Saloni.ca Archive

Ομαδα ερευνας για την παλια Θεσσαλονικη

Ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο, σε έναν άλλο κόσμο, μιαν άλλη εποχή. Αβίαστο πλάνο, μια ηλιόλουστη μέρα, με θεατή έναν γαλήνιο ουρανό, τραβηγμένο από το ύψος της Πορτάρας προς τις Συκιές που απλώνονται στο βάθος. Φωτογραφία, υπενθύμιση και νοσταλγία, της ομορφιάς και γοητείας, μιας συνοικίας, η οποία ακόμα και σήμερα, εξακολουθεί πεισματικά να διατηρεί τον αυθεντικό χαρακτήρα της. Το πανόραμα της Ακρόπολης, από την ιδιωτική συλλογή του Σπύρου Αλευρόπουλου, πολύτιμη προσφορά στην ομάδα Θ.Χ.Π., αποτελεί μια σπάνια μαρτυρία της ιστορίας της.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0b4kAFoKSmL59MegX4SXtNgsXDqkQcnugaHkYedY9Gy65qXynuw8WepGfFThijdhBl

Λήψη από το ύψος της Πορτάρας στην Ακρόπολη. Δεξιά, μπροστά μας, η οδός Χαράλαμπου Μούσκου που οδηγεί στην πλατεία των Αγίων Αναργύρων και στον ομώνυμο ναό. Στο κέντρο της φωτογραφίας, δεσπόζει το “Κάστρο της Κυράς”, περίφημη ταβέρνα από τις αρχές του '90 και για 2,5 δεκαετίες, των αδερφών Νίκου και Στάθη Πουμπουρίδη. Στο βάθος, διακρίνονται τα λουτρά, στη συμβολή των οδών Στέργιου Πολυδώρου και Παλληκαρίδη, αδιαμόρφωτες και σκονισμένες. Αριστερά, ο εμβληματικός πύργος του Λαπαρδά, απέναντι από τη μονή Βλατάδων. Στο βάθος, το Εσκί Ντελίκ και οι Συκιές. Δεξιότερα, το ρήγμα στην Καραβαγγέλη. Στην ανηφόρα της Αγράφων, παράλληλα με τα τείχη, το ρήγμα, πέρασμα στη Σαπουντζόγλου.

Η πρώτη γυναίκα με Φροντιστήριο στη Θεσσαλονίκη και Πανελλαδικά

Νίκανδρος Καστανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02rjGAuLRJbnXLc8N3AF93Q9jK1f6UmK4wPE3wsMndDTe1X3HSJmFrSjqWD6ZFNStol

Η Ναυσικά Χατζηαντωνίου γεννήθηκε το 1918 περίπου. Ο πατέρας της Νικόλαος ήταν από το Ασβεστοχώρι, μέτοχος και διευθυντής της εταιρείας Ασβεστοποιίας η “Ένωσις”, που ιδρύθηκε το 1924-25, με εργοστάσιο στο Ασβεστοχώρι. Η εταιρεία ήταν οικονομικά ανθηρή και δημιούργησε σύντομα ένα δεύτερο εργοστάσιο στο Ασβεστοχώρι κι ένα τρίτο στην Αθήνα.

΄Η Ναυσικά είχε δύο αδελφούς, τον μαθηματικό Χριστόφορο και τον Ιωάννη και μια αδελφή τη φιλόλογο Μαρίκα. Το ακαδ. έτος 1936-37 πέρασε στη Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης και πήρε πτυχίο στις 14-6-1941. Φαίνεται ότι όταν ανέλαβε επώνυμα τα Φροντιστήρια “Αριστοτέλης” δεν είχε πτυχίο, το πήρε ένα χρόνο αργότερα. Μετά τον πόλεμο, προσέλαβε στα Φροντιστήρια “Αριστοτέλης” τον μαθηματικό Προκόπη Τζημουρώτα, που το 1951 παντρεύτηκαν κι ανάπτυξαν τις δραστηριότητες τους στην Ιδιωτική Εκπαίδευση. Το ζεύγος Προκόπης και Ναυσικά Τζημουρώτα διέμενε στην οδό Τσιρογιάννη, δίπλα στο Ντορέ. Απεβίωσε το 2012

Ο Νικόλαος Παπάκης του Ιωάννη γεννήθηκε στην Πάνορμο της Μικράς Ασίας. Σπούδασε Φυσική στο Φυσικό Τμήμα της Θεσσαλονίκης κι αποφοίτησε στις 19-12-1936 με “λίαν καλώς”. Τη δεκαετία του 1960 ήταν μέλος της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) και δημοσίευσε επιστημονικές εργασίες στον τομέα της Υδρογεωλογίας.

