτούργησε ως αμαξοστάσιο των τραμ και σήμερα αφιερώνουμε την ανάρτηση στους εργάτες αυτού του μεταφορικού μέσου που δεν αξιώθηκε να φτάσει στις μέρες μας. Όχι μόνον δεν θεωρήθηκε σκόπιμο να συντηρηθεί και να αναβαθμιστεί αλλά υπονομεύτηκε από εκείνους που πριμοδότησαν τα αστικά λεωφορεία πρώτα και μετά το μετρό ως καταλληλότερα μέσα για τις μετακινήσεις μας στην πόλη.

Αρκετοί από μας είχαμε την άποψη ότι αυτήν την πόλη αξίζει να την διασχίζει κανείς με το φυσικό της φως της μέρας ή της νύχτας κι όχι κάτω από την γη. Λύσεις για τα άλλα οχήματα θα βρίσκονταν. Πάντα υπάρχουν λύσεις αν τις αναζητήσεις.

Η μυθολογία του τραμ θα ακολουθεί για πολλά χρόνια την πόλη έστω και ως φωτογραφική ανάμνηση. Αυτοί που το έζησαν λιγοστεύουν.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0CrqJKwhqRQ84UJiEqtHgq6auqZ1mQiAowAJvkpSWjCwUXFsBxMjxkzADaUNmtyBGl

Από την οθωμανική περίοδο λειτουργίας του

Αρκετά αργότερα, ίσως στα πρώτα χρόνια του μεσοπολέμου.

Φωτογραφία δημοσιευμένη στην Μακεδονία 4 Απριλίου 1954.

Από το βιβλίο του μουσείου Χρήστου Καλεμκερή “Οι τροχιοδρομοι Θεσσαλονίκης, Βόλου και Καρλοβασίων Σάμου”.

Από το βιβλίο του μουσείου Χρήστου Καλεμκερή “Οι τροχιοδρομοι Θεσσαλονίκης, Βόλου και Καρλοβασίων Σάμου”.

Από το βιβλίο του μουσείου Χρήστου Καλεμκερή “Οι τροχιοδρομοι Θεσσαλονίκης, Βόλου και Καρλοβασίων Σάμου”.

Όπως σημειώνεται στο ίδιο βιβλίο: “ Αναμνηστικό στιγμιότυπο του τραμβαγιέρη Λέανδρου Βασιληά και του συναδέλφου του Τάκη Χρηστίδη (δεξιά) στο Ντεπό, στις 31 Μαϊου 1957. Τα τροχιοδρομικά οχήματα έχουν μόλις εκτελέσει την τελευταία τους διαδρομή”.

Από το βιβλίο του μουσείου Χρήστου Καλεμκερή “Οι τροχιοδρομοι Θεσσαλονίκης, Βόλου και Καρλοβασίων Σάμου”.

Chrisoula Kotsani: Λέανδρος – Δημήτριος Βασιληάς. Ο πατέρας μου. Οδηγούσε το τραμ με τον νούμερο 10. Ήταν πολύ φίλοι με τον Τάκη τον Χριστίδη, με τον οποίο είχαν οικογενειακές σχεσεις. Αρκετές φωτό τις έδωσα εγώ στον αείμνηστο Καλεμκερή.

Εκεί κοντά υπήρχε και το καφενείο τους. το “Ηραίον”.

Νικη Νικολαιδου: Μεγάλωσα μεσα στο αμαξοστάσιο τον τραμ ,.δούλευε ο Πατέρας μου Δημήτριος Τσολακιδη ,Εκεί ήταν και τα ιατρεία της εταιρίας, το φαρμακείο, το Ταμείο, και ολες η υπηρεσίες του Οργανισμού τής κετιθ,. Οταν τα σταμάτησε ήμουν 7 χρονών και είμασταν τα παιδιά τον εργαζομένων κατασκήνωση στο Ωραιόκαστρο, θυμάμαι πως κλεγαμε ολα τα παιδιά. Κρίμα τέτοιες εταιρίας με τέτοια άρτια οργάνωση που διαλύθηκε.

