Saloni.ca Archive

To 1957 γινόταν μια γενικευμένη καμπάνια από την ΔΕΗ προκειμένου να μπει το ηλεκτρικό σε όσο το δυνατόν περισσότερα σπίτια.

“Γιατί να πληρώνεις την μουντζούρα, την κάπνα...όταν υπάρχει ο ηλεκτρισμός που κάνει όλες τις δουλειές του νοικοκυριού καλύτερα και φθηνότερα;”

Λογική η απορία και αυτονόητη η απάντηση. Με το ρεύμα της ΔΕΗ ο ηλεκτρισμός συμφέρει.

Το αφελές ερώτημα είναι αν εξακολουθεί να συμφέρει ο ηλεκτρισμός με την ΔΕΗ μαζί με όλους τους άλλους παρόχους που υπάρχουν θεωρητικά για να λειτουργεί ο ανταγωνισμός και να πληρώνουμε φθηνότερα το ρεύμα. Έτσι είπαν φέρνοντας σαν παράδειγμα την τηλεφωνία και μετά ήρθαν οι αυξήσεις και τα χρωματιστά τιμολόγια που πρέπει να τα παρακολουθούμε κάθε μήνα για να διαλέγουμε το πλέον συμφέρον. Όποιος το χει κάνει με επιτυχία και έμεινε ικανοποιημένος ας σχολιάσει να διδαχθούμε και εμείς οι μπερδεμένοι. Μα το διεθνές οικονομικό περιβάλλον, οι πόλεμοι, η ΕΕ, η ιδιωτική πρωτοβουλία κ.ο.κ. Ναι... Και εν είδει διδακτικού επιμυθίου: “Το δημόσιο νερό και τα μάτια μας”.

Στην δεύτερη διαφήμιση από την Μακεδονία τον Σεπτέμβριο του 1957, η κουζίνα της ΙΖΟΛΑ με δόσεις σε μαγαζιά της πόλης.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02RpiP1JXAqyB9qFPT87TYt9eQxttLafugCUhVuKrxovQTH5XaUZLtQkJJXaGFkv9yl

πτυχιούχος μαθηματικός του Παν. Θεσσαλονίκης, αγαπητός φροντιστής και καλός δάσκαλος των Μαθηματικών στη Βέροια, από το 1935 μέχρι το 1981.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid035TiQTCH6BZeDui6xd7veGzRwhtw3CL3Ed84WBgQWaQBWPa9oj9Eb1JBSPhS1krGKl

Ο Λεωνίδας Ιωσηφίδης του Ισαάκ, το 1933, ως πρωτοετής φοιτητής του Τμήματος Μαθηματικών του Παν. Θεσσαλονίκης

Πέρασε στο Τμήμα Μαθηματικών την ακαδ. χρονιά 1933-34 και πήρε πτυχίο στις 21-1-1938, με Λίαν Καλώς.

Αγγελία Φροντιστηρίου του Λεωνίδα Ι. Ιωσηφίδη, το 1935, στη Βέροια, όταν ήταν τριτοετής φοιτητής

[Η αγγελία αυτή είναι από το Ιστορικό Αρχείο Φροντιστών, που αναρτήθηκε στις 12-12-2021

Αγγελία φροντιστηριακών μαθημάτων του Λ.Ι. Ιωσηφίδη σε συνεργασία με τον Μ. Θεοδωρίδη, του 1938, στη Βέροια

[Η αγγελία αυτή είναι από το Ιστορικό Αρχείο Φροντιστών, που αναρτήθηκε στις 2-3-2022]

Ο Λ.Ι. Ιωσηφίδης με μαθήτριές του, το 1945, στη Βέροια

[Η φωτογραφία είναι από ανάρτηση του κ. “Stergios Zygoulianos” στις Παλιές Φωτογραφίες της Βέροιας, στις 21-1-2015]

Ο Λ.Ι. Ιωσηφίδης έξω από το φροντιστήριό του στη Βέροια, το 1964

[Η φωτογραφία είναι από την ανάρτηση του κ. “Stathis Kiamelidis”, στις 25-1-2016, στις Παλιές Φωτογραφίες της Βέροιας]