Από την αγγελία αυτή φαίνεται ότι τα Φροντιστήρια “Αριστοτέλης” υπήρχαν στην Αριστοτέλους 28 πριν αναλάβει, επώνυμα, τη διεύθυνση τους η Ναυσικά Χατζηαντωνίου. Είναι πολύ πιθανόν τα Φροντιστήρια αυτά να ήταν μετεξέλιξη της ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ “ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ”, που πρωτοξεκίνησε το 1929 στην οδό Καλλάρη 5 και την ίδρυσε ο φυσικός Παναγιώτης Παπαδημήτρης. Μεταφέρθηκε στη συνέχεια στην Βενιζέλου 20 (μέγαρο Σίγγερ) και το 1934, στην Τσιμισκή 61. Στα τέλη της δεκαετίας του 1930, δεν αποκλείεται, να μεταβιβάστηκε σε νέο ιδιοκτήτη κι αυτός να ήταν ο ευκατάστατος, τότε, επιχειρηματίας Νικόλαος Χατζηαντωνίου, αποβλέποντας στις επαγγελματικές δραστηριότητες είτε του γιού του, Χριστόφορου, πτυχιούχος, τότε, μαθηματικός, είτε της κόρης του, Ναυσικάς, που τελείωνε, την περίοδο εκείνη, τη Φιλοσοφική Σχολή. Επίσης, δεν είναι απίθανο η πολυκατοικία της Αριστοτέλους 28, ή μέρος αυτής, να ήταν περιουσία του Νικολάου Χατζηαντωνίου.

Το 1941 η Ναυσικά Χατζηαντωνίου άλλαξε, όπως φαίνεται, συνεργάτες. Έφυγε ο φυσικός Ν. Παπάκης και αντικαταστάθηκε από τον φιλόλογο Ζαχαρία Ζαχαρόπουλο και από τον μαθηματικό Βασίλειο Μεζάρη

Ο Ζαχαρίας Ζαχαρόπουλος γεννήθηκε το 1913 στο Ολυμπιώνι Αχαΐας. Γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του παν. Θεσσαλονίκης την ακαδ. χρονιά 1930-31, Αποφοίτησε στις 2-5-1935 με “λίαν καλώς” και με κατεύθυνση την Αρχαιολογία.

Ο Βασίλειος Μεζάρης του Κωνσταντίνου γεννήθηκε στη Στρώμνιτσα της Σερβίας. Πέρασε στο Τμήμα Μαθηματικών της Θεσσαλονίκης το ακαδ, έτος 1929-30, δηλ. με τη δεύτερη σειρά των εισαγομένων στο συγκεκριμένο Τμήμα. Ήταν συμφοιτητής με τον αδελφό της Ναυσικάς. Την 1-2-1936 πήρε το πτυχίο του με άριστα, το δεύτερο άριστα του Τμήματος, μετά τον Γ. Σταυριανίδη. Αργότερα διορίστηκε στη Μέση Εκπαίδευση και υπηρέτησε ως επί το πλείστον σε Γυμνάσια της Λάρισας, έφθασε μέχρι Γενικός Επιθεωρητής.

Η πολυκατοικία στην Αριστοτέλους 28, όπου στεγάστηκαν τα Φροντιστήρια “Αριστοτέλης”, σε αεροφωτογραφία του 1944.

Η Ναυσικά Χατζηαντωνίου με τον σύζυγό της Προκόπη Τζημουρώτα

Οι εκπαιδευτικές επιχειρήσεις του Πρ. Τζημουρώτα και της συζύγου του Ναυσικάς Χατζηαντωνίου-Τζημουρώτα αναπτύσσονται τη δεκαετία του 1950.