Ως επίλογο, το οπισθόφυλλο του περιοδικού “Τραμ, ένα όχημα”, του 1971

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02wEiQpjEL3BtGyshUFk5ZiANedoFHWM1Em8HEgKAkBSdLWrQ72fRcypDoU8U8Uxszl

Το Στρατηγείο

Η είσοδος στο στρατόπεδο

Η σχέση της εισόδου με το Στρατηγείο από άλλη κατοχική λήψη

Το Γ' ΣΣ ήταν χώρος κράτησης εγγλέζων αιχμαλώτων, το ν. 183 στρατόπεδο, όπως μας πληροφορεί ο δημοπράτης στις φωτογραφίες.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid07TPqazfFFKi8bTNeAtvwd5vtfzkin2q8r1iH9KrGZz7pPUyMe8NQHWXCYYrckBRMl

Από το Γ' ΣΣ βλέποντας πίσω το Στρατιωτικό Μουσείο

Οι κρατούμενοι μέσα στους στρατώνες Για να φτάσουν εκεί πέρασαν από την παραλία. Πρώτοι μήνες κατοχής του 1941.

Εδώ και τέσσερις γενιές κατασκευάζουμε έγχορδα λέει η ιστοσελίδα του Κώστα και του Βίκτωρα Δεκαβάλα, που έχει το μαγαζί του σήμερα στην Φιλίππου 78, πάντα στην ίδια γειτονιά της Ροτόντας. Αυτό διαπιστώνουμε κι εμείς. Οργανοποιείον Δεκαβάλα κατά την κατοχή. Δίπλα στο (κατά πάσα πιθανότητα από τότε) ψιλικατζίδικο. Ανεβαίνοντας την τότε Απ. Παύλου (Δημ. Γούναρη σήμερα) στην γωνία με την τότε Τσουφλή, ακριβώς απέναντι από την Ροτόντα.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid021yGKSdrhKKq4cVhoJmaQmMb5azrzjDUDdSrKGzUf89PpvuXzj5UebrGa8gS6jugDl

Το απόσπασμα της φωτογραφίας με ευανάγνωστη την ταμπέλα. Και πρέπει να γράφει Βίκτ. Δεκαβάλας. Ο παππούς της οικογένειας.

Και ολόκληρη η φωτογραφία

Λήψη του 1970 του Otto Lehmann-Brockhaus από την Hertziana βιβλιοθήκη σε ανάρτηση του Στέφανου Πασβάντη. Το οργανοποιείο αυτή τη φορά δεν φαίνεται καθαρά, σε αντίθεση με το καπνοπωλείο, ψιλικατζίδικο δίπλα του.

Ολόκληρη και αυτή η φωτογραφία.

Η πλατεία Μακεδονομάχων, με τις προτομές στην αρχική τους θέση, κατά τον χιονιά του 1979

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02ebcqTE3SScj1jHbEwWv8WSHjcF9hbWzYhHiJCGqhdRg7K5C7vqV1CYr7kmxeLMuUl

1937-Φροντιστήρια “ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ”, του Παρ. Σουλίδη και του Χαρ. Χαραλαμπάκη

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02veJmiMtp1FbYoeTLQ9GEVP2oK1ELbNvi4LNmmsqxzr1bhVAPrLbochqVVM956pEol

Η τοποθεσία του φροντιστηρίου στην Τσιμισκή, δίπλα στο ξενοδοχείο ASTORIA, σε φωτογραφία του 1936

Ο Παρασκευάς Σουλίδης το 1930

Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, την περίοδο 1930-1935. Πήρε πτυχίο στις 15-5-1935, με βαθμό καλώς. Γεννήθηκε στις Σαράντα Εκκλησιές της Ευρωπαϊκής Τουρκίας (κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία). Ο πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Σουλίδης. Μετά τη δραστηριότητα του στα φροντιστήρια “Πυθαγόρας” διορίστηκε στη Δημόσιο Μέση Εκπαίδευση κι ένα από τα πρώτα σχολεία που δίδαξε ήταν το Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Το 1963 μετατέθηκε στο Γυμνάσιο Ζαγκλιβερίου από το Γυμνάσιο του Καρπενησίου, όπου ήταν στο διδακτικό του προσωπικό. Το 1973 δίδασκε στο Οικονομικό Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης και είχε προαχθεί σε γυμνασιάρχη.