Ο Λεωνίδας Ι. Ιωσηφίδης (1909-1983) στα περίχωρα της Βέροιας

[Η φωτογραφία αναρτήθηκε από τον κ. Παναγιώτη Ζέρβα στις Παλιές Φωτογραφίες της Βέροιας, στις 9-9-2026]

Σχεδόν ακέραια τα ανατολικά τείχη, τουλάχιστον σ' αυτό το ύψος, περιγράφουν ακόμη τα όρια της πόλης (που έβλεπε στην θάλασσά της τα πολλά συμμαχικά πλοία). Η βόλτα κατά το ανωφερές μήκος τους ευκαιρία, ακόμη μία στις τόσες, να απολαύσουν το τοπίο και την πόλη από τα ψηλά. 1916.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0GtBhV2JJYB1aQvkSVw6PW58D1VHaXxkywjb8v4FDcAAbvXxwj9NprjVKdtZk7Fdol

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid09AeCkVPt5PxWj2whp4zyiNn6JGZqW8fvitcyfzaGixCF6783tLeBLFxfFPhxJAiNl

Στην είσοδο του κινηματογράφου Διονύσια εργαζόμενοι σ' αυτόν. Στη μέση σκυμμένος ο πατέρας μου, Παντελής, με τον μικρό μου αδελφό Ανδρέα. Η ταινία που έπαιζε τότε ήταν “Το Ποντικάκι” με τον Μίμη Φωτόπουλο και την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ο κινηματογράφος Διονύσια στην Αγίας Σοφίας τη δεκαετία του 1940 Η θέση του κινηματογράφου Διονύσια, στην Αγίας Σοφίας 17

Aπ’ όσο ξέρουμε, η κρήνη στην συμβολή των οδών Τιμοθέου με Λυσία κοντά στον Όσιο Δαυίδ υπάρχει μόνον σε δύο παλιές-παλιές φωτό που την απεικονίζουν μισή (ευτυχώς διαφορετικό μισό). Σήμερα την βλέπουμε και ολόκληρη σε μια πρωτοεμφανιζόμενη -έστω και θολή- φωτό από δημοπρασία του Delcampe. Για μερικές δεκαετίες δεν υπάρχουν εικόνες της και την ξαναβρίσκουμε από τη δεκαετία του 60 και έπειτα. Η βρύση υπάρχει ακόμα, συχνά ‘διακοσμημένη’ με γκράφιτι… Συμμαζεύουμε τις φωτογραφίες και παρατηρούμε ορισμένα στοιχεία, που ίσως μας χρειαστούν άλλοτε.

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid027jeBnUY6veVk3SXceLv4MyAtdqMLyomXdriDETVvDosnv8KWyQqkUCg8yYbpRGLtl

Από την οδό Τιμοθέου, ο άγνωστος φωτογράφος τραβάει ολόκληρη την μπροστινή όψη της κρήνης. Στα δεξιά της, ο δρόμος ανηφορίζει προς την νυν Λυσία (εκτός κάδρου). Πηγή: Delcampe Item n° #1724343328

Για πολλά χρόνια αυτή ήταν η μόνη γνωστή παλιά φωτό της κρήνης που, σύμφωνα με τον Β. Δημητριάδη (σ.107), χτίστηκε από τον Χατζή Μεχμέτ. Δεξιά της, ο δρόμος που είδαμε και προηγουμένως και η συμβολή του με την νυν οδό Λυσία. Κρατάμε ότι μάλλον έχει ‘γαϊδουροσκαλόπατα’ -ίσως μας χρειαστούν αργότερα. Κρατάμε επίσης ένα στρογγυλό (μισό, για την ακρίβεια) που φαίνεται δίπλα από την μαυροντυμένη γυναίκα στο βάθος. Διακρίνεται ολόκληρο και στην προηγούμενη φωτογραφία.