Δειλά πρωτοεμφανίζονται οι γυναίκες στο επάγγελμα του φροντιστή.

Στην ανάρτηση αυτή βοήθησε ο καθηγητής Βασίλειος Φούκας και τον ευχαριστώ πολύ.

Μια σπουδαία φωτογραφία, η οποία, πέρα από την ιστορική της αξία, φέρνει στο προσκήνιο ένα κομμάτι της Εγνατίας που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό. 22 Φεβρουαρίου 1908: Η δολοφονία του Θεόδωρου Ασκητή, Α΄ διερμηνέα του Ελληνικού Προξενείου Θεσσαλονίκης από το “Museum of the Macedonian Struggle / Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα”

Φωτογραφία από το Αρχείο ΙΜΜΑ https://www.facebook.com/photo/?fbid=820602863414021&set=a.482023250605319

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02RrVEftchuhRFMoZBjsJ8z7f5Qg8SUqEHNbMg9qPu1oPVcux6u8QtyFpzsVu6cpmkl

Στο κέντρο της φωτογραφίας βρίσκεται η νεκρική πομπή στο ύψος του ναού του Αγίου Αθανασίου με κατεύθυνση, ανατολικά. Η λήψη από το ύψος της οδού Σωκράτους, αντίθετα.

Για την αρχιτεκτονική του νέου τότε κτιρίου της ΕΜΣ που στεγάστηκε το ΚΘΒΕ είχαν εκφραστεί την εποχή που χτίστηκε πολλά , αν θυμάμαι καλά στην πλειοψηφία τους όχι κολακευτικά σχόλια . Μόλις είχαμε μεταβεί στο επόμενο στάδιο εξέλιξης από την ξυλόσομπα στις εργοστασιακές Ελληνικής Κατασκευής θερμάστρες που έκαιγαν καθαρό πετρέλαιο . Ένα μοντέλο της έμοιαζε καταπληκτικά με το όλο κτίσμα . Τι τόθελε και το ξεφούρνιζε ένας δεν θυμάμαι ποιός , την άλλη μέρα έγινε χαμός . Σόμπα την ανεβάζανε , θερμάστρα την κατεβάζανε . Κανείς όμως δεν τόλμησε να πει κουβέντα για την λειτουργικότητα του . Ήταν ένα κτίριο που έκανε άριστα την δουλειά του και μεγαλούργησε σαν θέατρο ιδίως όταν Διευθυντής του ήταν ο Σωκράτης Καραντινός . Οι παραστάσεις που ανέβασε άφησαν εποχή , η παραγκωνισμένη για χρόνια Θεσσαλονίκη έλαμψε κυριολεκτικά θεατρικά και όλα τα μεγάλα ονόματα της Αθήνας το είχαν τιμή τους να συμμετάσχουν σε μία παράσταση του . Μόνο μιά φορά θυμάμαι ´´ τάφτυσε ´´ το θέατρο . Για πρώτη φορά προσκεκλημένη ήταν η διάσημη όπερα της Σόφιας με την επική παράσταση ´´ Μπόρις Γκουντούνωφ ´´ . Επισημότητες , παρουσίες όλων των μεγάλων της πόλης , προξένων , δημάρχων , βουλευτών κλπ Την εποχή εκείνη μούχε κολλήσει και μένα το πάθος , τα κατάφερα ήμουν παρών πρώτο εξώστη , καμαρωτός καμαρωτός ανυπόμονος περίμενα να δώ για πρώτη φορά ζωντανή όπερα . Τα φώτα σβήνουν , η παράσταση αρχίζει , σκηνικά καταπληκτικά , κοστούμια υπέροχα , φωνές φοβερές , κόντεψα να κλατάρω από ευτυχία . Τελειώνει η πρώτη πράξη , μας είχαν ειδοποιήσει ότι έχει πολλές πράξεις , όπερα βλέπεις . Υπομονετικά περιμέναμε να αρχίσει η δεύτερη . Περνάνε 2 , 3 , 5 λεπτά . Περνάνε 10 , 20 λεπτά αρχίσαμε να ανησυχούμε . Τι να συμβαίνει άραγε .. Έν τω μεταξύ ακούγαμε θορύβους από την σκηνή καρφώματα , κάτι θα επισκευάζουν φανταστήκαμε και κάναμε υπομονή . Στην μισή ώρα περίπου ανοίγει η σκηνή πανδαισία , νέο σκηνικό υπέροχο , χρώματα εντυπωσιακά , άξιζε η αναμονή είπαμε . Πολύ σύντομα όμως η αυλαία κλείνει , πράξη δεύτερη είπαμε . Άρχισε πάλι η αναμονή 5-10-15-20 λεπτά πάλι στην μισή ώρα ανοίγει η αυλαία , άλλα πιο εντυπωσιακά σκηνικά , χρώματα , αρώματα , νέα πανδαισία , νέος ενθουσιασμός ευτυχία , χαλάλι του και πάλι . Όμως δεν μπορούσαμε να φανταστούμε τι μας περίμενε . Οι πράξεις ακολούθησαν η μία την άλλη και για να μή τα πολυλογώ η παράσταση της όπερας κράτησε ούτε λίγο ούτε πολύ 6,5 ώρες . Ο κόσμος εξουθενωμένος αποχώρησε άλλοι μουρμουρίζοντας , άλλοι ψιλοβρίζοντας άλλοι ορκίζονταν ότι όπερα να τους πληρώνανε δεν θα ξανάβλεπαν , αφού απόγευμα μπήκαμε στο θέατρο και κόντευε να ξημερώσει . Τι είχε συμβεί ... Ο μελετητής όλα τα είχε προβλέψει το θέατρο ήταν άψογο . Ένα δεν είχε προβλεφτεί που χρειαζόταν οπωσδήποτε το τεράστιο έτσι κι αλλιώς έργο , κινητή σκηνή , ώστε όταν παιζόταν η μία πράξη οι τεχνικοί στο άλλο επίπεδο της σκηνής να δουλεύουν ετοιμάζοντας το σκηνικό της επόμενης πράξης . Γι αυτό είπα σχηματικά το θέατρο άριστο αλλά εδώ ´´ τάφτυσε ´´ έλειπε από τον εξοπλισμό του η κινητή σκηνή .