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης του Ιωάννη το 1930

Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, την περίοδο 1930-1935. Πήρε πτυχίο στις 9-2-1935, με βαθμό λίαν καλώς. Γεννήθηκε το 1912 στο χωρίο Μέρωνας του νομού Ρεθύμνης της Κρήτης. Ήταν ένα από τα παιδιά της πολύτεκνης αγροτικής οικογένειας του Ιωάννη Χαραλαμπάκη. Γύρω στο 1925, στάλθηκε από τον πατέρα του στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε εγκατασταθεί ο μεγαλύτερος αδελφός του, Γεώργιος. Στη Θεσσαλονίκη εργαζόταν σε εμπορικά καταστήματα, φαρμακεία κ.ά. Παράλληλα ήταν μαθητής σε νυχτερινό Γυμνάσιο και το 1930 πέρασε στις εξετάσεις του Τμήματος Μαθηματικών της Θεσσαλονίκης. Ως φοιτητής συμμετείχε στην ομάδα της Φοιτητικής Συντροφιάς. Από τα τέλη των σπουδών του άρχισε να συνεργάζεται με τον Χανιώτη καθηγητή της Ορυκτολογίας-Πετρογραφίας, Μάξιμο Μαραβελάκη και συμμετείχε σε εργασίες για τους σεισμούς στην Ελλάδα. Πήρε μάλιστα υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Γερμανία, αλλά με την κήρυξη του πολέμου αρνήθηκε να τη χρησιμοποιήσει. Διορίστηκε στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση, πιθανότατα, λίγο πριν την κατοχή. Ένα από τα πρώτα σχολεία που δίδαξε ήταν το Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Μετά την κατοχή, το 1945-1946 ήταν στο διδακτικό προσωπικό της Αστικής Σχολής της Επανομής και λίγο μετά στο Γ’ Γυμνάσιο Θήλεων Θεσσαλονίκης. Εκεί, μια από της μαθήτριές του ήταν η Καλλιόπη Καλλίτση (κόρη του διευθυντή της Εθνικής Τράπεζας Θεσσαλονίκης, Νικόλαου Καλλίτση), την οποία παντρεύτηκε. Στα τέλη Μαρτίου του 1946, που έγιναν οι βουλευτικές εκλογές, δεν πήγε να ψηφίσει, γεγονός που εκμεταλλεύτηκε ο κρατικός μηχανισμός για να τον χαρακτηρίσει ως συνοδοιπόρο του ΚΚΕ, το οποίο είχε κηρύξει αποχή από τις τότε εκλογές. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια την απόλυσή του από τη Δημόσια Εκπαίδευση. Τα επόμενα χρόνια ασχολήθηκε στη διεύθυνση του πολυκαταστήματος “Εμπορική Ένωση” (Βενιζέλου 38), όπου η πεθερά του, Ελένη Καλλίτση, ήταν η βασική μέτοχος. Μετά την πτώχευση της “Εμπορικής Ένωσης”, το 1958-1959, δίδασκε σε ιδιωτικά σχολεία, κύρια στο Παρθεναγωγείο της Αγλαΐας Σχινά, αλλά και στα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια Θηλέων Πατρικίου-Βαλαγιάννη και στην Τεχνική Σχολή “Ευκλείδης”. Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης (1912-1999) είχε μια πολυδιάστατη παρουσία στη Θεσσαλονίκη.

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης το 1940

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης με μαθητές του Β’ Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκη, δίπλα στην είσοδο του σχολείου, πιθανότατα λίγο πριν την κατοχή

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης με μαθήτριες του Παρθεναγωγείου της Αγλαΐας Σχινά, στα τέλη της δεκαετίας του 1950

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης γύρω στο 1962

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης στο Παρθεναγωγείο της Αγλαΐας Σχινά, γύρω στο 1970

Ο Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης με μαθήτριες του Παρθεναγωγείο της Αγλαΐας Σχινά σε γιορτή της Αποκριάς, γύρω στο 1975