Μέρος της μπροστινής όψης της κρήνης, αυτή τη φορά σε πλάνο που δείχνει και την σχέση της με το Σουλουτζά τζαμί (Όσιος Δαυίδ) και τον κοντό μιναρέ του.[Aπό ανάρτηση Γ. Σιδηρόπουλου, ΠΦΘ].

Άλμα 40 χρόνων, και βρισκόμαστε στο 1959 με τα παιδιά της γειτονιάς να ποζάρουν μπροστά στη βρύση, σε οικογενειακές φωτογραφίες που αναρτήθηκαν από τον κ. Dimitris G. Koutsoumpelias στις ΠΦΘ. Το μεγαλύτερο μέρος του σοβά της έχει πέσει, τα γαϊδουροσκαλόπατα δεξιά της όμως είναι ίδια. Στηριγμένα κατά κάποιο τρόπο από μια κολώνα – κομμάτι από το «στρογγυλό» που είδαμε προηγουμένως, μεταφερμένο λίγο πιο χαμηλά ή άλλη ίδια;

Δυο έγχρωμες αποτυπώσεις της την δεκαετία του ’70. Αριστερά πάλι από το αρχείο του κ. Κουτσουμπελια και δεξιά σε ζουμ από φωτογραφία της Cynthia Thompson (1974-75, έχω σημειώσει από κάποια παλιά ανάρτηση). Η ανηφορίτσα δεξιά της δεν φαίνεται, αλλά…

…πρέπει ήδη να έχει διαμορφωθεί διαφορετικά -χωρίς σκαλοπάτια- όπως φαίνεται και στη φωτογραφία που συμπεριέλαβε ο Β. Δημητριάδης στην Τοπογραφία του.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0h5jGvYLAvkmHHbGTmx6LUGYdNe8H51fhiG9MrsTFMQfswYHbtNohzT8Ez5vJd3QNl?_rdc=1&_rdr

Είναι μια απεικόνιση στο εξώφυλλο του βιβλίου: Selanik ve İstanbulda Yahudi Bankerler (Εβραίοι τραπεζίτες σε Θεσσαλονίκη και Κωνσταντινούπολη) (2011)της Nurdan İpek, όπου μεγάλη έμφαση δίνεται στους τραπεζίτες Allatini, Fernandez και Modiano από τη μεριά της Θεσσαλονίκης και στον τραπεζίτη Kamondo από τη μεριά της Κωνσταντινούπολης.

Στην δεύτερη φωτογραφία ο Abraham Kamondo H φωτογραφία του Abraham Kamondo περιλαμβάνεται στο τέλος του βιβλίου (σελ. 433). Έτσι αφήνεται να υπονοηθεί ότι οι τρεις εικονιζόμενοι στο εξώφυλλο είναι από τις οικογένειες Allatini, Fernandez και Modiano της Θεσσαλονίκης, μια και δεν υπάρχει άλλη φωτογραφία, εκτός του Abraham Kamondo, στο εσωτερικό του βιβλίου.

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0Gt3xJR5nkb9mJovgkS5KhY2x6vLi89FcEwce7iA9AxwQt7iidEaBNsCriJZEsp2Rl?_rdc=1&_rdr

Η μικρή Κική Παπαδοπούλου (η γνωστή μας Μαρινέλλα) ποζάρει τη δεκαετία του ’40, στην αυλή της «Οικοκυρικής», με φόντο το καμπαναριό της Παναγούδας και κομμάτι της δυτικής όψης της εκκλησίας. Η φωτό προέρχεται από συνέντευξη της τραγουδίστριας στην Lifo

https://www.lifo.gr/culture/music/marinella-pote-den-tha-balo-na-akoyso-marinella?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR29DATYlJgwIFBFprJb4QJTpm-J8qGEXzP4UFbflAIzkO1m3zru1cmDaDc_aem_KodiuSXgoOKGqxcWNsSvyg

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0MVBQ5NodPNGoUHoLGKGhkC5MsCkuXFMghXTaqUHkjw54JnVCXbxa5C5eed92TnNml?_rdc=1&_rdr

Από τον Νίκανδρο Καστανίδη

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid026K479crePGCb3mjSXo1phnHdAaBuH63LYraB3Sg6yeCwDb3CuGkKwhxEYAgCVnCPl?_rdc=1&_rdr

Κώστας Τομανάς (1914-1993), μαθηματικός, φροντιστής για πολλά χρόνια στο φροντιστήριο “Ευκλείδης” και συγγραφέας φροντιστηριακών βιβλίων και βιβλίων για τη σύγχρονη Θεσσαλονίκη.