Δεν ξέρω αλλά νομίζω ότι μετά μια και ο χώρος υπήρχε , έγινε γρήγορα η εγκατάσταση κινητής ώστε να μπορεί να παίζουν τέτοιων απαιτήσεων έργα ...

Γιώργος Κωτσίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0277xSanQ3QFgaP6L1zuu4hYGqtMsYN6givpBUPWfdHBz6xQFRqPx6EVAPnRzFomnul

Συνεχίζοντας την ιστορία στο σημείο όπου η Βασ. Πέτρου (σήμερα Εξαδακτύλου) συναντά την Εγνατία, εκεί που βρισκόταν το σπίτι του γυμνασιάρχη Μέλφου (https://web.facebook.com/photo/?fbid=817129653795008&set=pcb.817129720461668) συναντούμε το μεσοπολεμικό ξενοδοχείο Αίγλη.

Σπύρος Αλευρόπουλος

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0NeHWTZh8UM2KTjZ2Vukk5CoEXinLAa2WD7TYEsYxA4N9d8MVUrSLxyn2axDbjRKdl

Η μεσοπολεμική πολυκατοικία που χρησιμοποιήθηκε ως ξενοδοχείο (του Άγγελου Κωνσταντινίδη στην αρχή, όπως μας πληροφορεί ο Τομανάς στο βιβλίο του Οι ταβέρνες της παλιάς Θεσσαλονίκης). Εδώ σε διαφημιστικό της δεκαετίας του 1960 με νέα διεύθυνση.

Το 1939 και το 1950 το ξενοδοχείο Αίγλη αναφέρεται με διεύθυνση Εγνατίας με Β. Πέτρου και τηλ 48-59 (πληροφορία από Βαγγ. Καβάλα)

Το ξενοδοχείο φωτογραφημένο πάλι την δεκαετία του 60 από το βιβλίο του Βασ.Κολώνα “Εκατό χρόνια φιλοξενίας: Τα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης (1914-2014)”

Μια άποψη του ξενοδοχείου και των παράπλευρων πολυκατοικιών.

Όπως και εδώ με την ευκαιρία μιας παρέλασης. Στο κέντρο πάνω από το κατάστημα με την πράσινη τέντα.

Και μια και βρισκόμαστε στην Εξαδακτύλου, λίγο πιο πάνω φωτογραφία της Εύης Μαρμαρέλη, αναρτημένη στις ΠΦΘ, Εξαδακτύλου με Μακρυγιάννη, το πατρικό της μητέρας της.

Μια πολυκατοικία με ρωγμές λόγω καθίζησης, τον Ιανουάριο του 1963. Άγνωστο ποια είναι. Αναφέρεται ως Εξαδακτύλου 11, σήμερα η Εξαδακτύλου σταματά στο 9.

Από έρευνα του Στάθη Ασλανίδη τα επόμενα στοιχεία: Το όνομα του εργολάβου Βακούρα καταγράφεται στην πράξη τακτοποίησης 1712/1962. Όπως φαίνονται από τα στοιχεία, σήμερα, αντιστοιχεί στην οικοδομή επί της οδού Στρατηγού Μακρυγιάννη 13-15.

Στην ουσία δεν υπήρχε τότε ούτε η οδός Μακρυγιάννη αλλά ούτε η καταργημένη οδός Παπαγεωργίου και πιθανόν δόθηκε ως 11 της Εξαδακτύλου. Αυτή είναι μια εξήγηση που μπορεί να δοθεί προς το παρόν.

Το απόσπασμα φωτογραφίας από το αρχείο Βαγγέλη Καβάλα

Το 9 την ίδια εποχή είναι δίπλα στον Άγιο Χαράλαμπο. Δηλαδή η αρίθμηση παρέμεινε ίδια και με την μετονομασία της καταργημένης Παπαγεωργίου σε Μακρυγιάννη η οικοδομή πήρε τον αριθμό 13-15 της Μακρυγιάννη πλέον.

Στην μέση ο θρυλικός Τάσος (Κούκιογλου ), συντηρητής της Σχολής. Το πολύ καλό αρχείο του δώρισε η γυναίκα του (Αθηνά Τριφτανίδου) στο ΜΙΕΤ.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02Mnp61mYAL42yYrQDMaX5vJvbkZ1LzSej8ABHHSzku38kmcXLtsWJzmphX5MRMzLhl

  1. Ο Τάσος ... για όλες τις δουλειές. Μπροστά στην Φιλοσοφική.

Δύο -δυστυχώς πολύ θολές- λήψεις διαφορετικών φωτογράφων με σχεδόν ίδιο καδράρισμα προσεγγίζονται κατ’ αρχήν ‘χαρτογραφικά’ και με τη βοήθεια κυρίως δύο μεταγενέστερων αεροφωτογραφιών. Οι αεροφωτογραφίες και οι πανοραμικές της εποχής σχεδόν όλες σταματάνε ελάχιστα πιο δίπλα από το επιθυμητό σημείο. Μακάρι να υπάρξει και άλλο υλικό για να προστεθεί στις μόνες ‘κοντινές’ φωτογραφίες της συμβολής Ρακτιβάν με Κλειούς και το περίφημο «Σαλί».

Μάρα Νικοπούλου

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02Fx3SZ6MGXRJhfPJPk3mXHqKJpUPzH9fdypfri8T3C32e8KD8cvMEfYSY3VQFSadBl

Η γυναίκα ανηφορίζει σ’ έναν δρόμο που κάνει μια λοξάδα δεξιά κρύβοντας προφανώς το άνοιγμα ενός δρόμου. Ίσια μπροστά της γωνιακό, κάπως πολυγωνικό κτίριο με ενιαίο σαχνισί. Ο δρόμος που συνεχίζει αριστερά από το σπίτι κάνει ένα σπάσιμο. [Από δημοπρασία του Delcampe]

Ολοφάνερα στο ίδιο σημείο και αυτή η λήψη «από άλμπουμ Άγγλου αξιωματικού στην Θεσσαλονίκη εποχή 1917-1918», όπως έγραφε στην ανάρτησή της στις ΠΦΘ ο Γ. Σιδηρόπουλος. Αυτή τη φορά, πίσω από το κτίριο φαίνεται κάτι που μοιάζει με καπέλο μιναρέ.