Όλοι που ενδιαφέρονται κι ασχολούνται με την ιστορία της νεότερης Θεσσαλονίκης γνωρίζουν τα αντίστοιχα βιβλία του Κώστα Τομανά. Τι είναι όμως γνωστό για τον ίδιο τον Κ. Τομανά;;

Είναι αλήθεια ότι στα βιβλία του υπάρχει ένα μικρό βιογραφικό του. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1914. Όλη η οικογένειά του ήρθε στη Θεσσαλονίκη το 1917. Μαθήτευσε στο Γ’ Δημοτικό Σχολείο δηλ. στο Ιωαννίδειο Σχολείο (γωνία της Φιλικής Εταιρείας με την Μανουσογιαννάκη). Στη συνέχεα τη σχολική χρονιά 1925-26 πήγε στο Β’ Γυμνάσιο (τότε, στη γωνία Εγνατία με Κων. Παλαιολόγου). Τον Οκτώβριο του 1932 πέρασε στο Τμήμα Μαθηματικών του παν. Θεσσαλονίκης.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στα αρχεία του Ιωαννίδειου σχολείου και της Γραμματείας του Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ καταγράφεται ως Κωνσταντίνος Τουμανάς, όχι Τομανάς, όπως είναι γενικά γνωστός σήμερα. Το πιθανότερο είναι ότι άλλαξε κάποια στιγμή το επίθετό του από Τουμανάς σε Τομανάς.

Από τα αρχεία του Γ' Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης ή Ιωαννίδειο Σχολείο.

Μακεδονία, 14-10-1932, σελ. 4

Τα αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων στη Φυσικομαθηματική της Θεσσαλονίκης. Μεταξύ των εισακτέων στο Τμήμα Μαθηματικών ήταν κι ο Τουμανάς Κωνσταντίνος.

Από τα μητρώα των φοιτητών της Γραμματείας του Τμήματος Μαθηματικών του παν, Θεσσαλονίκης, όπου και το όνομα Τουμανάς Κωνσταντίνος.

Ο Κωνσταντίνος Τουμανάς (αργότερα Τομανάς) το 1932

Εξώφυλλο φυλλαδίου του φροντιστηρίου “Ευκλείδης” το 1951, όπου φαίνεται το όνομα του Κ. Τομανά.

Πιθανότατα να άλλαξε το επίθετό του, μετά το 1936, από Τουμανάς σε Τομανάς.

[Η απεικόνιση είναι από το Ιστορικό Αρχείο Φροντιστών]

Δυο φωτογραφίες μιας βρύσης που, αντίθετα με αυτήν την Ξηροκρήνης, δείχνει να έχει μπόλικο νερό, σε σημείο που δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί. Η πρώτη φωτό κυκλοφορεί χρόνια με χειρόγραφη λεζάντα «εκεί που παίρνουν νερό». Η δεύτερη είναι πρωτοεμφανιζόμενη και, παρόλο που είναι σε χαμηλότερη ανάλυση, δίνει ίσως περισσότερες πληροφορίες γιατί δείχνει πιο ψηλά τον τοίχο. Και η τωρινή εκδοχή της βρύσης με το Αθάνατο Νερό που της «μοιάζει», αλλά τα στοιχεία δεν είναι αρκετά για να ταυτιστεί. Αναζητώντας περισσότερα και για τις δύο…

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://web.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02z8x3yy4g7SUMq3ksCzAQRxPB3xksujWW3j1RU2x51xpSmU8ne1BjgShh4m7yWCeFl?_rdc=1&_rdr