Το τζαμί Σαλί στον χάρτη του Δημητριάδη. Το σπάσιμο που κάνει παραπάνω η Ρακτιβάν καθώς και το άνοιγμα της Κλειούς ολοφάνερα. Το ρυμοτομικό του 1931 μάς δίνει πρόσθετα στοιχεία: την κάπως στρογγυλεμένη στέγη του κτιρίου, το ελαφρύ σπάσιμο που κάνουν τα κτίρια δεξιά πριν την Κλειούς κ.ά. Ο Άγγλος αξιωματικός, που τράβηξε την δεύτερη φωτογραφία, προφανώς ακολούθησε την Ρακτιβάν καθώς στο ίδιο άλμπουμ περιέχεται και η λήψη που είχαμε αναγνωρίσει εδώ https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0N4dmCP8Dq3eepAd4wYydP4Zokin72EMnXCeRzbRA3NWU2fr8D8aLymnUvHL5hzdXl και αντιστοιχεί στο σημειωμένο με ν. 1 στις επόμενες αεροφωτογραφίες

Τα περισσότερα κτίρια της γειτονιάς είναι παρόντα και στις δύο αεροφωτογραφίες, ακόμα και το δέντρο που είδαμε στις αρχικές. Το 1975, όμως, το επίμαχο κτίριο (σημειωμένο με Χ) έχει γκρεμιστεί. Αντιγράφω από τον Δημητριάδη: «Το μικρό τέμενος του Ταρακσί Μπαμπά και το μαυσωλείο του ίδιου βρίσκονταν στο δρόμο Σαλί Τεκεσί [Ρακτιβάν]. Σήμερα υπάρχει μόνο το οικόπεδο, ένας τοίχος του τεμένους και μια γωνιά από τη βάση του μαυσωλείου. Στον δρόμο Τσιναρλί Μπακάλ [Κλειούς] βρισκόταν ο τεκές Σαλί Τεκεσί. Σήμερα υπάρχουν μερικοί τοίχοι με ένα παράθυρο. Πλάι του βρισκόταν ένα tabuthane[μαυσωλείο]» Οι αγκύλες δικές μου, όπως και η παρατήρηση ότι γενικά στον Δημητριάδη τα στοιχεία για το (τα) συγκεκριμένα τζαμιά είναι κάπως μπερδεμένα -με πολλά ονόματα και δύο διαφορετικές θέσεις σε μία από τις αναφορές τους, αλλά μόνον μία στον χάρτη, όπου μάλλον ταυτίζονται.

O σχετικά χαμηλός μιναρές του Σαλί ακριβώς στη μέση της εικόνας. Λίγο πιο μακριά, δεξιά, η πίσω όψη του Διοικητηρίου. Γενικά, οι εικόνες από κείνη την περιοχή δεν είναι πολλές.

Ο μιναρές του Σαλί σε μια -επίσης θολή- λήψη από βίντεο του Α’ΠΠ. Με πράσινο βέλος σημειώνεται η οδός Ολυμπιάδος. Στο ύψος της μύτης του βέλους ξεχωρίζουν οι ‘Φυλακές Κασσάνδρου’, ενώ δεξιά της βλέπουμε τον μιναρέ του Γιακούμπ Πασά τζαμί (Αγ. Αικατερίνη).

Μια σπάνια καρτ ποστάλ.

Η φωτογραφία που απεικονίζει την Εγνατία οδό στο ύψος της Βασιλέως Πέτρου, πιθανόν από τις αρχές της δεκαετίας του 1900, αποτελεί ένα ενδιαφέρον ιστορικό και τοπογραφικό τεκμήριο.

Η λεζάντα στα γαλλικά “Οι Έλληνες στη Θεσσαλονίκη. Η πομπή” αφήνει ερωτήματα ως προς το ακριβές γεγονός που απεικονίζεται. Ομάδα ανθρώπων, στο σύνολό τους άνδρες, βαδίζουν ομαδικά. Φέρουν σημαίες υποδηλώνοντας τον πανηγυρικό χαρακτήρα της πομπής ή πρόκειται για κάποια πορεία διαμαρτυρίας ; Οι υπόλοιπες πληροφορίες δεν βοηθούν στην εξακρίβωση του γεγονότος. Διακρίνονται κτίρια με νεοκλασική αρχιτεκτονική, τυπική της εποχής. Διαβάζουμε αριστερά στις πινακίδες των καταστημάτων, το πιλοποιείο Messiou και το “Οικονομικόν Συσσίτιον”.

Η σπάνια καρτ ποστάλ της Εγνατίας οδού αποτελεί μια πολύτιμη μαρτυρία για την Θεσσαλονίκη του παρελθόντος. Η αποκρυπτογράφηση της “πομπής” ίσως φέρει στο φως άγνωστες ιστορίες και πτυχές της πόλης.

Στάθης Ασλανίδης

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02gfXyFK12JfzqzJYqpyXmDytmowLNGpt5MwLgPr3bMXsMEncXxDeutmH6fRMdWf3Sl

Τμήμα της παλαιάς οδού Βασιλέως Πέτρου ταυτίζεται σήμερα με την οδό Εξαδακτύλου.

Η θέση του φωτογράφου στον παλιό χάρτη ρυμοτομίας της πόλης.

To σπίτι στην δεξιά γωνία της αρχικής (βορειοανατολική γωνία Β. Πέτρου με Εγνατία) πρέπει να είναι αυτό της φωτογραφίας του 1935 που είχε αναρτήσει στις ΠΦΘ ο Vasilis Melfos και δείχνει τον προπάππου του, γυμνασιάρχη Μέλφο, να ποζάρει ενώ η κατεδάφιση του σπιτιού -ιδιοκτησίας του- είχε ήδη αρχίσει

Στα 1960. Περιοχή “Ευκλείδη”. Αριστερά η οδός Αρχιμήδη, δεξιά η Κατσιμίδη. Η “Υφανέτ” και το ρέμα δίπλα στο εργοστάσιο μέχρι ψηλά. Παπάφη και Μαραθώνος, (Περδίκα- Ιωαννίνων) μέχρι τις παρυφές της Τουμπίτσας.

2η αεροφωτογραφία αναφοράς, σε περίοδο ριζικών αλλαγών. Μπαίνει και σε μεγεθύνσεις για την αναγνώριση κάποιων σημείων της. Σήμερα το κέντρο της το διαπερνά η Λεωφόρος Καραμανλή.

Ολόκληρο το συγκρότημα του “Ευκλείδη” ήταν η εβραϊκή συνοικία των “Εξοχών” ή Κουλούμπα (Καλύβια) από την πυρκαγιά του 1890 μέχρι το 1943.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid0utBza2Vy3yV7Wr5MttZ3bnrBMcgLo6aZb1D7L3uaRgVsUpcnzGYCSNSbK6aqb15Pl

1960. Περιοχή “Ευκλείδη”. Αριστερά η οδός Αρχιμήδη, δεξιά η Κατσιμίδη. Η “Υφανέτ” και το ρέμα δίπλα στο εργοστάσιο μέχρι ψηλά. Παπάφη και Μαραθώνος, (Περδίκα- Ιωαννίνων) μέχρι τις παρυφές της Τουμπίτσας.

Aεροφωτογραφία αναφοράς, έπιασε την περιοχή σε περίοδο ριζικών αλλαγών.

Σήμερα στο κέντρο της η Λεωφόρος Καραμανλή.

Πάνω από την Υφανέτ ο χώρος του σημερίνου 80ου Δημοτικού. Αριστερά ο “λάκκος”.

Αριστερά η οδός Μαραθώνος.

Την περασμένη Τετάρτη 10/4 δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες του Willy Pragher. Μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση σε μία από αυτές.

Facebook: https://www.facebook.com/thessalonikilostcity/posts/pfbid02KEWGAYcDc1Z1CLckmJA7YHVAn3KSXJib7CoASSzJTaJVx1LCsJ3kDpc8UkyATd6Kl

Η λήψη από τον Λευκό Πύργο στις 22 Ιουνίου του 1937

Στην οδό Ρωμανού ένα κτίριο με πυργίσκο σημειώνεται με κόκκινη βούλα.

Σε φωτογραφία από το αρχείο του Βαγγέλη Καβάλα φαίνεται να λείπει λίγα χρόνια αργότερα, κατά την κατοχή.