Βλέπουμε μια βρύση ‘νεότερης τεχνοτροπίας’, σε τοίχο που φαίνεται σαφώς μεγαλύτερος από μια απλή μάντρα σπιτιού, και στην αριστερή μεριά της στέψης της ένα κομμάτι σωλήνα. Πολλές γυναίκες, κυρίως κοπέλες, Χριστιανές αν κρίνουμε απ’ τα ρούχα πιτσιρικάς και ένας ενήλικας που δείχνει παράταιρος με το πλήθος.

Η ύπαρξη δυο φωτογραφιών του ίδιου σημείου απομακρύνουν το ενδεχόμενο να μην είναι στη Θεσσαλονίκη. Εδώ βλέπουμε τον τοίχο μέχρι πιο ψηλά και μάλλον και το τέλος του. Αν ναι, τότε έχει περίπου 3,5 μέτρα ύψος. Λίγο παρακάτω υπάρχει κάτι που μοιάζει με οριζόντιο σωλήνα. Το ύψος του τοίχου θυμίζει περίβολο νεκροταφείων, νοσοκομείων και τοίχους αντιστήριξης… Σαν αυτούς που βλέπουμε σε διάφορες φωτογραφίες γύρω απ’ την Ευαγγελίστρια [Πηγή φωτό: Delcampe Item n° #1724343328]

Η ίδια η κρήνη θυμίζει αυτήν που διαμόρφωσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης στην Ευαγγελίστρια, στην μικρή πλατεία παραδίπλα από την συμβολή Γρηγ. Αυξεντίου με Κύπρου, σε αντικατάσταση παλαιότερης. Ο Γ. Ταμιωλάκης στην Ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης (Α’ έκδοση University Studio Press, 1985. H φωτογραφία εδώ -αριστερά- από την επανέκδοση ΕΥΑΘ, 2021) αποκαλεί την κρήνη αυτή «βρύση με το αθάνατο νερό». Έτσι την αποκαλεί και ο Γ. Αρτόπουλος (Οι κρήνες αφηγούνται, 2016, σελ.217-219), που μάλιστα βάζει και μια φωτογραφία της παλιότερης εκδοχής της, ό,τι είχε απομείνει στη δεκαετία του ’70 (δεξιά). Και στις δύο, ο τοίχος πίσω είναι χαμηλότερος από αυτόν των δύο προηγούμενων φωτογραφιών. Ωστόσο, ο κ. Αρτόπουλος θυμάται ότι «τη δεκαετία του 1950 ήταν μια κατασκευή με επίχρισμα στο ανώτερο τμήμα της οποίας δημιουργούταν απλό αέτωμα. Από το μέσον της όψης της κρήνης εξερχόταν ο κρουνός από τον οποίο έτρεχε το νερό που προφανώς ανέβλυζε από μια τοπική πηγή. Για να φτάσει κανείς τον κρουνό ανέβαινε ένα-δύο σκαλοπάτια. Αργότερα το έδαφος γύρω της ανυψώθηκε με αποτέλεσμα η κρήνη να ‘χαμηλώσει’» (σ.218) Και οι δυο βέβαια μιλάνε για πηγαίο νερό, οπότε ο σωλήνας που φαίνεται στις παλιές φωτογραφίες δημιουργεί αμφιβολίες για το αν οι δυο εκείνες δείχνουν την Βρύση με το Αθάνατο Νερό -για την οποία πάντως, ο κ. Αρτόπουλος, αναφέρει ότι «ίσως μάλιστα να είχε μετακινηθεί από την αρχική της θέση που ήταν πιο κοντά στον αυλόγυρο των κοιμητηρίων». Όπως και να έχει, θα ήταν ενδιαφέρον να αναζητηθεί η παλιά εικόνα του «Αθάνατου Νερού» και η θέση της κρήνης που βλέπουμε στις δυο παλιές φωτό, είτε αυτά ταυτίζονται, είτε όχι.